Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Κεντρική Σελίδα

Πατερικά

Η προσευχή του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά

καθαρίζει τον νου από τα αμαρτωλά πάθη με τη Χάρη

Αρχιμ. Γρηγόριος Κωνσταντίνου,

Δρ. Θ. Ιεροκήρυξ Ι. Μ. Κασσανδρείας

Αναδημοσίευση από: https://www.pemptousia.gr

H αναχώρηση του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά σε νεαρή ηλικία για το Άγιον Όρος δεν αποτέλεσε παράδοξη κίνηση ή περισσότερο έκπληξη για τους φίλους του και την οικογένειά του, που στο τέλος κι  αυτοί όλοι εισήλθαν στις πνευματικές οάσεις, των μοναστηριών, καθότι εκ κοιλίας μητρός ήταν καλεσμένος του Τριαδικού Θεού. Στο Άγιον Όρος ο Γρηγόριος  προσκολλημένος στην νοερά προσευχή, άκουσε τους ψιθύρους του Θεού.

Η νοερά προσευχή τον κατέστησε ικανό να γευτεί τις δροσοσταλιές της χάριτος του Αγίου Πνεύματός, που πολλοί ασκητές στον Άθωνα είχαν προγευτεί της μεγάλης αυτής δωρεάς του Αγίου Πνεύματος. Η προσευχή αυτή γεμίζει τον προσευχόμενο με φως, δόξα και μετοχή στη θέα της θείας  Μεταμόρφωσης που ο ίδιος ο Χριστός εκχώρησε στους Μαθητές του. Αυτή η νοερά προσευχή, μας διδάσκει, πως ο άνθρωπος δεν είναι μια κλειστή θύρα, μια μάνδρα, όπως στα ανατολικά θρησκεύματα, με τον διαλογισμό, αλλά ένα άνοιγμα προς τον δρόμο της Θείας Χάριτος. Η επίκληση της  μονολόγιστης ευχής για έλεος περιλαμβάνει μετάνοια και αλλαγή, η οποία αλλαγή καρποφορείται μέσα από την μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας μας.

Η πνευματική ανάταση ξεκινά με τον καθαρισμό του νου από κάθε αμαρτωλό πάθος και με την επιστροφή στον εαυτό του. Αφού περάσει πέρα ​​από όλες τις ψυχικές και υλικές εικόνες και έννοιες, το μυαλό μεταμορφώνεται μέσα από το έργο της χάριτος, που λάμπει δια του άκτιστου φωτός στον έσω άνθρωπο. Χρησιμοποιώντας το φως αυτό ως μονοπάτι, ο νους ανεβαίνει πάνω από όλα δια της δυνάμεως του Αγίου Πνεύματος συγκεντρώνοντας την πνευματική αίσθηση με την οποία ακούγεται ο άγνωστος, βλέποντας τον αόρατο και συμμετέχει με Αυτόν που είναι για όλα και πάνω από όλα.

Πολλά βιβλικά αποσπάσματα για το φως, η εγκατοίκηση του Πνεύματος και η θέα του Θεού είναι απλά όμορφες μεταφορές ή πράγματα του μέλλοντος. Ο σημερινός κοσμικός άνθρωπος αρνείται  πεισματικά την αναγνώριση  και τους καρπούς της νοεράς προσευχής, που είναι οι ψίθυροι ανάμεσα στον Θεό και στον προσευχόμενο, και συγκεκριμένα είναι αυτές οι  περιγραφές της πνευματικότητας των πιστών. Τούτο συμβαίνει διότι θεωρεί τον Θεό απρόσιτο και απόκοσμο και άγνωστο. Αντίθετα όμως, για τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, εκφράζοντα την ησυχαστική παράδοση, μακραίωνη παράδοση των ασκητών και ησυχαστών, αυτές οι λέξεις της νοεράς προσευχής, υποδηλώνουν μυστηριακές πραγματικότητες, οι οποίες είναι προσιτές στον κάθε πνευματικό άνθρωπο. Οι πέντε αυτές λέξεις περιγράφουν όχι μόνο τις εσχατολογικές αλήθειες, αλλά και τη μερική τους εκπλήρωση εκγυμνάζοντας έτσι  τον κάθε αφοσιωμένο χριστιανό.

Η νοερά προσευχή δεν είναι μάταιες επαναλήψεις ή φλυαρίες, αλλά μια επανάληψη επίπονη, ξανά και ξανά από τα μύχια της καρδιάς του ανθρώπου. Οι ψίθυροι αυτοί του ανθρώπου προς τον Θεό προσφέρουν δώρα πνευματικά στον ίδιο, γεμίζοντάς τον με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Και όσο αυτοί οι ψίθυροι μένουν στην ανθρώπινή καρδιά, άλλο τόσο αυτή φυλακίζεται από την αφθονία των χαρισμάτων του Θεού. Δια μέσου λοιπόν των ψιθύρων κατεβαίνει η αύρα του Αγίου Πνεύματος στην καρδιά του προσευχόμενου, όπως και ο προφήτης Ηλίας προκάλεσε τη βροχή στο όρος Χωρήβ.

Ας ακούσουμε λοιπόν και εμείς για μια ακόμη φορά, τους ψιθύρους αυτούς του Αγίου, με αφορμή της εορτής του, της δεύτερης Κυριακής των Νηστειών, συμβουλές που καρποφορούν εκατονταπλάσια. Αμήν !