Είναι γνωστό, ότι ο Ναζισμός ανήκει στις πλέον εγκληματικές ιδεολογίες που γνώρισε η παγκόσμια ιστορία. Στο παρόν άρθρο μας, ερχόμαστε να παρουσιάσουμε συνοπτικά, πώς οι Ναζί τοποθετήθηκαν απέναντι στο πρόσωπο τού Θεανθρώπου τόσο σε ιδεολογικό επίπεδο, όσο και σε πρακτικό, στο πώς δηλαδή προσπάθησαν να επιβάλλουν τις ιδέες τους.

Αρχικά και πριν ακόμα καταλάβουν την εξουσία, αλλά και αργότερα, υιοθέτησαν και διέδιδαν τις αντιλήψεις τού H. S. Chamberlain ενός βρετανικής καταγωγής, ρατσιστή φιλοσόφου και γερμανόφιλου πολιτικού. Σύμφωνα λοιπόν με τον H. S. Chamberlain θεωρητικό υπέρμαχο τής φυλετικής και πολιτιστικής ανωτερότητας τών Αρίων, το πρόσωπο τού Χριστού πρέπει να διαχωριστεί από όλο τον ιστορικό χριστιανισμό. Οι Εκκλησίες, έλεγε, έχουν καταστήσει σκοτεινή τη μορφή τού Χριστού¹.

Κατά τον H. S. Chamberlain, ο Χριστός δεν ήταν Ιουδαίος, δεν είχε ούτε σταγόνα γνήσιο ιουδαϊκό αίμα στις φλέβες του. Ο Χριστός ήταν ένας Άριος². Η ναζιστική προπαγάνδα θα αναπαράγει αυτές τις αντιλήψεις. Το έργο του H. S. Chamberlain «Τα θεμέλια τού 19ου αιώνα», στο οποίο αναφέρονταν εκτενώς στο πρόσωπο τού Κυρίου, μέχρι το 1938 είχε πραγματοποιήσει 23 εκδόσεις.

Στην ίδια γραμμή, και με τις ίδιες ρατσιστικές περί φυλετικής καθαρότητας προϋποθέσεις, θα κυκλοφορήσει το 1939 το βιβλίο τού φιλοναζιστή καθηγητού W. Hauer, με τίτλο «Ένας Άριος Χριστός»³. Ο εν λόγω καθηγητής, αν και υποστήριζε ότι ο Χριστιανισμός ζημίωσε την πρόοδο τής γερμανικής φυλής, ανεχόταν να γίνεται λόγος περί τού Χριστού ως ανθρώπου εμπνευσμένου από τον Θεό⁴.

Τη θέση όμως τών Ναζί έναντι τού Χριστού, κατά τον πλέον επίσημο τρόπο, θα την εκφράσει ο κατ εξοχήν θεωρητικός τού ναζισμού, υπουργός τού Χίτλερ και συνιδρυτής μαζί του τού εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος, ο A. Rosenberg. Να σημειωθεί, ότι ο A. Rosenberg από το διεθνές δικαστήριο τής Νυρεμβέργης καταδικάστηκε ως εγκληματίας πολέμου και απαγχονίστηκε στις 16.10.1946.

Ο Α. Rosenberg μίλησε για τον μύθο τού Ιησού, αμφισβητώντας όχι την ιστορική ύπαρξη τού Θεανθρώπου, αλλά επιμέρους ιστορικές πτυχές τής δράσης του, βασικές διδασκαλίες του, την αυτοσυνειδησία τού Κυρίου, και την πίστη τής Εκκλησίας. Ο μύθος τού Ιησού, κατά τον Α. Rosenberg, γεννήθηκε στη Μ. Ασία ως υποστασιοποίηση τής ελπίδας τών κατάπισμένων πληθυσμών που αναζητούσαν έναν ηγέτη ελευθερωτή από τους Ρωμαίους.

Μεταφέρθηκε αργότερα στην Παλαιστίνη και εκεί συνδέθηκε και ταυτίστηκε με την ιουδαϊκή ιδέα τού Μεσσία. Στη συνέχεια τού απέδωσαν λόγια και διδασκαλίες που δεν είπε, τον συσχέτισαν με διάφορους προφήτες τής Μέσης Ανατολής, και στο τέλος το πρόσωπό του αναμείχθηκε με «ποικίλα σκουπίδια», κατά τους ισχυρισμούς του πάντα, τής μεσανατολικής και αφρικανικής νοοτροπίας και ζωής. Οι Εκκλησίες αργότερα, συνεχίζει ο Α. Rosenberg, διέστρεψαν την αρχική διδασκαλία Του και τα περί τού προσώπου Του⁵.

Κατά τον Α. Rosenberg, ο Χριστός δεν υπήρξε ποτέ Θεός, γι' αυτό ζητούσε να υπάρξει μία νέα θεώρηση τού Ιησού τελείως διαφορετική. Μια θεώρηση που θα ενσαρκώνει το πρότυπο τού ήρωα και δε θα έχει καμμία σχέση με τον Ιησού τής Βίβλου. Διδασκαλίες περί ταπεινοφροσύνης ή ελεημοσύνης ή επιείκειας, έλεγε ο Α. Rosenberg, είναι απολύτως ασυμβίβαστες με την ηρωική αντίληψη περί ζωής⁶. Ο Α. Rosenberg θεωρούσε την περί αμαρτίας διδασκαλία τού Χριστού ως διαρκή φυσική νόθευση τής φυλής⁷.

Ο πιο ύπουλος τρόπος όμως, με τον οποίο η ναζιστική προπαγάνδα πολέμησε το πρόσωπο και την διδασκαλία τού Κυρίου, παρά τις περί τού αντιθέτου διαβεβαιώσεις τους, ήταν ότι ενίσχυσαν με κάθε τρόπο τη δημιουργία τής κινήσεως τών «Γερμανών Χριστιανών» (Deutsche Christen).

Οι Γερμανοί χριστιανοί ήταν μία πολιτικοθρησκευτική κίνηση που είχε ως σκοπό τη σύζευξη τών εθνικοσοσιαλιστικών αρχών με τη χριστιανική πίστη, ώστε αυτή αφ' ενός να αλλοιωθεί, αφ ετέρου να γίνει άλλο ένα επικουρικό δεκανίκι σε πρακτικό επίπεδο τού ναζισμού.

Η διδασκαλία τους ήταν συγκρητιστική. Ένα κράμα χριστιανικών και αντιχριστιανικών στοιχείων, με αντισημιτική αφετηρία και με πολιτικό προσανατολισμό. Υπήρξαν πολέμιοι τής Παλαιάς Διαθήκης και όσοι έμεναν πιστοί στην εν Χριστώ Ιησού Αποκάλυψη θεωρούνταν ιουδαιοχριστιανοί και μη Άριοι. Στόχος και σκοπός τών Γερμανών Χριστιανών, ήταν η υποτιθέμενη αποϊουδαιοποίηση τού Χριστιανισμού και η σύζευξή του με την Άρια ρατσιστική αντίληψη περί θρησκείας.

Ιδιαίτερη σημασία έχει ότι, στον καταστατικό χάρτη τής πίστεώς τους, που αποτελούνταν από 28 θέσεις, υιοθέτησαν τις περί φυλής και αίματος αντιλήψεις τών Ναζί. Επιπλέον, στο άρθρο 18, ανέφεραν για προφανείς λόγους, ότι δεν έχει σημασία εάν ο Χριστός ήταν εξ Ιουδαίων ή όχι, και αντέτειναν το εξαιρετικώς νεφελώδες, ότι η σημασία του έγκειται στο ότι εμφανίζει σ εμάς το θείο γένος. Η κίνηση υποτιμούσε και μείωνε τη σημασία τής Αυγουσταίας Ομολογίας και τις σχετικές Τριαδολογικές και χριστολογικές διτυπώσεις της.

Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι οι Ναζί επιχείρησαν με κάθε τρόπο να ακρωτηριάσουν και να παραμορφώσουν το πρόσωπο και τη διδασκαλία τού Κυρίου με μια ποικιλία μεθοδεύσεων, με διάβρωση τών συνειδήσεων και με το να αντικαθιστούν τα ιστορικά δεδομένα με τις ιδεολογικές τους φαντασιώσεις.

Παρ' όλα αυτά υπήρξαν κάποιοι που αντιστάθηκαν σθεναρά σε όλη αυτή την προσπάθεια. Κάποιοι που αγωνίστηκαν να κρατήσουν γνήσια και ακέραιη την εικόνα τού Χριστού τών Ευαγγελίων, τής ιστορίας και τής διδασκαλίας του, στα πλαίσια βέβαια τής παραδόσεώς τους.

Όλοι αυτοί, σαν πράξη αντίστασης συγκρότησαν την «Ομολογούσα Εκκλησία» (Bekennede Kirche). Σ' αυτή εντάχθηκαν όλοι εκείνοι οι θεολόγοι, οι πάστορες, οι χριστιανοί που αντιτάχθηκαν σθεναρά στους Γερμανούς χριστιανούς και στις ναζιστικές μεθοδεύσεις να δημιουργήσουν ένα Χριστιανισμό καρικατούρα, υπηρέτη τών εθνικοσοσιαλιστικών αντιλήψεων και τού ιστορικού μεσσιανισμού τού Χίτλερ.

Παρά την απροκάλυπτη βία τόσο τών Γερμανών χριστιανών εναντίον τους, όσο και τών Ναζί, στην περίφημη θεολογική διακήρυξη Barmen τού 1934 θα καταδικάσουν και θα απορρίψουν απερίφραστα το πολιτικοθρησκευτικό κατασκεύασμα τών Γερμανών χριστιανών, τον ρατσισμό, και τον ιστορικό μεσσιανισμό τού Χίτλερ. Ηγετικές μορφές αυτής τής αντίδρασης, μεταξύ τών άλλων, υπήρξαν ο K. Barth, ο οποίος εκδιώχθηκε από την Γερμανία, και ο D. Bonhoeffer που πέθανε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Από την Ρωμαιοκαθολική πλευρά σημαντικός ιδεολογικός αντίπαλος, στο θρησκευτικό πεδίο, τών Ναζί υπήρξε ο καρδινάλιος Clemens August Graf von Galen.

Ως τελικό σχόλιο, δηλωτικό της θέσεως τών Ναζί έναντι τού Χριστού και Χριστιανισμού γενικώτερα, θέλουμε ν' αναφέρουμε τη θέση τού Χίτλερ:

«Κάποιος πρέπει να είναι ή Χριστιανός ή Γερμανός. Και τα δύο μαζί δεν μπορεί να είναι»⁸.

Σημειώσεις

1. Βλ. H. St. Chamberlain, Die Grundlagen des neunzehnten Jahrhunderts. Erste Hälfte, 193823, σσ. 220 - 295.

2. Όπ.π., σ. 256.

3. Βλ. W. Hauer, Ein arischer Christus, 1939.

4. Βλ.W. Hauer, Konfessioszwang oder freie religiöse Führung der Deutschen Jungen ?, 1934, σσ. 16-17.

5. Βλ. Α. Rosenberg, Der Mythus der 20 Jahrhunderts, 193428, σσ. 172 – 175.

6. Όπ.π., σσ. 338, 395-396, 491.

7. Όπ.π., σσ. 21, 71.

8. Βλ. A. Läpple, Kirchengeschichte in Längsschnitten, 1968, σ. 89