Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας Κοινωνία και Γεγονότα

 

Ο Ορθόδοξος Ελληνισμός και το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα

Τα υπέρ και τα κατά

Κωνσταντίνος Χολέβας

Εφημ. Γνώμη, 15/5/2005, σ. 28

Στις 29 Μαΐου διεξάγεται στην Γαλλία ένα κρίσιμο δημοψήφισμα. Οι Γάλλοι πολίτες καλούνται να εγκρίνουν ή να απορρίψουν την Συνθήκη για την θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης, το γνωστό μας Ευρωσύνταγμα. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να επικρατήσει το ΟΧΙ.

Τότε η υπόθεση του Ευρωσυντάγματος θα οπισθοδρομήσει και γενικότερα θα προκληθεί μία θεσμική αναστάτωση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εμείς, όμως πρέπει να μάθουμε λίγα περισσότερα για το πολυσυζητημένο αυτό κείμενο, το οποίο έχει ήδη κυρωθεί στην χώρα μας. Η Ελλάδα προτίμησε την λύση της κυρώσεως από το Κοινοβούλιο και δεν προχώρησε σε δημοψήφισμα Από τους εταίρους μας στην Ε.Ε. οι περισσότεροι προτίμησαν την ίδια οδό. Εξ όσων γνωρίζω εννέα χώρες επέλεξαν την λύση του δημοψηφίσματος. Μέχρι το τέλος του 2006 θα έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες και στις 25 χώρες, και το ζητούμενο είναι να εγκριθεί το κείμενο από όλα τα κράτη - μέλη, ή τουλάχιστον από την μεγάλη πλειοψηφία.

 

ΟΙ «ΟΠΑΔΟΙ»

Οι σχεδιαστές και οι οπαδοί του Ευρωσυντάγματος τονίζουν τα ακόλουθα κυρίως επιχειρήματα: Πρόκειται για Συνθήκη μεταξύ των 25 χωρών, άρα δεν καταργεί τα εθνικά κράτη και δεν επιβάλλει ένα υπερκράτος με έδρα τις Βρυξέλλες. Αποτελεί την ενδιάμεση λύση μεταξύ του Ομοσπονδιακού προτύπου, το οποίο θα μετέβαλλε τα κράτη σε απλές Νομαρχίες, και του Διακυβερνητικού προτύπου, το οποίο προωθεί η Βρετανία. Ενοποιεί για πρώτη φορά τις χιλιάδες νόμων και Συνθηκών που διέπουν την λειτουργία της Ενώσεως. Ενσωματώνει τον Χάρτη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Ευρ. Ενώσεως. Ρυθμίζει το λεπτό ζήτημα της λήψεως αποφάσεων και της λειτουργίας των οργάνων σε μία διευρυμένη Ευρ. Ένωση των 25 κρατών - μελών, η οποία πρέπει να είναι έτοιμη να δεχθεί και άλλα μέλη. Ενισχύει τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των Εθνικών Κοινοβουλίων. Αναδεικνύει την ενιαία προσωπικότητα της Ενώσεως προς τους τρίτους, διότι καθιερώνει θέση Υπουργού Εξωτερικών της Ε.Ε. Δίδει, την δυνατότητα στους πολίτες να προτείνουν ή να καταργούν νομοθεσίες, αρκεί να συγκεντρωθούν ένα εκατομμύριο υπογραφές πολιτών από διαφορετικές χώρες. Το κυριότερο επιχείρημα των οπαδών του Ευρωσυνταγματος είναι ότι για πρώτη φορά καθορίζονται επισήμως οι τομείς στους οποίους η Ένωση έχει αποκλειστική αρμοδιότητα να νομοθετεί (τελωνειακή ένωση, νομισματική πολιτική, κοινή εμπορική πολιτική κ.α), τους τομείς καινής αρμοδιότητος μεταξύ Ενώσεως και κρατών -μελών (γεωργία, αλιεία, ενέργεια, περιβάλλον, προστασία καταναλωτών, θέματα ασφαλείας και δικαιοσύνης κ.α.) και τους τομείς για τους οποίους αρμόδια να νομοθετούν είναι αποκλειστικά τα κράτη-μέλη, τα οποία δύνανται να ζητούν βοήθεια από την Ένωση μόνον όταν εκείνα το κρίνουν απαραίτητο. Πρόκειται για τις λεγόμενες συμπληρωματικές αρμοδιότητες και περιλαμβάνουν την προστασία της υγείας, την Βιομηχανία, τον πολιτισμό, τον τουρισμό, την εκπαίδευση, την νεότητα, τον αθλητισμό, την πολιτική προστασία κ.α.

 

 

ΟΙ "ΠΟΛΕΜΙΟΙ"

Οι αντίπαλοι του Ευρωσυντάγματος επιμένουν στα εξής κυρίως επιχειρήματα: Φοβούνται την ύπαρξη ενός υπερσυντάγματος, το οποίο δηλώνει ότι υπερτερεί των εθνικών συνταγμάτων και νομοθεσιών, για τους τομείς εκείνους που έχουν ανατεθεί στην ένωση. Ανησυχούν ότι το Ευρωσύνταγμα καθιερώνει μία κοινωνικά σκληρή πολιτική, διότι αναφέρεται στην ανταγωνιστική οικονομία της αγοράς. Πολλοί εκ των οπαδών του ΟΧΙ θεωρούν ότι καταψηφίζοντας την Συνταγματική Συνθήκη εμποδίζουν την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρώπη. Μία τέτοια ισχυρή ομάδα εντοπίζεται και από τις δημοσκοπήσεις στην Γαλλία. Στους οπαδούς του ΟΧΙ κατατάσσονται και αυτοί που ασχέτως Συντάγματος είναι αντίθετοι προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης αρνητική κριτική γίνεται για τις ασάφειες ως προς την κοινή αμυντική και εξωτερική πολιτική. Τέλος πολλοί διαμαρτύρονται ότι πρόκειται για μακροσκελές και δυσνόητο κείμενο γραμμένο για τεχνοκράτες.

 

 

ΕΥΡΩΣΥΝΤΑΓΜΑ ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Εάν εξετάσουμε το κείμενο έχοντας στο νου μας την διαφύλαξη της ελληνορθόδοξης ταυτότητος και της πολιτιστικής φυσιογνωμίας του λαού μας θα δούμε ότι δεν κινδυνεύουμε να υποστούμε πολιτιστική αλλοίωση λόγω Ευρωσυντάγματος. Είναι πλέον σαφές ότι τις περισσότερες φορές η ταυτότητα μας και τα πολιτιστικά μας αγαθά κινδυνεύουν από δικά μας λάθη και από τον κακό μα εαυτό και όχι από παρεμβάσεις της Ευρώπης ή άλλων. Χαρακτηριστικά θυμίζω ότι ενώ στην χώρα μας κατά τις τελευταίες δεκαετίες υπονομεύουμε την γλώσσα μας και την Κλασική Παιδεία μας με βεβιασμένες αποφάσεις όπως η επιβολή του μονοτονικού, έρχεται προ τριών ετών η Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας του Ευρωκοινοβουλίου και συνιστά την αύξηση των ωρών διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών σε όλα τα κράτη - μέλη.

 

Ειδικότερα ας προσέξουμε ορισμένα ενδιαφέρονται άρθρα του Ευρωσυντάγματος. Το άρθρο Ι-52 ορίζει ότι το νομικό καθεστώς των Εκκλησιών και των θρησκευτικών κοινοτήτων το καθορίζει η νομοθεσία κάθε χώρας ξεχωριστά και δεν παρεμβαίνει σε αυτό η Ένωση. Άρα είναι δικαίωμα του ελληνικού λαού να διατηρήσει τις αναφορές του ισχύοντος Συντάγματος στην Ορθοδοξία. Εάν χρειάζεται αλλαγή θα την αποφασίσουμε εμείς οι Έλληνες διά των εκλεγμένων αντιπροσώπων μας. Επίσης στην παράγραφο 3 του ιδίου άρθρου καθορίζεται ότι η Ένωση διατηρεί ανοικτό, διαφανή και τακτικό διάλογο με τις Εκκλησίες και τις θρησκευτικές κοινότητες. Θεσμοθετείται έτσι για πρώτη φορά πανευρωπαϊκά το δικαίωμα των οργανωμένων θρησκευτικών κοινοτήτων, άρα και της Εκκλησίας της Ελλάδος, να έχουν δημόσιο λόγο για μία σειρά θεμάτων με ευρύτερο κοινωνικό και πολιτιστικό περιεχόμενο. Ενδιαφέρον είναι το άρθρο ΙΙ-70, το οποίο ορίζει ότι το δικαίωμα στην θρησκευτική ελευθερία εκδηλώνεται όχι μόνο με την λατρεία, αλλά και με την εκπαίδευση. Δηλαδή κατοχυρώνεται το μάθημα των Θρησκευτικών στην εκπαίδευση. Ας μην ξεχνούμε δε ότι η θρησκευτική ελευθερία καλύπτει και την Ορθόδοξη πλειοψηφία του λαού μας. Σχετικό είναι το άρθρο IΙ-282, το οποίο ορίζει ότι το περιεχόμενο της εκπαιδεύσεως είναι αρμοδιότητα του κάθε κράτους ξεχωριστά με βάση την γλωσσική και πολιτιστική του παράδοση.

 

Η μεγάλη δυσαρέσκεια για τους Χριστιανούς όλης της Ευρώπης προέρχεται βεβαίως από την αποφυγή της ρητής αναφοράς της Χριστιανική κληρονομιάς της Ευρώπης στο Προοίμιο της Συνταγματικής Συνθήκης. Ως Έλληνες ενοχλούμεθα και από την διαγραφή της ρήσης του Θουκυδίδη περί Δημοκρατίας. Όμως η άποψη μας για το κείμενο δεν πρέπει να βασισθεί σε συναισθηματικά κριτήρια. Αξίζει να το μελετήσουμε ψυχραιμότερα.

 

Κωνσταντίνος Χολέβας

Εφημ. Γνώμη, 15/5/2005, σ. 28

Δημιουργία αρχείου: 21-5-2005.

Τελευταία ενημέρωση: 21-5-2005.

ΕΠΑΝΩ