Χριστός ετέχθη,

Με αυτόν τον χαιρετισμό αναγγέλλουμε την εν σαρκί Γέννηση τού Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και χαιρόμαστε γι’ αυτό το γεγονός. Με την κατά σάρκα Γέννηση τού Υιού και Λόγου τού Θεού άλλαξαν όλα τα δεδομένα τής πληγωμένης ανθρωπότητος, και από αυτό το «Χριστός ετέχθη» θα ακολουθήση το «Χριστός Ανέστη» και «Χριστός Ανελήφθη», ώστε το Άγιον Πνεύμα την ημέρα τής Πεντηκοστής θα καταρτίση την Εκκλησία ως Σώμα Του.

Αυτές τις ημέρες στα σπίτια και τις πλατείες στολίζεται το Χριστουγεννιάτικο δένδρο, και στις περισσότερες φορές στην βάση του τίθεται το Σπήλαιο τής Βηθλεέμ, με την φάτνη μέσα στην οποία βρίσκεται ο νεογέννητος Χριστός εσπαργανωμένος και δίπλα του είναι τα δύο ζώα, ο βους και η όνος. Πόσες φορές δεν είδαμε αυτήν την εικόνα τής φάτνης που είναι τραγική για την κακία τών ανθρώπων, αλλά και τρυφερή για την φιλοξενία τού Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, αλλά και την ταπείνωσή Του;

Τα γεγονότα αυτά που συνδέονται με το σπήλαιο και την φάτνη είναι πραγματικά, αλλά και ενδεικτικά, αφού δείχνουν την κατάσταση τής τότε ανθρωπότητας. Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης, αδελφός τού Μεγάλου Βασιλείου, που έζησε τον 4ο αιώνα μ.Χ., ερμηνεύει τα όσα έγιναν στο σπήλαιο κατά την γέννηση τού Χριστού σε αναφορά με την υπάρχουσα τότε κατάσταση.

Σε ομιλία του στην Γέννηση τού Χριστού αναλύει ότι βλέποντας το σπήλαιο στο οποίο γεννήθηκε ο Δεσπότης Χριστός πρέπει να σκεφθούμε «τον αφεγγή και υπόγειον τών ανθρώπων βίον». Οι άνθρωποι τής εποχής εκείνης κάθονταν μέσα στο σκοτάδι και την σκιά τού θανάτου, μέσα στον σκοτεινό και υπόγειο βίο από πνευματικής πλευράς και σε αυτόν τον κόσμο ήλθε το Φως τού κόσμου, ο Υιός και Λόγος τού Θεού για να δώση φως και ζωή.

Ακόμη, ο γεννηθείς Χριστός, ως βρέφος τυλίγεται με τα σπάργανα, σύμφωνα με την συνήθεια τής εποχής εκείνης, τα οποία σημαίνουν ότι Αυτός ο αναμάρτητος και καθαρός προσέλαβε τις σειρές τών δικών μας αμαρτημάτων. Όπως τα σπάργανα σφίγγουν το σώμα τού βρέφους, έτσι και ο άνθρωπος διασφίγγεται από πολλές σειρές αμαρτιών, και γι’ αυτό ο Χριστός ενηνθρώπισε για να μάς απαλλάξη από αυτά.

Μέσα στο σπήλαιο είναι και η φάτνη, δηλαδή «το ενδιαίτημα τών αλόγων ζώων» και εκεί βρίσκονταν ο βούς-το βόδι και η όνος. Εκεί γεννήθηκε ο Χριστός, ώστε το βόδι που δηλώνει τον Εβραίο που βρίσκεται στον ζυγό τού Μωσαϊκού νόμου, και η όνος, που είναι το μεταφορικό ζώο και δηλώνει τον άνθρωπο που είναι φορτωμένος από την αμαρτία τής ειδωλολατρείας, να γνωρίσουν τον Κύριό τους και το παχνί τού Κυρίου τους και να ελευθερωθούν.

Μέσα στην φάτνη είναι το χορτάρι, που είναι η κατάλληλη τροφή για τα ζώα. Και ο Χριστός που είναι ο Άρτος τής ζωής που κατέβηκε από τον ουρανό, τοποθετήθηκε μέσα στην φάτνη για να έχει την κατάλληλο τροφή το λογικό ζώο, ο άνθρωπος. Έτσι, τα έλλογα ζώα, δηλαδή οι άνθρωποι που έχουν ζωή, αλλά ζουν με την αμαρτία αλόγως, να γίνουν λογικοί συνδεδεμένοι με τον Λόγο Χριστό.

Ο Χριστός γεννήθηκε μέσα στην φάτνη ανάμεσα στο βόδι και την όνο, ώστε να γίνη μεσίτης και τών δύο, δηλαδή τών Εβραίων και τών Ειδωλολατρών, για να γκρεμίση το μεσότοιχο τού φραγμού και να ενώση στο πρόσωπό Του τους δύο λαούς σε έναν άνθρωπο, με το να καταργήση τον βαρύ ζυγό τού Νόμου και να ελευθερώση τον εθνικό άνθρωπο από το φορτίο τής αμαρτίας.

Βλέπουμε με πόσο ωραίο τρόπο ερμηνεύει ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης την Γέννηση τού Χριστού μέσα στο σπήλαιο και την φάτνη. Πρόκειται για ένα ιστορικό γεγονός, αλλά έχει πολλές αναφορές στην κατάσταση τών ανθρώπων τής εποχής εκείνης, αφού δείχνει το σκοτάδι στο οποίο βρίσκονταν οι άνθρωποι και σε αυτό το σκοτάδι ανατέλλει το Φως το αληθινό.

Όταν, λοιπόν, αυτές τις ημέρες βλέπουμε ένα σπήλαιο και μια φάτνη και το βρέφος Χριστό μέσα σε αυτήν πρέπει να σκεπτόμαστε την κατάσταση τής ανθρωπότητος τότε, αλλά και το ποιο είναι το έργο τού Χριστού, το να την ελευθερώση από την δουλεία και να την επαναφέρη στο «αρχαίον κάλλος». Συγχρόνως, πρέπει να αναλογιζόμαστε ότι η εικόνα τής φάτνης με τα ζώα και το χορτάρι μέσα στο σκοτεινό σπήλαιο προσαρμόζεται στην εποχή μας, την λεγομένη χριστιανική και στην χώρα μας, όπως και σε άλλες χώρες Ορθόδοξες.

Οι άνθρωποι στις ημέρες μας, ακόμη και Χριστιανοί Ορθόδοξοι, ζώντας στα σκοτεινά σπήλαια τών παθών, απομακρυσμένοι από το Φως το αληθινό, περιβαλλόμαστε από σειρές αμαρτιών, ατομικών και γενικών, με αδικίες, βιαιότητες και πολέμους, εξακολουθούμε να είμαστε όντα με ζωή, αλλά χωρίς στέρεη λογική και φωτισμένο νου, στερούμαστε και τής πραγματικής τροφής, που είναι ο Άρτος τής ζωής, ο Χριστός. Με άλλα λόγια ζούμε παραλόγως και αλόγως χωρίς τον Λόγο Χριστό.

Ο Χριστός θέλει να μάς ελευθερώση από αυτό το σκοτεινό σπήλαιο, το σπήλαιο τής κοινωνικής ζωής και το σπήλαιο τού λεγομένου υποσυνειδήτου και να γεμίση με Φως την ζωή μας, αλλά εμείς προτιμάμε να πορευόμαστε φορτωμένοι αμαρτίες και πάθη, χωρίς τον Λόγο Χριστό. Αυτό πρέπει να σκεπτόμαστε κάθε φορά που βλέπουμε αυτές τις ημέρες τών Χριστουγέννων ένα σπήλαιο και μια φάτνη όπου βρίσκεται το βρέφος Χριστός.

Δεν πρέπει να εορτάζουμε την μεγάλη εορτή τών Χριστουγέννων σε σπηλαιώδη βίο και σε φάτνη αλόγων καταστάσεων, αλλά σε μια ελευθερωτική και αναστάσιμη πορεία προς το Φως. Αυτό είναι η Εκκλησία, αφού από το σκοτεινό σπήλαιο τής Βηθλεέμ μάς οδηγεί στο Φως τής Αναστάσεως.

Εύχομαι χρόνια πολλά, ευλογημένα, φωτισμένα και ελευθερωτικά.

Με πατρικές ευχές

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

+ Ο ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΚΑΙ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ ΙΕΡΟΘΕΟΣ