Το παπικό δόγμα για το αλάθητο του Πάπα, όπως παρουσιάζεται στην Α΄ Βατικάνιο Σύνοδο (4η Συνεδρίαση, 18 Ιουλίου 1870, κεφάλαιο 4), είναι το εξής:

«Ο ρωμαίος ποντίφικας όταν ομιλεί εκ καθέδρας, δηλαδή όταν υπό την ιδιότητα του ποιμένα και διδάσκαλου όλων των χριστιανών, δυνάμει της υπέρτατης αποστολικής του εξουσίας, ορίζει ότι κάποια διδασκαλία που αφορά στην πίστη και τη χριστιανική ηθική πρέπει να γίνει αποδεκτή ως αληθής από ολόκληρη την Εκκλησία, βάσει της Θείας Επιφοιτήσεως υποσχεθείσης σ' εκείνον δια του αποστόλου Πέτρου, τότε χαίρει του αλαθήτου εκείνου που ο Θείος Λυτρωτής θέλησε να χαρίσει στην Εκκλησία του.»

   Χρησιμοποιούνται από τους Παπικούς ως "απόδειξη" για το υποτιθέμενο αλάθητο του Πάπα τρία εδάφια της Καινής Διαθήκης...

1ο εδάφιο:

 «Αποκριθείς δε Σίμων Πέτρος είπε·  συ ει ο Χριστός ο υιος του Θεού του ζώντος. Και αποκριθείς ο Ιησούς είπεν αυτώ·  μακάριος ει, Σίμων Βαριωνά, ότι σαρξ και αίμα ουκ απεκάλυψέ σοι, αλλ' ο Πατήρ μου ο εν τοις ουρανοίς. Καγώ δε σοι λέγω ότι συ ει Πέτρος, και επί ταύτη τη πέτρα οικοδομήσω μου την εκκλησίαν, και πύλαι άδου ου κατισχύσουσιν αυτής. Και δώσω σοι τας κλεις της βασιλείας των ουρανών, και ο εάν δήσης επί της γης, έσται δεδεμένον εν ουρανοίς, και ο εάν λύσης επί της γης, έσται λελυμένον εν τοις ουρανοίς.» (Κατά Ματθαίον 16/ιστ 16-19)

   Η πέτρα όπου έχει οικοδομηθεί η Εκκλησία δεν είναι ο ίδιος ο Απόστολος Πέτρος, αλλά η ομολογία ότι ο Ιησούς είναι ο Υιός του Θεού που ειπώθηκε από τον Πέτρο. Κανείς δεν μπορεί να το αρνηθεί αυτό! Εάν ο Χριστός μιλούσε στον Πέτρο, θα έλεγε «επί σοι» και όχι «επί ταύτη τη πέτρα». Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος γράφει:

«"Συ ει Πέτρος και επί ταύτη τη πέτρα οικοδομήσω μου την Εκκλησίαν". Τουτέστι, τη πίστει της ομολογίας. Εντεύθεν δείκνυσι πολλούς μέλλοντας ήδη πιστεύειν και ανίστησιν αυτού το φρόνημα και ποιμένα ποιεί...» (Εις Ματθαίον Ομιλία ΝΔ 2, PG 58, 534).

Η ομολογία αυτή είναι το θεμέλιο «των αποστόλων και προφητών» (Προς Εφεσίους 2/β: 20)... Ακρογωνιαίος λίθος της Εκκλησίας είναι, βέβαια, ο ίδιος ο Χριστός

Α΄ Κορινθίους 3/γ: 11: "θεμέλιον γαρ άλλον ουδείς δύναται θείναι παρά τον κείμενον, ος εστιν Ιησούς Χριστός."

Εφεσίους 2/β: 20: "εποικοδομηθέντες επί τω θεμελίω των αποστόλων και προφητών, όντος ακρογωνιαίου αυτού Ιησού Χριστού".

Και ενώ καθαρά στα παραπάνω εδάφια, ο Ακρογωνιαίος λίθος είναι ο Χριστός, και μάλιστα μας λένε ότι "κανείς δεν μπορεί να θέσει άλλο θεμέλιο πλην του Χριστού", ειδικά το δεύτερο μας δείχνει ότι όλοι οι απόστολοι αποτελούν θεμέλιο. Δεν ξεχωρίζει κανέναν!

Και το ίδιο φυσικά δείχνει και η Αποκάλυψη στο 21/κα: 19, όταν παρουσιάζει συμβολικά τους αποστόλους ως θεμέλια της Εκκλησίας φτιαγμένα από πολύτιμους λίθους. Κανέναν δεν ξεχωρίζει από τους άλλους.

    Σε πολλά πατερικά και λειτουργικά κείμενα, ο απόστολος Πέτρος αναφέρεται ως πρώτος μεταξύ των αποστόλων. Ο Άγιος Αυγουστίνος αποκαλεί τον Πέτρο «πρώτο» (primus) και τον Παύλο «τελευταίο» (novissimus), τονίζοντας όμως ότι όλοι οι απόστολοι ήταν ισότιμοι. Ο ίδιος εξηγεί ότι ο Πέτρος ήταν ο πρώτος απόστολος χρονολογικά που ομολόγησε τον Χριστό, και όχι η κεφαλή όλων των υπολοίπων αποστόλων (Sermo 299c). Επιπλέον, ο ζήλος και η παρρησία του, τού κέρδισαν πολλούς άλλους τιμητικούς τίτλους...

    Εξάλλου, η εξουσία που δόθηκε στον Πέτρο δόθηκε και στους υπόλοιπους αποστόλους. Είπε ο Χριστός: «Αμήν λέγω υμίν, όσα εάν δέσητε [οι απόστολοι] επί της γης, έσται δεδεμένα εν τω ουρανώ, και όσα εάν λύσητε επί της γης, έσται λελυμένα εν τω ουρανώ» (Κατά Ματθαίον 18/ιη: 18). Τα κλειδιά της Βασιλείας των Ουρανών είναι η εξουσία των αποστόλων να συγχωρούν τους ανθρώπους με αποτέλεσμα εκείνοι να μπουν σε αυτήν, να ανοίγουν την πόρτα της δηλαδή.

2ο εδάφιο:

«Εγώ δε εδεήθην περί σου [Πέτρε] ίνα μη εκλίπη η πίστις σου· και συ ποτε επιστρέψας στήριξον τους αδελφούς σου.» (Κατά Λουκάν 22/κβ 32)

   Αυτό δεν αποδεικνύει καθόλου ότι ο Πάπας είναι «αλάθητος» και «κεφαλή της Εκκλησίας»! Ο Χριστός λέει στον Απόστολο Πέτρο απλώς να στηρίξει τους αποστόλους ως αδελφούς του, όχι να τους «ποιμάνει» ως «τέκνα» του...  Επίσης το γεγονός ότι, μετά την τριπλή άρνηση του Χριστού, η πίστη του Πέτρου παρέμεινε ακλόνητη, δεν αφορά τον Πάπα. Και οι υπόλοιποι απόστολοι παρέμειναν πιστοί μέχρι θανάτου. Αυτό δεν σημαίνει πως όλοι οι επίσκοποι είναι αλάθητοι! Ή μήπως, επειδή ο Πέτρος είναι μάρτυρας, είναι και όλοι οι Πάπες μάρτυρες; Για να μην ανέφερουμε δηλαδή τον Πάπα Λεόντα τον Ι (1513-1521) που σε επιστολή του αρνείται τον Ιησού!

3ο εδάφιο:

«Λέγει αυτώ [τω Πέτρω] ο Ιησούς· βόσκε τα πρόβατά μου.» (Κατά Ιωάννην 21/κα 17)

   Ε, όλοι οι απόστολοι και οι επίσκοποι ποιμένες είναι! «Προσέχετε ουν εαυτοίς και παντί τω ποιμνίω εν ω υμάς το Πνεύμα το Αγιον έθετο επισκόπους, ποιμαίνειν την Εκκλησίαν του Κυρίου και Θεού» (Πράξεις 20/κ 28). Εξάλλου εδώ ο Χριστός απλά επανεντάσσει τον Πέτρο στη χορεία των Αποστόλων, μετά την πτώση του...

   Λόγω αποστολικής διαδοχής, οι επίσκοποι Ρώμης κατείχαν εξέχουσα θέση στην Εκκλησία. Όμως αυτό δεν σημαίνει πως ο Πάπας είχε το δικαίωμα να ελέγχει όλους τους υπολοίπους επισκόπους, ούτε πως είχε κάποιο αλάθητο. Εάν ο Πάπας ήταν ο ηγέτης ολόκληρης της Εκκλησίας, δεν θα υπήρχε έστω μία αναφορά γι' αυτό στην Αγία Γραφή ή την υπόλοιπη Χριστιανική παράδοση; Κανείς επίσκοπος δεν έχει απεριόριστη εξουσία στα εκκλησιαστικά ζητήματα, γιατί Κεφαλή της Εκκλησίας είναι μόνον ο Χριστός (Προς Κολοσσαείς 1/α 18). Στα Ευαγγέλια, βλέπουμε ότι σε δυο περιπτώσεις, κάποιοι απόστολοι ζητούσαν πρωτείο, αλλά ο Χριστός τους είπε να μην ζητάνε πρωτεία γιατί όλοι είναι ισότιμοι μεταξύ τους (Κατά Μάρκον 10/ι 35-45, Κατά Λουκάν 22/κβ 24-30). Δεν τους είπε για το «πρωτείο του Πέτρου»!

   Ακόμη και ο άγιος Πέτρος είχε κάνει κάποια ποιμαντικά σφάλματα, εκ καθέδρας δηλαδή, αλλά διορθώθηκε από τον απόστολο Παύλο.

Λέει ο Παύλος στην προς Γαλάτας 2/β: 11-21: "Οτε δε ήλθε Πέτρος εις Αντιόχειαν, κατά πρόσωπον αυτω αντέστην, ότι κατεγνωσμένος ην... και συνυπεκρίθησαν αυτώ και οι λοιποί Ιουδαίοι, ωστε και Βαρνάβας συναπήχθη αυτών τη υποκρίσει"

Αν ο Πέτρος ήταν "αλάθητος" (όπως υποτίθεται ότι είναι ο Πάπας), πως τόλμησε ο Παύλος να του "εναντιωθεί κατά πρόσωπον" και μάλιστα να τον αναφέρει "αξιοκατάκριτο" για την "υποκρισία του" μπροστά σε όλη την Εκκλησία;

Ο Πέτρος επίσης αρνήθηκε τρεις φορές τον Χριστό μετά τη Σύλληψη του Θεανθρώπου στη Γεθσημανή (Κατά Ματθαίον 26/κστ: 69-75). Αλάθητος δεν ήταν ούτε καν ο Απόστολος Πέτρος, πόσο μάλλον ο τιαροφόρος μονάρχης του Βατικανού! Όταν έγινε η Αποστολική Σύνοδος στα Ιεροσόλυμα, την τελική απόφαση πήρε ο επίσκοπος Ιεροσολύμων Ιάκωβος ο Αδελφόθεος, ως κύριος ομιλητής, και όχι ο Πέτρος (Πράξεις 15/ιε 13-21)! Επιπλέον, οι απόστολοι τόλμησαν να στείλουν τον Πέτρο μαζί με τον Ιωάννη στην Σαμάρεια (Πράξεις 8/η 14), πράγμα αδύνατο εάν ο Πέτρος κατείχε περισσότερη εξουσία από εκείνους.

    Αλλά εάν ο Πάπας πράγματι έχει αλάθητο, τότε γιατί χρειάστηκαν να συγκληθούν τόσες Σύνοδοι, αντί να ζητηθεί απλώς η «θεόπνευστη» άποψη του εκάστοτε Πάπα; Η Εκκλησία είναι «στύλος και εδραίωμα της αληθείας» (Α Προς Τιμόθεον 3/γ 15), όχι ο Πάπας! «Ο Θεός αληθής, πας δε άνθρωπος ψεύστης» (Προς Ρωμαίους 3/γ' 4). Μόνο η Εκκλησία ως σύνολο διδάσκει τον καθαρό λόγο του Κυρίου...

   O Πάπας Λιβέριος (352-366μ.Χ.) καθαιρέθηκε επειδή, μετά από πιέσεις του αυτοκράτορα Κωνσταντίου Β, υπέγραψε την ημιαρειανική ομολογία του «ομοιουσίου» και την καταδίκη του Αγίου Αθανασίου (Αγ. Αθανασίου, Αρειανών Ιστορία Ε 41, Σωζόμενου Εκκλησιαστική Ιστορία Δ 8-11). Πρόκειται για επίσημη απόφαση του Πάπα "υπό την ιδιότητα του ποιμένα και διδάσκαλου όλων των χριστιανών"...

   Ο Πάπας Ονώριος ο Α΄ (625-638) όχι μόνο δεν είχε αλάθητο, αλλά ασπάστηκε και τον Μονοθελητισμό! Έγραψε το 634 μ.Χ. σε επίσημη, και όχι ανώνυμη, απαντητική επιστολή προς τον Μονοθελήτη Πατριάρχη Κ/πόλεως Σέργιο: "όθεν και έν θέλημα ομολογούμεν του Κυρίου Ιησού Χριστού". Αναθεματίζεται ξεκάθαρα ως επίσκοπος Παλαιάς Ρώμης από την ΣΤ΄ Οικουμενική Σύνοδο μαζί με τους επισκόπους Σέργιο, Θεόδωρο, Κύρο, Πέτρο, Πύρρο και Παύλο (Αποφάσεις 13, 16, 18). Επίσης αποκαλείται όργανο του αρχαίου όφεως και εμπόδιο για την Εκκλησία (Απόφαση 18). Είχε κατηγορηθεί στον αυτοκράτορα μάλιστα από τον ίδιο τον Πάπα Ρώμης Αγάθωνα (Απόφαση 13)! Είναι ξεκάθαρο ότι ο Πάπας Λέων ο Β΄ επίσης αναθεμάτισε τον Ονώριο σε ένα γράμμα προς τον αυτοκράτορα, επιβεβαιώνοντας τις αποφάσεις της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου, στο γράμμα του προς τους ισπανούς επισκόπους και στο γράμμα του προς τον Ισπανό βασιλιά Ervig (Charles J. Hefele, "A History of the Councils of the Church", Edinburgh: Clark, 1896, Volume V, pp. 181-187).

   Ο Πάπας Ιννοκέντιος ο Δ΄ (1243-1254) όρισε να βασανίζονται απ' τους ιεροεξεταστές οι αιρετικοί, αν και μεταγενέστεροι πάπες υποστήριξαν σε επίσημες βούλες την καύση των αιρετικών στην πυρά! Επρόκειτο για επίσημη απόφαση της Παπικής «Εκκλησίας» που τηρείτο για αιώνες... Ήταν και αυτός αλάθητος;

   Ο Ορθόδοξος Πάπας Λέων ο Γ' (796-816) πολέμησε με επιμονή το "filioque" ενώ ο Πάπας Σέργιος ο Δ΄ (1009-1012) το έβαλε αυθαίρετα στο Σύμβολο της Πίστεως. Είχαν και οι δυο αλάθητο; Ο Πάπας Παύλος ο ΣΤ΄ έσβησε το 1969 τα ονόματα αρκετών αγίων, όπως η Αγία Βαρβάρα, από το Λατινικό Εορτολόγιο. Έτσι αψήφησε την Ιερά Παράδοση της Εκκλησίας, αλλά και τους προγενέστερους Πάπες!

Κλείνουμε την μελέτη αυτή, με τα λόγια του π. Ιουστίνου Πόποβιτς

   Όλοι οι ευρωπαϊκοί ανθρωπισμοί, από του πλέον πρωτογόνου μέχρι του πλέον λεπτού, από του φετιχιστικού μέχρι του παπικού, βασίζονται επί της πίστεως εις τον άνθρωπο, όπως είναι αυτός μέσα εις την δεδομένη ψυχοφυσική του εμπειρική κατάσταση και ιστορικότητα.

 

Πράγματι, όλη η ουσία του κάθε ουμανισμού είναι ο άνθρωπος = homo. Συνοψιζόμενος είς την οντολογία του κάθε ουμανισμός δεν είναι άλλο τι παρά χομινισμός (homo-hominis). Ο άνθρωπος είναι η ανωτάτη αξία, η παναξία . Ο άνθρωπος είναι το ύψιστον κριτήριο, το πακριτήριον,  «μέτρον πάντων άνθρωπος».  Αυτό είναι, in nuce, κάθε ουμανισμός, κάθε χομινισμός. Εντεύθεν όλοι οι ουμανισμοί, όλοι οι χομινισμοί, εν τελευταία αναλύσει, είναι ειδωλολατρικής, πολυθεϊστικής προελεύσεως.

 

   Όλοι οι ευρωπαϊκοί ουμανισμοί, από τους προ της Αναγεννήσεως, της Αναγεννήσεως και περαιτέρω, οι προτεσταντικοί, φιλοσοφικοί, θρησκευτικοί, κοινωνικοί, επιστημονικοί, πολιτιστικοί και πολιτικοί, επεδίωκον εν γνώσει ή εν αγνοία, και αδιακόπως επιδιώκουν, ένα πράγμα:  να αντικαταστήσουν την πίστη εις τον θεάνθρωπο με την πίστιν είς τον άνθρωπον, να αντικαταστήσουν το Ευαγγέλιο κατ’ άνθρωπον, την φιλοσοφίαν κατά Θεάνθρωπον με την φιλοσοφίαν κατ’ άνθρωπον, την κουλτούρα κατά Θεάνθρωπο με την κουλτούρα κατ’ άνθρωπον. Με μία λέξη να αντικαταστήσουν την ζωή κατά Θεάνθρωπον με την ζωή κατ’ άνθρωπον. 

 

Και ταύτα συνέβαινον επί αιώνες, έως ότου τον παρελθόντα αιώνα, το 1870, εις την πρώτη σύνοδο του Βατικανού, όλα αυτά συνεκεφαλαιώθησαν εις το δόγμα του αλαθήτου του Πάπα.  Έκτοτε το δόγμα αυτό απέβη το κεντρικό δόγμα του παπισμού. Δια τούτο επί των ημερών μας εις την Β΄ Σύνοδο του Βατικανού τόσο επιμόνως και επιδεξίως συνεζητήθη και υπεστηρίχθη το απαραβίαστον και το αναλλοίωτων αυτού του δόγματος. Το δόγμα τούτο έχει κοσμοϊστορική σημασία δι’ όλην την τύχη της Ευρώπης, μάλιστα δε δια τους αποκαλυπτικούς καιρούς της, εις τους οποίους έχει ήδη εισέλθει.  Δια του δόγματος αυτού όλοι οι ευρωπαϊκοί ανθρωπισμοί απέκτησαν το ιδεώδες και το  ειδωλόν τους. Ο άνθρωπος ανεκηρύχθη υπερτάτη Θεότης, πανθεότης. Το ευρωπαϊκό ουμανιστικό πάνθεον απέκτησε τον Δία του.

 

   Η ειλικρίνεια είναι η γλώσσα της Αλήθειας, το δόγμα περί του αλαθήτου του Πάπα του 20ου αιώνος, δεν είναι άλλο παρά η αναγέννηση της ειδωλολατρίας και του πολυθεϊσμού. Αναγέννησης της ειδωλολατρικής αξιολογίας και κριτικολογίας.

 

   Μεταξύ ενός τοιούτου κόσμου, ο οποίος εκουσίως «εν τω πονηρώ κείται», και του ανθρώπου που ακολουθεί τον Θεάνθρωπον Χριστόν δεν υπάρχει συμβιβασμός. Εκείνος που ακολουθεί τον Θεάνθρωπον δεν δύναται εις βάρος της Ευαγγελικής Αλήθειας να κάμνει συμβιβασμούς με τον ουμανιστικόν άνθρωπον, που όλα αυτά τα δικαιολογεί και τα ανάγει εις δόγμα. Εδώ πάντοτε πρόκειται περί αποφασιστικού και κρισιμωτάτου διλήμματος και εκλογής – ή ο Θεάνθρωπος ή ο άνθρωπος. […]

 

   Ο «αλάθητος» άνθρωπος, και απέναντί του ο «παναμαρτωλός» άνθρωπος,  η ταπεινοφροσύνη από το ένα μέρος και η υψηλοφροσύνη από τα άλλο. Η απαράμιλλος αηδών του Ευαγγελίου του Θεανθρώπου, ο άγιος Χρυσόστομος ευαγγελίζεται: «Θεμέλιος εστί της καθ’ ημάς φιλοσοφίας η ταπεινοφροσύνη».  Η ταπεινοφροσύνη είναι το θεμέλιο της φιλοσοφίας μας περί της ζωής και του κόσμου, περί του χρόνου και της αιωνιότητος, περί του Θεανθρώπου και της Εκκλησίας. Ενώ θεμέλιον παντός ουμανισμού, ακόμα και εκείνου του αναχθέντος εις δόγμα, είναι ή υψηλοφροσύνη, η πίστις εις τον λόγον του ανθρώπου, εις τον νουν και την λογική του. Η υψηλοφροσύνη  μετέτρεψεν εις διάβολον ακόμη  και τον ακτινοβολούντα Εωσφόρον. Η υψηλοφροσύνη είναι ανίατος νόσος του νου του διαβόλου. Εντός της ευρίσκονται και εξ αυτής πηγάζουν όλα τα λοιπά διαβολικά κακά.

(Αρχιμ. Ιουστίνου Πόποβιτς: Άνθρωπος και Θεάνθρωπος – σελ.149-151).

   Η Ιερά Παράδοση της Εκκλησίας, η Ιστορία αλλά και η κοινή λογική αποδεικνύουν το πόσο παράλογες είναι οι αξιώσεις του αιρετικού επισκόπου Ρώμης για πρωτείο και αλάθητο...