29 Μαΐου: η μέρα που, για αιώνες, κάθε χρόνο, οι Έλληνες και όλοι οι πρώην Βυζαντινοί λαοί θρηνούσαν την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους! Θρηνούσαν την καταστροφή της μεγάλης πατρίδας τους, του Βυζαντίου, και ανανέωναν τις ελπίδες τους για το "ποθούμενο" – την απελευθέρωση, με κέντρο την Κ/Πολη, τη Βασιλεύουσα!

"Βασιλιάς μας είναι ο μαρμαρωμένος βασιλιάς", κατά την περίφημη ρήση του Κολοκοτρώνη, μέσα στην επανάσταση του 1821.

Καιρό τώρα πιστεύουμε πως η Τουρκοκρατία τελείωσε με την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους και πως δεν υπάρχει λόγος να θρηνούμε. Μάλιστα, όποιοι επιμένουν να θρηνούν τέτοια μέρα θεωρούνται σοβινιστές και ιμπεριαλιστές: ότι ξεθάβουν το τσεκούρι του πολέμου και τρίζουν τα δόντια κατά τη μεριά της Τουρκίας, για να ξεχαστούν τα δικά μας προβλήματα ή τα δικά τους συμπλέγματα και απωθημένα.

Ένα βήμα πιο πέρα, ακόμα και το να θυμόμαστε πως σαν αυτή τη μέρα έγινε κάτι θλιβερό μυρίζει "επικίνδυνα" συντήρηση εθνικιστικών ιδεών. Πατρίδα μας τώρα πια είναι οι Τράπεζες κι οι Αγορές – κάθε διαφορετική σκέψη είναι "προδοσία" αυτής της καινούργιας πατρίδας που μας "αγαπά" και μας παιδεύει...

Από την άλλη, εκείνοι που θυμούνται και πονάνε είμαστε κάμποσοι ακόμα. Να μια αναζήτηση δημοσιευμάτων στο Διαδίκτυο για την Άλωση. Κάντε μια βόλτα.

***

Η γνώμη μου είναι πως, κι αν ακόμα το Βυζάντιο δεν ήταν η πατρίδα μας (που είναι, όπως είναι κι η πατρίδα όλων των Βαλκανικών λαών και πολλών λαών της Ασίας και ολίγων της Αφρικής), θα άξιζε να θρηνήσουμε την καταστροφή του. Μια καταστροφή βέβαια που άρχισε πολύ καιρό πριν την Τρίτη 29 Μαΐου 1453 και την Άλωση. Θα άξιζε, γιατί το Βυζάντιο (παρά τις συκοφαντίες εναντίον του, που μας μπούκωσε η Δύση τόσα χρόνια και που και σήμερα μερικοί Έλληνες καθηγητές διδάσκουν) δεν παύει να είναι ένα από τα πιο πολιτισμένα κράτη που εμφανίστηκαν στην Ιστορία. Και τούτο, για τις επιστήμες του, τη φιλοσοφία του, τη νομοθεσία, τις τέχνες του (σειρά άρθρων εδώ), αλλά και τους αγίους του, που είναι αναρίθμητοι, πολύ μεγάλοι και ανήκουν σε όλα τα κοινωνικά και μορφωτικά στρώματα: αγρότες, πολιτικοί, μορφωμένοι, παπάδες και θεολόγοι...

Το Βυζάντιο, παρά τα μεγάλα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα που είχε, όπως και κάθε άλλη κοινωνία, είναι ασφαλώς πιο πολιτισμένο από τη μεσαιωνική Δύση, αλλά και από τη νεώτερη Ευρώπη, γιατί, παρά την έκρηξη της επιστήμης και της τεχνολογίας, η ευρωπαϊκή ματιά δεν έπαψε να είναι κατακτητική και εξουσιαστική (κατακτούμε τη γνώση, όπως κατακτούμε τους λαούς της υφηλίου), ενώ η βυζαντινή ματιά δεν είναι κατακτητική (μετέχουμε στη γνώση).

Διαφωνείτε; Δεν πειράζει, καλή καρδιά. Ευτυχώς τα τελευταία χρόνια εκδίδονται κάποια βιβλία, που αποκαθιστούν την πνευματική αξία του Βυζαντίου στα αλλοτριωμένα μάτια των νεοελλήνων, όπως το «Γιατί το Βυζάντιο» της κυρίας Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ και το «1204» του Γιώργου Καραμπελιά (βλ. εδώ και εδώ)...

Εθνικισμός ή πνευματικότητα

Το θέμα είναι: θυμόμαστε την Άλωση με ποιο σκοπό; Σε τι είδους πράξη θα θέλαμε να μετουσιωθεί η εθνική και ιστορική μας μνήμη;

Τόσο καιρό μετά την Άλωση, μετά το 1821, μετά τους βαλκανικούς πολέμους και τη μικρασιατική τραγωδία, νομίζω πως μπορούμε πια να δούμε το θέμα με ψυχραιμία και να θυμηθούμε πως δεν είμαστε μόνο Έλληνες, αλλά και ορθόδοξοι χριστιανοί, πως δεν είμαστε μόνο γήινοι, αλλά και καλεσμένοι να γίνουμε ουράνιοι...

Πώς λοιπόν θέλεις να δεις την ιστορία, αδελφέ Συνέλληνα; Σαν γήινος ή σαν ουράνιος;

Αν τη βλέπεις σαν γήινος, και βλέπεις μόνο πολιτικές λύσεις και διπλωματικές ή στρατιωτικές μάχες, έχε υπ' όψιν πως εσύ κι εγώ δεν ανήκουμε στον ίδιο πολιτισμό...

Αν δούμε λίγο τα πράγματα με τον ουράνιο τρόπο, τώρα που ως ένα βαθμό οι πληγές κλείνουν και τα πάθη παλιώνουν (οι άγιοι βέβαια τα έβλεπαν έτσι ακόμη και μέσα στην Τουρκοκρατία), θα πούμε πως ταιριάζει να συμπεριφερθούμε στους Τούρκους όπως οι απόστολοι συμπεριφέρθηκαν στους σταυρωτές του Κυρίου αμέσως μετά την πεντηκοστή.

Δηλαδή πώς; Ενδιαφερόμενοι για τη σωτηρία τους – προσκαλώντας τους να μετανοήσουν και να βαφτιστούν στο όνομα του Χριστού, για να λάβουν άφεση αμαρτιών και να πάρουν μέσα τους το Χριστό και το Άγιο Πνεύμα και να σωθούν, να γίνουν άγιοι! (Όμορφα επισημαίνει το θέμα ο Αμερικανός π. Αλέξιος Καρακαλληνός στο βιβλίο του «Εν ειρήνη του Κυρίου δεηθώμεν»).

Θέλεις λοιπόν, Συνέλληνα αδελφέ μου, κατοχύρωση της εθνικής σου ανεξαρτησίας; Διάβασε τους βίους των μαρτύρων και μάθε να θυσιάζεσαι για τα ιερά και τα όσιά σου.

Θέλεις αξιοπρέπεια; Μάθε να νικάς τα πάθη και τις αδυναμίες σου, τη δειλία, την απληστία, την ιδιοτέλεια, τον εγωισμό σου, με τον τρόπο που έχουν διδάξει οι άγιοι διδάσκαλοι της φυλής σου, οι άγιοι Πατέρες.

Θέλεις να νικήσεις τον "αιώνιο εχθρό", που διεκδικεί κομμάτια της πατρίδας μας, τον Τούρκο (εξυπηρετώντας συνήθως άλλους, κρυμμένους βαθύτερα ισχυρούς εχθρούς); Και παράλληλα να εκδικηθείς για όσα τράβηξαν οι πρόγονοί μας, από την Άλωση μέχρι το Κυπριακό; Κάνε μια επίθεση Ορθοδοξίας και τράβηξε στην Εκκλησία του Χριστού όσο πιο πολλούς Τούρκους μπορείς.

Τότε θα εκδικηθείς και θα νικήσεις τον αληθινό εχθρό, το διάβολο. Και θα σώσεις τους αδελφούς σου, τους Τούρκους, θα σώσεις την πατρίδα σου, θα σώσεις και τον εαυτό σου και τα παιδιά σου. Θα τα σώσεις όχι μόνο στο τώρα, αλλά στην αιωνιότητα.

Αυτά ορίζει η ορθόδοξη κληρονομιά, η ουράνια ματιά. Τις εθνικιστικές κραυγές και τα υψωμένα ξίφη ας τα προτιμούν κάποιοι άλλοι, όχι εμείς.

Ίσως τώρα σε εξοργίζουν αυτά. Σκέψου τα, κάνε και μια προσευχούλα να σε φωτίσει ο Θεός, συζήτησέ τα και με τον πνευματικό σου, αν έχεις (ευκαιρία να βρεις, αν δεν έχεις), και θα καταλάβεις... Και, αν είσαι έφηβος και σε μεθάνε με συνθήματα εθνικιστικές ή "πατριωτικές" ομάδες, θα καταλάβεις αργότερα.

Δες μερικούς Τούρκους ορθόδοξους αγίους εδώ, δες και κάποιους τουρκόφωνους ορθόδοξους ιστότοπους: εδώ.

Να και η τουρκική ΟΟΔΕ: http://www.oodegr.com/tourkika/index.htm & ο Κρυπτοχριστιανός: http://kryptoxristianos.blogspot.gr/.

Βοήθησε όπως μπορείς την υπόθεση της Ορθοδοξίας στην Τουρκία. Ξέρεις Τούρκους; Μιλάς με Τούρκους (αγγλικά ίσως, στο Facebook); Προώθησε την Ορθοδοξία όπως μπορείς. Αυτή είναι η μεγαλύτερη προσφορά στην πατρίδα, αυτό φέρνει πιο κοντά το ποθούμενο (άλλωστε, κατά τον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό, το ένα τρίτο των Τούρκων θα γίνουν ορθόδοξοι^(*) – πώς θα γίνουν, νομίζεις, χωρίς τη βοήθειά μας;). Θυμήσου πως η Επανάσταση του 21, η ηρωική μα και άγρια, κατέληξε σε εμφύλιους πολέμους και σκλαβωμό στους Ευρωπαίους... Έτσι – με μάρτυρες, όχι με άγριους πολεμιστές, με αίματα μαρτύρων, όχι εχθρών σφαγμένων, ούτε, πολύ περισσότερο, με γυναικόπαιδα του εχθρού σφαγμένα – η Κυρά η Δέσποινα θα πάψει να δακρύζει και πάλι με χρόνια, με καιρούς, πάλι δικά σου θα 'ναι...

Αμήν.

(*) "Οι Τούρκοι θα φύγουν, αλλά θα ξανάρθουν πάλι και θα φθάσουν ως τα Εξαμίλια. Στο τέλος θα τους διώξουν εις την Κόκκινη Μηλιά. Από τους Τούρκους το 1/3 θα σκοτωθεί, το άλλο τρίτο θα βαπτισθεί και μονάχα το 1/3 θα πάει στην Κόκκινη Μηλιά" (Γνωστή προφητεία, καταγεγραμμένη και στο κλασικό βιβλίο του μακαριστού επισκόπου Αυγουστίνου Καντιώτη για τον άγιο Κοσμά. Υπάρχει και σε αυτό το αφιέρωμα).