Όσα σημειωθούν παρακάτω έχουν αφορμή δύο γεγονότα τού Ιουνίου που είναι γνωστά κυρίως σε όσους ενδιαφέρονται γι’ αυτά ή εμπλέκονται σ’ αυτά. Το πρώτο είναι εκπαιδευτικό θέμα και το δεύτερο πολιτικό. Και τα δύο όμως έχουν σχέση, υπό γενική έννοια, με την ποινική δικαιοσύνη, όχι τόσο ως μέσο καταστολής, όσο ως έκφραση και τρόπο αφομοίωσης τών αξιών τής Ελληνικής κοινωνίας.

Το εκπαιδευτικό θέμα έχει σχέση με τον χαρακτηρισμό τής διαγωγής τών μαθητών. Κάθε τέλος Ιουνίου καλούνται οι σύλλογοι τών καθηγητών τής δευροβάθμιας εκπαίδευσης να χαρακτηρίσουν την διαγωγή τών μαθητών τους ως «Εξαιρετική», «Καλή» ή «Μεμπτή», σύμφωνα με την ισχύουσα Υπουργική Απόφαση 10645/23.1.2018. Παλαιότερα χαρακτηριζόταν «Κοσμιωτάτη», «Κοσμία» ή «Επίμεμπτη» (Προεδρικό Διάταγμα 104/1979).

Ήλθαμε σε επαφή με το θέμα αυτό συζητώντας με εκπαιδευτικούς, χωρίς αναφορά σε συγκεκριμένα στοιχεία μαθητών, για το πώς είναι δυνατόν να διαχειριστούν περιπτώσεις παραβατικών μαθητών τους, αν δηλαδή έχει νόημα η μείωση τής διαγωγής, αν ενδείκνυται η αλλαγή τού σχολικού περιβάλλοντος ή αν πρέπει με ηπιότερα παιδαγωγικά μέτρα να επιδιώκουν την επανένταξή τους στην κανονικότητα τής σχολικής ζωής. Ήθελαν να δουν το θέμα αυτό όχι μόνον μέσα από το γράμμα τού νόμου, αλλά και από «πνευματικής πλευράς».

Το δεύτερο θέμα, το πολιτικό, είναι παρεμφερές. Είναι η ψήφιση τού νέου Ποινικού Κώδικα, που δείχνει σημαντικές αλλαγές στο σύστημα αξιών τής Ελληνικής κοινωνίας, όπως αυτό εκφράζεται από την νομοθεσία τού Κράτους. «Ο Ποινικός Κώδικας “εκφράζει” ανάγλυφα το αξιακό σύστημα μιας κοινωνίας» υπογραμμίζει σε άρθρο του ο καθηγητής τής Νομικής τού ΑΠΘ Γρ. Καλφέλης (Βήμα, 9 Ιουνίου 2019). Κάποιες από τις αλλαγές που έγιναν έχουν άμεση σχέση με την πίστη, την ζωή και την θεολογία τής Εκκλησίας.

Ας δούμε όμως τα δύο θέματα λίγο αναλυτικότερα.

Κάποτε το σχολείο είχε ως βασικό στόχο την μόρφωση τών παιδιών και τών νέων. Η μόρφωση δεν αφορούσε μόνο την παροχή γνώσεων, δεν αφορούσε μόνο μεθόδους διδασκαλίας, είχε σκοπό την διαμόρφωση και αρτίωση τής προσωπικότητάς τους. Συγκεκριμένα ο Νόμος 1566 τού 1985, που αφορά την δομή και λειτουργία τής πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, στο πρώτο άρθρο του ορίζει:

«Σκοπός τής πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι να συμβάλει στην ολόπλευρη, αρμονική και ισόρροπη ανάπτυξη τών διανοητικών και ψυχοσωματικών δυνάμεων τών μαθητών, ώστε, ανεξάρτητα από φύλο και καταγωγή, να έχουν τη δυνατότητα να εξελιχθούν σε ολοκληρωμένες προσωπικότητες και να ζήσουν δημιουργικά. Ειδικότερα υποβοηθεί τους μαθητές: α) Να γίνονται ελεύθεροι, υπεύθυνοι, δημοκρατικοί πολίτες, να υπερασπίζονται την εθνική ανεξαρτησία, την εδαφική ακεραιότητα τής χώρας και τη δημοκρατία, να εμπνέονται από αγάπη προς τον άνθρωπο, τη ζωή και τη φύση και να διακατέχονται από πίστη προς την πατρίδα και τα γνήσια στοιχεία τής ορθόδοξης χριστιανικής παράδοσης. Η ελευθερία τής θρησκευτικής τους συνείδησης είναι απαραβίαστη».

Αυτή η διάταξη είναι σύμφωνη με την παράγραφο 2, τού άρθρου 16 τού Συντάγματος, που ορίζει: «Η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή τού Kράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή τών Ελλήνων, την ανάπτυξη τής εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες».

Ο ρόλος, δηλαδή, τού Σχολείου δεν εξαντλείται στην παροχή γνώσεων και μεθόδων έρευνας. Οπότε η αναβάθμισή του δεν μπορεί να είναι απλά και μόνο η ελευθερία τού εκπαιδευτικού «να εμπλουτίζει και προσαρμόζει τη διδασκαλία στις ανάγκες τών μαθητών» ή η συνεργασία τών Προτύπων Επαγγελματικών Λυκείων «με την τοπική οικονομία και επιχειρηματικότητα». Όλα αυτά είναι πολύ σημαντικά και στην σωστή κατεύθυνση, αλλά χρειάζονται και ψυχή. Χρειάζονται πνεύμα, νόημα ζωής υψηλό, ανοιχτό παράθυρο τού Σχολείου στα «γνήσια στοιχεία τής ορθόδοξης χριστιανικής παράδοσης», που δίνουν προοπτική στην ζωή τών παιδιών, τους λύνουν υπαρξιακά προβλήματα, τους διδάσκουν ήθος, τους εμπνέουν σεβασμό προς ό,τι υπάρχει· προ παντός τους καλλιεργούν την αίσθηση τού ιερού· αίσθηση που τον τελευταίο καιρό έχει επισύρει την ανευλαβή πολεμική από κάποιους που φαίνεται ότι δεν έχουν (και δεν αναγνωρίζουν σε άλλους) ούτε ιερό ούτε όσιο.

Οι συζητήσεις για την αντιμετώπιση τών παραβατικών μαθητών μάς έκανε να δούμε λίγο την ισχύουσα νομοθεσία, η οποία αφαίρεσε από τα απολυτήρια την αναγραφή τού χαρακτηρισμού τής διαγωγής τών μαθητών. Μέτρο μάλλον σωστό παιδαγωγικά, το οποίο όμως, αν συνδυαστή με τις αλλαγές τού Ποινικού Κώδικα, φαίνεται ότι εντάσσεται σ’ ένα κλίμα απαξίωσης τού ήθους, αφού το Κράτος δείχνει ότι δεν ενδιαφέρεται γι’ αυτό. Και εξηγούμαστε.

Όπως είναι ήδη γνωστό η πρόσφατη ψήφιση τού νέου Ποινικού Κώδικα επιχειρεί να περάση στην Ελληνική κοινωνία νέα ήθη. Συγκεκριμένα, από το Κεφάλαιο 7, με τίτλο: «Επιβολή τής θρησκευτικής ειρήνης» καταργήθηκαν τα άρθρα 198, 199 και 201. Τα άρθρα αυτά όριζαν:

Το 198: «1. Με φυλάκιση μέχρι δύο ετών τιμωρείται όποιος δημόσια και κακόβουλα βρίζει με οποιονδήποτε τρόπο το Θεό.

2. Όποιος, εκτός από την περίπτωση τής παραγράφου 1, εκδηλώνει δημόσια με βλασφημία έλλειψη σεβασμού προς τα θεία, τιμωρείται με κράτηση έως έξι (6) μήνες ή με πρόστιμο έως τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ.»

Το 199: «Όποιος δημόσια και κακόβουλα καθυβρίζει με οποιονδήποτε τρόπο την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία τού Χριστού ή άλλη θρησκεία ανεκτή στην Ελλάδα τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών».

Το 201: «Όποιος αφαιρεί αυθαίρετα νεκρό ή μέλη του ή την τέφρα του, από εκείνους πού έχουν δικαίωμα να τα φυλάξουν ή ενεργεί πράξεις υβριστικά ανάρμοστες σχετικές με αυτά ή με τάφο τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών».

Ο τ. Υπουργός κ. Ν. Παρασκευόπουλος αιτιολογώντας την αποποινικοποίηση τής βλασφημίας τών θείων ισχυρίστηκε ότι: «Κατά το Ποινικό Δίκαιο η ποινή προϋποθέτει την τέλεση πράξης. Ο προσδιορισμός τής τελευταίας χωρεί με στάθμιση τών εμπειρικών αποδείξιμων αποτελεσμάτων της. Ωστόσο, στην περίπτωση τής βλασφημίας λείπει οποιαδήποτε αποδείξιμη ενώπιον δικαστηρίου βλαπτική συνέπεια τής πράξης. Επομένως, η έννοια τού εγκλήματος δεν διακρίνεται». Προφανώς δεν έχει την θεολογική άποψη ότι ο Θεός είναι απρόσβλητος από τις ύβρεις τών ανθρώπων. Οπότε αυτό που θέλει να πη είναι ότι, αφού Θεός (όπως υπονοεί) δεν υπάρχει, δεν υπάρχει «βλαπτόμενος».

Άλλοτε ισχυρίστηκε ότι την αλλαγή τού Ποινικού Κώδικα «μπορούν να δικαιολογήσουν μόνο σημαντικές και θεμελιακές αδυναμίες τις οποίες έδειξε ο χρόνος». Και υπογράμμισε: «η ελπίδα μου είναι ο Κώδικας αυτός να προχωρήσει, αλλά με εξάλειψη τών διατάξεών του εκείνων πού αναιρούν πρόσφατες κατακτήσεις ασφάλειας και ανθρωπισμού».(Αυγή, 15.4.2019)

Δηλαδή, κατά τον τέως Υπουργό η τιμωρία αυτών που κακόβουλα βρίζουν τον Θεό ή την Εκκλησία αναιρούσε τις «πρόσφατες κατακτήσεις ασφάλειας και ανθρωπισμού»!

Ο Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ επισημαίνει: «είναι εντελώς αντιφατικό η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων τού ΟΗΕ να θεωρή ότι πρέπει να ποινικοποιείται η περίπτωση “εθνικού, θρησκευτικού ή φυλετικού μίσους που αποτελεί υποκίνησι διακρίσεων, εχθρότητας ή βίας” (άρθρο 20 παρ. 2 τού Διεθνούς Συμφώνου) και την ίδια στιγμή να προτείνεται η αποποινικοποίηση τού γενεσιουργού αιτίου που είναι η κακόβουλος βλασφημία, για την πρόκληση και υποκίνηση θρησκευτικού μίσους».

Από εδώ και πέρα, εφόσον τεθή σε ισχύ ο νέος Ποινικός Κώδικας, θα μπορεί ο οποιοσδήποτε κακόβουλος ατιμώρητα να βρίζη τον Θεό, την Εκκλησία και οποιαδήποτε γνωστή θρησκεία, επίσης να αφαιρή νεκρούς ή μέλη τους από αυτούς που τους φυλάσσουν (περιΰβριση νεκρών), γιατί αυτό είναι κατάκτηση «ανθρωπισμού» και «ασφάλειας». Στην πραγματικότητα πρόκειται για ασφάλεια αυτών που παραβαίνουν θεμελιώδεις κανόνες ζωής από την ποινική δικαιοσύνη. «Ασφαλίζει» αυτούς που κατεδαφίζουν πανάρχαιες αξίες από την τσιμπίδα τού νόμου.

Όμως υπάρχει κάτι πολύ σημαντικότερο. Ο νέος Ποινικός Κώδικας διδάσκει σε όλους τους πολίτες, κυρίως στην νεολαία, ένα ανίερο ήθος. Παιδαγωγεί τους νέους να μη σέβονται κανένα ιερό και όσιο, αφού η αποποινικοποίηση τής βλασφημίας τών θείων προβάλλεται ως κατάκτηση ανθρωπισμού.