Σχετικά με την ιερή ανησυχία και επιφυλακτικότητα που ταπεινά και ευγενικά εκφράσατε στην επιστολή σας, π. Αθανάσιε, ως προς ορισμένες πρωτοβουλίες του Οικουμενικού Πατριαρχείου και άλλων Ορθοδόξων Εκκλησιών για τους λεγόμενους «οικουμενικούς» διαλόγους με άλλα χριστιανικά δόγματα και μονοθεϊστικές θρησκείες, θέλω να σας καθησυχάσω και να τονίσω ότι δεν παρεκκλίνουμε από τη γραμμή των Πατέρων μας.

Με την ευκαιρία της εορτής της Παναγίας στον Εσπερινό του Δεκαπενταύγουστου αναφέρθηκα στον Ιερό Δαμασκηνό, ο οποίος είναι από τους Πατέρες και συγγραφείς της Εκκλησίας μας που ασχολήθηκαν ιδιαιτέρως με την Υπεραγία Θεοτόκο, τη δογματική διδασκαλία και το άνοιγμα προς τους Μουσουλμάνους θεολόγους. Στην εποχή του Ιερού Δαμασκηνού ο Μουσουλμανισμός ήταν σε περίοδο ακμής, ακόμη και επιθετικότητας. Σ’ ένα τέτοιο ιστορικό περιβάλλον ο Ιερός Δαμασκηνός δε δίστασε να κάνει διάλογο με τους Μουσουλμάνους, για να δώσει «λόγον περί της εν ημίν ελπίδος». Ύστερα από μερικούς αιώνες, ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, μία άλλη μεγάλη μορφή των Ιερών Πατέρων της Εκκλησίας μας, έκανε διάλογο με τους Μουσουλμάνους και έγραψε για το Ισλάμ. Ο Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός, ένας από τους νεώτερους αγίους της Εκκλησίας μας, τον οποίο οι λεγόμενοι «συντηρητικοί» αδελφοί μας έχουν ως σημαιοφόρο και τον προβάλλουν ως πρότυπο, δε δίστασε να ταξιδεύσει στη Δύση και να διαλεχθεί με τους Καθολικούς. Ο Άγιος Μάρκος δεν πείστηκε και ορθώς δεν υπέγραψε την ψευδο-ένωση της Φερράρας - Φλωρεντίας (1438-1439), διότι ενήργησε κατά συνείδηση. Όμως δε δίστασε και δεν απέφυγε να διαλεχτεί με τους Καθολικούς, όπως το ίδιο κάνει στη σύγχρονη εποχή το Οικουμενικό Πατριαρχείο και η Ορθόδοξη Εκκλησία μας.

Τους διαχριστιανικούς διαλόγους με τους Καθολικούς, τους Αγγλικανούς, τους Λουθηρανούς, τους Μεταρρυθμισμένους, τους Παλαιοκαθολικούς δεν τους διεξάγει μόνο το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αλλά υπό τη συντονιστική και ηγετική ευθύνη του όλες οι επιμέρους, αυτοκέφαλες και αυτόνομες αδελφές Εκκλησίες. Νομίζω ότι οι Ορθόδοξες Εκκλησίες που διαλέγονται με τους ετεροδόξους και τους ετεροθρήσκους, δεν έχουν προδώσει την πίστη τους. Να προσεύχεστε για να φωτίζει ο Θεός και εμάς και τους θεολόγους, οι οποίοι εμπλέκονται στους διαχριστιανικούς και διαθρησκευτικούς διαλόγους, για να δίνουμε ορθή μαρτυρία, για να διαφωτίσουμε τους αδελφούς μας που βρίσκονται στην πλάνη. Και μακάρι να τους φωτίσουμε και να τους διαφωτίσουμε μέχρι του σημείου ώστε κάποια στιγμή να αποφασίσουν να έλθουν στην Ορθή Πίστη. Αυτή είναι η προσευχή μας, η επιδίωξή μας και η επιθυμία μας!

(Το παρόν άρθρο, του οποίου ο τίτλος δόθηκε από το περιοδικό, αποτελεί ένα απάνθισμα της προσφώνησης του Οικουμενικού Πατριάρχου προς μέλη της Ενοριακής Κοινότητας Αγίου Θεράποντα Μυτιλήνης, όταν τον επισκέφθηκαν στο Φανάρι, την Κυριακή 18 Αυγούστου 2002).

Αποστολή προς τους ενορίτες, Σεπτέμβριος - Νοέμβριος 2002