Η ημέρα Κυριακή. Η πρώτη ημέρα τού Εβδομαδιαίου Εκκλησιαστικού κύκλου * Η Μεγάλη Εβδομάδα * Η Κυριακή ημέρα στη Χριστιανική πίστη * Η σύνθετη ιστορία τής χρήσης τού ημερολογίου από την Εκκλησία * Το νέο διορθωμένο Ιουλιανό ημερολόγιο
Εβδομαδιαίος εορταστικός κύκλος Γενικά περί τών καθημερινών εορτών τής εβδομάδας Τού σεβ. Μητρ. Ναυπάκτου Ιεροθέου
Πηγή: Περιοδικό "Εκκλησιαστική Παρέμβαση". Τεύχος 335 - Ιούνιος 2024. Αναδημοσίευση από: https://www.parembasis.gr |
Στα εφετεινά γραπτά κηρύγματα για τους δύο μήνες τού Καλοκαιριού (Ιούλιο-Αύγουστο) θα γίνη λόγος για τον εβδομαδιαίο εορταστικό κύκλο, δηλαδή για το τι εορτάζουμε κάθε ημέρα τής εβδομάδος. Έτσι, θα μάς δοθή η δυνατότητα να δούμε ότι δεν έχουμε μόνο μεγάλες εορτές, όπως τα Χριστούγεννα, τα Θεφάνεια, το Πάσχα και τις εορτές τής Παναγίας και τών αγίων, αλλά και κάθε ημέρα τής εβδομάδος εορτάζουμε τόσο με βασικές εορτές, όσο και με την μνήμη τής Θεοτόκου και τών Αγίων. Κατ’ αρχάς, πρέπει να υπογραμμισθή ότι η διαίρεση τού χρόνου σε επτά ημέρες τής εβδομάδος ανευρίσκεται στους Βαβυλωνίους και τους Αιγυπτίους, και προέρχεται από την περιφορά τής σελήνης γύρω από την γη και τις διάφορες φάσεις της, έδωσαν δε ονόματα τών ημερών, άλλοι από διάφορα αστέρια, άλλοι από τα ονόματα τών μεγαλύτερων θεών τους. Οι Έλληνες παρέλαβαν την διαίρεση τών επτά ημερών τής εβδομάδος από τους Αιγυπτίους, και οι Εβραίοι την παρέλαβαν από τους Βαβυλωνίους, Χαλδαίους και Αιγυπτίους. Όμως, οι Εβραίοι, οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι τις επτά ημέρες τής εβδομάδος δεν τις χρησιμοποιούσαν με τα ονόματα τών άλλων λαών, αλλά τις ονόμασαν πρώτη, δεύτερη, τρίτη, τετάρτη, πέμπτη, σύμφωνα με την ελληνική αρίθμηση. Ιδιαίτερα οι Εβραίοι ονόμαζαν την εβδόμη ημέρα Σάββατο, που δηλώνει την ανάπαυση, και την εβδομάδα την ονόμαζαν Σάββατα, οπότε η πρώτη ημέρα τής εβδομάδος ονομαζόταν «μία τών Σαββάτων». Επίσης, η προηγούμενη ημέρα τού Σαββάτου ονομάσθηκε Παρασκευή, διότι οι Εβραίοι προετοιμάζονταν για την εορτή και την ανάπαυση τού Σαββάτου. Οι Χριστιανοί βρήκαν αυτήν την διαίρεση τής εβδομάδος, κυρίως από τους Εβραίους, αλλά και από τους Έλληνες και τους Ρωμαίους, όμως έκαναν κάποια διόρθωση, δηλαδή την πρώτη ημέρα, ή την «μία τών Σαββάτων», την ονόμασαν Κυριακή, διότι αυτήν την ημέρα αναστήθηκε ο Χριστός, και τις άλλες ημέρες τις αρίθμησαν ως Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο. Επίσης, οι Χριστιανοί έδωσαν στις ημέρες αυτές μια ιδιαίτερη εορτολογική σημασία, όπως φαίνεται καθαρά στα τροπάρια τών ημερών που περιλαμβάνονται στο λειτουργικό βιβλίο που ονομάζεται «Παρακλητική». Ο Χριστιανισμός, όπως γνωρίζουμε, άρχισε στα Ιεροσόλυμα, αμέσως μετά την Πεντηκοστή, την έλευση τού Αγίου Πνεύματος στους Αποστόλους και τους πρώτους Χριστιανούς που δέχθηκαν το κήρυγμα τού Αποστόλου Πέτρου και βαπτίσθηκαν, οπότε αποτελέστηκε η πρώτη Εκκλησία στα Ιεροσόλυμα, όπως περιγράφεται στο βιβλίο τών «Πράξεων τών Αποστόλων». Έτσι, συγκεντρώνονταν κάθε ημέρα, τελούσαν την θεία Λειτουργία, είχαν κοινά δείπνα και δοξολογούσαν τον Θεό. Όπως διαβάζουμε στις «Διαταγές τών Αγίων Αποστόλων», ο Επίσκοπος έπρεπε να παρακινή τον λαό να συναθροίζεται στην Εκκλησία «όρθρου και εσπέρας εκάστης ημέρας». Έτσι, οι Χριστιανοί συγκεντρώνονταν κάθε πρωί και απόγευμα έψαλλαν και προσεύχονταν, διάβαζαν ψαλμούς τού Δαυίδ και τελούσαν την θεία Ευχαριστία. Δεν νοείται θρησκεία χωρίς πίστη και λατρεία. Αυτό συμβαίνει και με την Εκκλησία, η οποία διαθέτει πίστη που είναι Αποκάλυψη τού Θεού, λατρεία που συνδέεται με την προσευχή και ορθό βίο, που θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένος με την ορθόδοξη χριστιανική πίστη. Μέσα σε αυτήν την προοπτική προέκυψε ο εβδομαδιαίος εορταστικός κύκλος. Την Κυριακή που είναι η πρώτη ημέρα τής εβδομάδος καθιερώθηκε να εορτάζεται η Ανάσταση τού Χριστού· η Δευτέρα αφιερώθηκε στις Ασώματες Δυνάμεις, δηλαδή στους Αγγέλους· η Τρίτη αναφέρεται στην μεγάλη μορφή τού Τιμίου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου· η Τετάρτη αφιερώθηκε στην έναρξη τών Παθών τού Χριστού, επειδή έγινε η σύναξη τών Φαρισαίων, Γραμματέων και Πρεσβυτέρων τού λαού και συνεδρίασαν στο πώς να συλλάβουν με δόλο τον Χριστό και να τον σκοτώσουν, και ακολούθησε η προδοσία τού Ιούδα· η Πέμπτη αφιερώθηκε στους Αποστόλους και τον άγιο Νικόλαο, τον λαοφιλή άγιο· η Παρασκευή αφιερώθηκε στα Πάθη, τον Σταυρό, τον θάνατο και την ταφή τού Χριστού· το Σάββατο αφιερώθηκε στην υπόμνηση τής δημιουργίας τού κόσμου και τής καταπαύσεως τού Θεού από όλα τα έργα και επίσης στην ανάμνηση όλων τών Αγίων, ιδίως τών μαρτύρων, τών οσίων ασκητών, και τών απ’ αιώνος ευσεβώς κεκοιμημένων Χριστιανών. Στα κηρύγματα τών επομένων Κυριακών θα αναλυθή όλος αυτός ο εβομαδιαίος εορταστικός κύκλος, και θα παρουσιασθή ποια είναι η θεολογία κάθε ημέρας τής εβδομάδος. Έτσι, θα μάθουμε να ζούμε κάθε ημέρα εκκλησιαστικά, να έχουμε μνήμη Θεού και τών Αγίων και να καθορίζουμε την ζωή μας με βάση το καθημερινό πρόγραμμα που έθεσε η Εκκλησία με την προσευχή και την νηστεία. Ο καθένας από μάς έχει ρυθμίσει το πρόγραμμα τη κάθε ημέρας του, έχει προσδιορίσει τι πρέπει να κάνη κάθε ημέρα. Όμως, ως Χριστιανοί και μάλιστα Ορθόδοξοι, πρέπει να γνωρίζουμε πώς προγραμμάτισε η Εκκλησία μας την εβδομαδιαία ζωή μας και έτσι θα έχουμε εκκλησιαστικό φρόνημα και θα είμαστε στην πράξη Χριστιανοί. Αυτό σημαίνει ότι ο Χριστός και η Εκκλησία πρέπει να είναι διαρκώς στην μνήμη μας και έτσι θα έχουμε εκκλησιαστικό φρόνημα και η ζωή μας θα είναι εορταστική. |
Δημιουργία αρχείου: 10-7-2024.
Τελευταία μορφοποίηση: 12-7-2024.