Όταν οι μάγοι έφθασαν στα Ιεροσόλυμα Αγίου Εφραίμ τού Σύρου Λόγος "ότε οι μάγοι παρεγένοντο εις Ιεροσόλυμα" (e cod. 284 Mosq. [Vlad. 215], fol. 101v)

Όταν ο οδοιπόρος βρει κάποιον άλλο, καλό συνοδοιπόρο, χαίρεται τον κόπο τής μακρινής οδοιπορίας, επειδή ξεγελιέται από τη συντροφιά· καθώς στηρίζεται δηλαδή, σαν σε ραβδί, στην ευχάριστη συζήτηση, έχει την αίσθηση ότι συνοδοιπορεί με σκονισμένα τα πόδια, αλλά με ακούραστο το στόμα. Μοιράζει έτσι τον κόπο τών ποδιών και ελαφρύνει με τη συνομιλία την κούραση τής μεγάλης πορείας.

Έτσι λοιπόν και οι μάγοι, όταν γεννήθηκε ο Χριστός, καθώς είδαν το άστρο, και το έλαβαν αυτό συνοδοιπόρο, ξεγελούσαν −όταν κουράζονταν− με την ερώτηση, «πού είναι ο νεογέννητος Βασιλιάς», την ταλαιπωρία τής οδοιπορίας· ανέκριναν δηλαδή με το λόγο τους Εβραίους σαν κλέφτες Εκείνου που γεννήθηκε.

Σ’ αυτούς λοιπόν που ρωτούσαν για τον Βασιλιά, εύλογα απαντούν οι Ιουδαίοι, λέγοντας: «Τι λοιπόν τολμάτε, ξένοι, τι λέτε, άνθρωποι; Γιατί έχετε έρθει, φέρνοντας επικίνδυνη είδηση; Γιατί διακηρύσσετε τον καινούριο βασιλιά στην πόλη που έχει ήδη βασιλιά; Γιατί διακινδυνεύετε τον εαυτό σας σε πρόωρο τέλος; Γιατί μπήγετε στους τραχήλους σας τη γλώσσα σαν μάχαιρα; Γιατί ανοίγετε τον τάφο σας με το στόμα, και το θάνατο που κοιμάται τον ξυπνάτε για να σάς αρπάξει; Δεν είχε μνήματα η Περσία, ώστε, να έρθετε εδώ και, ενώ ακόμη ζει ο Ηρώδης, να ρωτάτε για άλλο βασιλιά; Όταν το ακούσει, θα ομολογήσει σ’ εσάς πολλή ευγνωμοσύνη και θα σάς ανταμείψει με μεγάλα δώρα»!.

Αλλά η απάντηση σ’ αυτά από τους μάγους ήταν σύντομη: «Είδαμε, λένε, το άστρο του στην ανατολή και ήρθαμε να τον προσκυνήσουμε». Δεν αρκέσθηκαν να ρωτήσουν μόνο, αλλά και να πουν για προσκύνηση· φανερώνοντας μ’ αυτή τη φράση ότι Αυτός που γεννήθηκε είναι Θεός.

Μόλις λοιπόν έφθασε η είδησή τους στον Ηρώδη, αφήνοντας αυτός στο μεταξύ τους μάγους, κάλεσε τους σοφούς τών Ιουδαίων, λέγοντας: «Πού θα γεννηθεί ο Χριστός;». Και αυτοί απάντησαν: «Στη Βηθλεέμ τής Ιουδαίας».

Ω το θαύμα! Γνωρίζουν οι Ιουδαίοι τον τόπο, και αποστρέφονται τον τεχθέντα· τη Βηθλεέμ επαινούν, και την οικονομία κρύβουν· την Ιουδαία σημειώνουν, και τη δεσποτεία αρνούνται. Αν έτσι λέει η Γραφή, γιατί δεν συγκατατίθεστε; Αν αναγνώσατε, γιατί δεν πιστεύετε; Αν θα γεννηθεί στη Βηθλεέμ, γιατί δεν θα τον προσκυνήσετε;

Επειδή λοιπόν κατάλαβε ο Ηρώδης ότι δεν ήρθαν χωρίς λόγο οι μάγοι να ρωτήσουν, τους κάλεσε κρυφά και ρωτούσε να μάθει απ’ αυτούς το χρόνο που φάνηκε το άστρο, λέγοντάς τους: «Διηγηθείτε μου με ακρίβεια τον τρόπο που ήρθατε και πέστε μου το σκοπό τής οδοιπορίας σας. Μη μάς παρακάμψετε. Εμπιστευθείτε σ’ εμένα την αιτία τής παρουσίας σας και πέστε μου ποιος είναι αυτός που σάς έπεισε να προσκυνήσετε έναν αλλοεθνή. Και ποιο είναι το ανάλογο κέρδος για τον τόσο μεγάλο κόπο σας; Αν όμως αυτός που σάς κάλεσε δεν είναι άνθρωπος, αλλά αστερόμορφος άγγελος, διηγηθείτε μου με ακρίβεια το γεγονός τής ανατολής του να μάθω το χρόνο και τον καιρό, κατά τον οποίο έχουν μάθει και τα άστρα να υπηρετούν το βρέφος που τα αποστέλλει, ώστε να έρθω και εγώ και να τον προσκυνήσω».

Αφού λοιπόν είπαν το χρόνο τού πρωτοφανούς άστρου, έφυγαν, παίρνοντας εντολή από τον Θεό να μην επιστρέψουν στον Ηρώδη. Σ’ αυτούς παρουσιάσθηκε πάλι το συνοδοιπόρο άστρο, και αφού ήρθε εκεί που βρισκόταν το παιδί, έμεινε ακίνητο, σαν να διακήρυσσε με αυτή τη στάση του και να έλεγε: «Αυτός είναι ο βασιλιάς, που εγώ σαν σημαία του προχωρούσα μπροστά σας· αυτός μού άναψε τη δάδα τού οδηγού και με έστειλε σ’ εσάς,».

Ποιος λοιπόν ερευνώντας θα βρει μια τέτοια γέννηση; Ποιος λόγος θα κατανοήσει τον τρόπο τού μυστηρίου; Κανείς να μην προσπαθήσει να φθάσει τον ακατάληπτο με ανθρώπινες σκέψεις· διότι εδώ δεν χρειάζονται αναλογίες, αλλά μόνο πίστη.

Σταμάτα να ερευνάς, άνθρωπε, και διδάξου να προσκυνάς μαζί με τους μάγους. Μπόρεσε πρώτα να αντικρίσεις κατευθείαν τις ακτίνες τού ήλιου και τότε θα ατενίσεις ακίνδυνα την παρθενική γέννα. Η θεότητα είναι φωτιά που κατακαίει, αν θελήσεις να ψηλαφήσεις τη φλόγα, θα κατακάψεις τα χέρια σου χωρίς να βρεις τίποτε.

Ποιος δηλαδή, όταν γεννήθηκε, συντάραξε τον ουρανό με την υμνωδία τών αγγέλων; Ποιος ανέτειλε άστρο και μονάχα τους αστρολόγους ανέδειξε θεολόγους; Ποιος ονομάσθηκε από τους αγγέλους Κύριος, αν και ήταν στην κοιλιά τής μάνας του; Ποιος ονομάσθηκε με το όνομα αυτό πριν ακόμη γεννηθεί; Ποιος, αν και ήταν στην κοιλιά τής μάνας του, προσκυνήθηκε ποτέ με σκίρτημα; Ποιος, αν και ήταν στη μήτρα, δέχθηκε το σεβασμό από αυτούς που ήταν στη μήτρα; Ποιος έλκυσε τους μάγους από την Περσία για να τον προσκυνήσουν;

Πραγματικά, είναι ωραίο να θαυμάσουμε την πίστη τους. Δεν δίστασαν να τον προσκυνήσουν, αν και είδαν το σπήλαιο και τη μεγάλη φτώχεια· διότι έμαθαν με το φωτισμό τού Αγίου Πνεύματος ότι για μάς Εκείνος έγινε φτωχός, αν και ήταν πλούσιος· ότι κρατάει στην παλάμη του όλο τον κόσμο, αν και γεννήθηκε στο σπήλαιο· ότι περιβάλλει τον ουρανό με νέφη, αν και περιβάλλεται με κουρέλια, όπως συνηθίζεται για τα νεογέννητα· ότι αναπαύεται στους κόλπους τού Θεού-Πατέρα, αν και ως άνθρωπος είναι ξαπλωμένος στη φάτνη· και ότι βρίσκεται στο θρόνο τού Θεού-Πατέρα, αν και βαστάζεται στην αγκάλη τής μητέρας.

Αλλά εμείς ας δοξάσουμε την ένσαρκη γέννηση τού Κυρίου από την Παρθένο και την προσκύνησή του από όλη την κτίση, προσφέροντας ολόκληρη τη ζωή μας, στον Χριστό· στον Οποίο πρέπει η δόξα στους αιώνες τών αιώνων. Αμήν.