Μην πλανιέσαι από την έπαρση και τη διδασκαλία εκείνων που πλανήθηκαν από την οίηση και, περιφρονώντας την αλήθεια της Εκκλησίας και τις θείες αποκαλύψεις, ισχυρίζονται πως η αλήθεια μπορεί να μιλήσει μέσα σου χωρίς τους φθόγγους του λόγου και να σε νουθετεί η ίδια με κάποιαν ακαθόριστη και ανεξήγητη ενέργεια. Πρόκειται για διδασκαλία του ψεύδους και των εραστών του, τη διδασκαλία του Θωμά Κεμπησίου.

Γνωρίσματα της διδασκαλίας του ψεύδους είναι η σκοτεινότητα, η αοριστία, η ισχυρογνωμοσύνη, το ευφάνταστο, το ευερέθιστο, η εμπαθής ικανοποίηση την οποία γεννά μια λεπτή ενέργεια φιλοδοξίας και ηδυπάθειας.

Η πεσμένη ανθρωπότητα πλησιάζει την αγία αλήθεια με την πίστη. Άλλος δρόμος προς την αλήθεια δεν υπάρχει. Αλλά «για να πιστέψει κανείς», γράφει ο απόστολος, «χρειάζεται ν' ακούσει το κήρυγμα, και το κήρυγμα γίνεται με τον λόγο του Θεού».

Ο λόγος του Θεού είναι Αλήθεια. Το είπε ο Κύριος, όταν προσευχήθηκε στον Πατέρα Του: «Ο λόγος Σου είναι Αλήθεια». Οι ευαγγελικές εντολές είναι Αλήθεια. Το ομολόγησε ο Δαβίδ, όταν είπε στον Θεό: «Όλες οι εντολές σου είναι Αλήθεια». Απεναντίας, όπως ο ίδιος παραδέχεται, κάθε άνθρωπος υποκύπτει στο ψεύδος. «Κι εγώ, μέσα στον πόνο μου, είπα: “Κάθε άνθρωπος είναι ψεύτης”». Η Θεία Γραφή είναι που τα βεβαιώνει όλα τούτα. Πώς είναι δυνατό, λοιπόν, από τον εκφραστή του ψεύδους ν' ακούσεις τη φωνή της Αγίας Αλήθειας;

Θέλεις πραγματικά ν ακούσεις την πνευματική φωνή της Αγίας Αλήθειας; Μάθε να μελετάς το Ευαγγέλιο. Απ' αυτό θ' ακούσεις την Αλήθεια, σ' αυτό θα δεις την Αλήθεια. Η Αλήθεια θα σου αποκαλύψει την πτώση σου και τα δεσμά τού ψεύδους, τα δεσμά της πλάνης, με τα οποία αόρατα δένεται η ψυχή τού ανθρώπου, ακόμα κι εκείνου που έχει ανακαινιστεί από το Άγιο Πνεύμα με το Βάπτισμα.

Ντρέπεσαι να παραδεχθείς, πεσμένε εγωιστή, εγωιστή και στην ίδια την πτώση σου, ότι πρέπει ν' αναζητάς την Αλήθεια έξω από τον εαυτό σου, ότι η είσοδός της στην ψυχή σου θα πρέπει να γίνει διαμέσου των σωματικών αισθήσεων, της ακοής και της οράσεως; Μα αυτό αποτελεί αναμφισβήτητη πραγματικότητα, που η άρνησή της φανερώνει πόσο μεγάλη είναι η πτώση μας.

Τόσο μεγάλη, τόσο φοβερή ήταν η πτώση μας, που ο Κύριος, για να μάς σώσει, για να μάς ανεβάσει από το βάραθρο της απώλειας και να θεραπεύσει τα θανάσιμα ψυχικά μας τραύματα, έγινε άνθρωπος. Έγινε άνθρωπος Εκείνος, για να γίνουμε εμείς, από μαθητές του διαβόλου και του ψεύδους, μαθητές του Θεού και της Αλήθειας. Έγινε άνθρωπος Εκείνος, για να ελευθερωθούμε εμείς, διαμέσου του Λόγου και του Πνεύματος της Αλήθειας, από τη δουλεία τής αμαρτίας και να μάθουμε όλη την Αλήθεια. «Και θα γνωρίσουμε την Αλήθεια, και η Αλήθεια θα μας ελευθερώσει».

Τόσο είχαμε παραδοθεί στην κακία και την ηδυπάθεια, ώστε χρειάστηκε η Αγία Αλήθεια να προσλάβει τις σωματικές μας αισθήσεις. Απαιτούνταν όχι μόνο οι φθόγγοι των λόγων Της, αλλά και οι θεραπείες των ασθενών και τα ψηλαφητά θαύματα με τα νερά, τα δέντρα, τα ψωμιά και τόσα άλλα, για να βεβαιωθούμε εμείς με τα σωματικά μας μάτια πως Εκείνος είναι η Αλήθεια και να μπορέσουμε έτσι, αμυδρά έστω, να Την αντικρύσουμε. Τόσο σκοτισμένα ήταν τα πνευματικά μας μάτια!

«Αν δεν δείτε εσείς σημεία και τέρατα, δεν πρόκειται να πιστέψετε», είπε επιτιμητικά ο Κύριος στους σαρκικούς ανθρώπους που Τού ζητούσαν τη σωματική τους θεραπεία, χωρίς να υποψιάζονται πως οι ψυχές τους ήταν ασύγκριτα πιο άρρωστες, κι έτσι είχαν ανάγκη τον ουράνιο Γιατρό, για να τις θεραπεύσει, πολύ περισσότερο απ' όσο Τον είχαν ανάγκη τα σώματά τους.

Κάποιος Φαρισαίος, που λεγόταν Νικόδημος, ήρθε μια νύχτα στον Κύριο και ομολόγησε μπροστά Του πως όσα είδε με την όραση τη σωματική τον οδήγησαν στην πίστη, στην όραση τη νοερή: «Διδάσκαλε, ξέρουμε πως ο Θεός Σε έστειλε να διδάξεις· γιατί κανείς δεν μπορεί να κάνει αυτά τα θαύματα που κάνεις Εσύ, αν ο Θεός δεν είναι μαζί του». Και ο άνθρωπος εκείνος είχε μόρφωση γήινη.

Πολλοί με τα μάτια τους είδαν τον Σωτήρα, είδαν τη θεϊκή Του εξουσία πάνω σ' όλη την πλάση με τα θαύματα που έκανε. Πολλοί με τ' αυτιά τους άκουσαν την αγία διδασκαλία Του, άκουσαν και τα ίδια τα δαιμόνια να μαρτυρούν γι' Αυτόν. Αλλά δεν Τον γνώρισαν. Τον μίσησαν. Και διέπραξαν το πιο φρικτό κακούργημα: τον φόνο του Θεού! Τόσο μεγάλη ήταν η πτώση μας, τόσο φοβερός ο σκοτασμός μας.

Φτάνει, νομίζω, η ανάγνωση ενός μόνο κεφαλαίου του Ευαγγελίου, για ν' αντιληφθεί κανείς ότι σ' αυτό μιλάει ο Θεός. «Εσύ κατέχεις τα λόγια που οδηγούν στην αιώνια ζωή», Κύριε και Θεέ μου, που εμφανίστηκες με ταπεινή μορφή ανθρώπου, «κι εμείς έχουμε πιστέψει κι έχουμε νιώσει πως Εσύ είσαι ο Χριστός, ο Υιός του αληθινού Θεού».

Μας μιλάει η ίδια η Αλήθεια: «Αν εσείς αποδειχθείτε υπάκουοι στον λόγο Μου, τότε θα είστε πραγματικά μαθητές Μου και θα γνωρίσετε την Αλήθεια, και αλήθεια θα σάς ελευθερώσει». Μελέτα το Ευαγγέλιο, και απ' αυτό θα διδάσκεσαι τη γνήσια Αγία Αλήθεια.

Είναι δυνατό να μιλάει η Αλήθεια και μέσα στον άνθρωπο. Αλλά πότε; Όταν, σύμφωνα με τα λόγια του Σωτήρα, ο Θεός οπλίσει τον άνθρωπο με τη δύναμή Του, όταν δηλαδή ο άνθρωπος λάβει το Άγιο Πνεύμα –«όταν έρθει Εκείνος, το Πνεύμα της Αλήθειας, θα σάς οδηγήσει σε όλη την Αλήθεια». Όποιος, όμως, χωρίς να έχει φανερά αποκτήσει το Άγιο Πνεύμα –και Το αποκτούν μόνο οι άγιοι του Θεού– τολμά να λέει ότι ακούει την Αλήθεια να μιλάει μέσα του, αυτός πλανιέται από την υπερηφάνειά του, απατά τον εαυτό του. Στην πραγματικότητα δεν ακούει παρά τη φωνή εκείνου που στον παράδεισο είπε απατηλά στους πρωτοπλάστους: «Και θα είστε σαν θεοί». Και η φωνή αυτή του φαίνεται σαν φωνή αλήθειας!

Μεγάλη ευτυχία για τον άνθρωπο είναι το να γνωρίσει την αλήθεια από το Ευαγγέλιο και τους αγίους Πατέρες και, μέσω της μελέτης, να επικοινωνεί με το Άγιο Πνεύμα, που βρίσκεται στο Ευαγγέλιο και τους αγίους Πατέρες.

Δεν είμαι άξιος εγώ για την υπέρτατη ευτυχία –ν' ακούω την αλήθεια από το ίδιο το Άγιο Πνεύμα! Δεν είμαι ικανός γι' αυτό. Δεν μπορώ να το αντέξω. Το ασκί μου δεν είναι ισχυρό. Αν το κρασί του Πνεύματος χυνόταν μέσα του, θα έσκαζε. Και τότε το κρασί θα χυνόταν. Για την αδυναμία μου, λοιπόν, ο Πανάγαθος και Μακρόθυμος Κύριος δεν με τρέφει με στέρεη πνευματική τροφή.

Ο εκατόνταρχος της Καπερναούμ θεώρησε τον εαυτό του ανάξιο να δεχθεί τον Κύριο στο σπίτι του, για να θεραπεύσει τον δούλο του, γι' αυτό Τον παρακάλεσε να στείλει μόνο τον παντοδύναμο λόγο Του. Πραγματικά, ο λόγος του Κυρίου πήγε στο σπίτι του εκατόνταρχου. Και το θαύμα έγινε. Ο δούλος θεραπεύτηκε. Ο Κύριος θαύμασε και επιβράβευσε την πίστη και την ταπείνωση του ειδωλολάτρη αξιωματικού.

Οι Ισραηλίτες, έχοντας επίγνωση του άπειρου μεγαλείου του Θεού –επίγνωση από την οποία γεννιέται στην ψυχή κάθε ανθρώπου η συναίσθηση της μηδαμινότητάς του–, έλεγαν στον άγιο ηγέτη και νομοθέτη τους, τον Μωυσή: «Εσύ μίλησέ μας! Ας μη μας μιλήσει ο Θεός, για να μην πεθάνουμε!». Ταπεινά και σωτήρια λόγια είναι τούτα, λόγια που εκφράζουν κάθε αληθινό Χριστιανό. Μ' ένα τέτοιο καρδιακό «ενέχυρο» ο πιστός προφυλάσσεται από τον πνευματικό θάνατο, τον οποίο επιφυλάσσουν στους πλανεμένους η υπερηφάνεια και η θρασύτητά τους.

Ο πλανεμένος, σε αντίθεση με τον αληθινό Χριστιανό, τον πνευματικό Ισραηλίτη, αναφωνεί έξαλλος: «Στα παλιά χρόνια, τα τέκνα του Ισραήλ έλεγαν στον Μωυσή: “Εσύ μίλησέ μας! Ας μη μας μιλήσει ο Θεός, για να μην πεθάνουμε!”. Αλλά εγώ, Κύριε, δεν Σε παρακαλώ έτσι... Ας μη μου μιλήσει ο Μωυσής ούτε κανείς άλλος από τους προφήτες. Μίλα μου Εσύ ο ίδιος, Κύριε και Θεέ μου, που φωτίζεις και εμπνέεις όλους τους προφήτες. Γιατί Εσύ, χωρίς αυτούς, μπορείς να με φωτίσεις με όλη την αλήθεια».

Ανάξιος του Κυρίου και της μιμήσεώς Του είναι εκείνος που, μολονότι βρίσκεται ολόκληρος μέσα στις κακίες και τα αισχρά πάθη, ανόητα και υπερήφανα και φαντασιόπληκτα νομίζει ότι βρίσκεται μέσα στην αγκαλιά του Πανάχραντου και Πανάγιου Κυρίου, νομίζει ότι Τον έχει μέσα του και συνομιλεί μαζί Του σαν με φίλο.

«Ο Θεός που δοξάζεται απ' όλους τους Αγίους, είναι μεγάλος και φοβερός σ' όλους όσοι Τον περικυκλώνουν» (Ψαλμ. 88:8), λέει η Γραφή. Είναι φοβερός ακόμα και στις ανώτατες ουράνιες δυνάμεις. Τα εξαπτέρυγα Σεραφείμ στέκονται γύρω από τον θρόνο Του και εκστατικά, κατάπληκτα από το μεγαλείο Του, Τον δοξολογούν αδιάλειπτα, ενώ με τα φλογερά φτερά τους καλύπτουν τα αστραποβόλα πρόσωπά τους. Έτσι τα είδε ο προφήτης Ησαΐας.

Άνθρωπέ μου, ευλαβικά σκεπάσου με την ταπεινοφροσύνη. Αν ο λόγος του Θεού είναι αλήθεια, όπως πραγματικά είναι, θα μπει στο σπίτι της ψυχής σου με την ακοή ή τη μελέτη και θα θεραπεύσει εσένα, τον δούλο, που βρίσκεσαι ακόμα στη νηπιακή ηλικία ως προς την πνευματική σχέση σου με τον Χριστό, μολονότι ως προς τη σωματική ηλικία ίσως ήδη να είσαι στολισμένος με άσπρα μαλλιά.

Δεν μπορεί κανείς να πλησιάσει αλλιώς την Αλήθεια! «Πώς θα Τον πιστέψουν, αν δεν έχουν ακούσει γι' Αυτόν;», γράφει ο απόστολος. «Και πώς πάλι θ' ακούσουν γι' Αυτόν, αν κάποιος δεν τους Τον κηρύξει;... Για να πιστέψει κανείς, χρειάζεται ν' ακούσει το κήρυγμα, και το κήρυγμα γίνεται με το λόγο του Θεού». Τα ζωντανά όργανα του Αγίου Πνεύματος σώπασαν. Την αλήθεια την κηρύσσει η Γραφή, που εκφράζει το Άγιο Πνεύμα.

Πιστό παιδί της Ανατολικής Εκκλησίας, άκου την αδελφική μου συμβουλή, συμβουλή σωτήρια: Θέλεις να γνωρίσεις πραγματικά τον δρόμο του Θεού, να τον ακολουθήσεις και να φτάσεις στην αιώνια σωτηρία; Μελέτα τη Θεία Αλήθεια στην Αγία Γραφή, κυρίως στην Καινή Διαθήκη, και στα συγγράμματα των αγίων Πατέρων. Πριν από τη μελέτη και μαζί μ' αυτήν χρειάζονται απαραίτητα η άσκηση και η καθαρότητα ζωής. Μόνο όσοι έχουν καθαρή καρδιά μπορούν να δουν τον Θεό. Έτσι, με τον καιρό, θα γίνεις, στο μέτρο που γνωρίζει και θέλει ο Θεός, μαθητής και εραστής και συμμέτοχος της Θείας Αλήθειας, την οποία θα σου διδάξει το Άγιο Πνεύμα. Αμήν.