Έρευνα για το κτιστό και το Άκτιστο

Νίκου Χειλαδάκη  Δημοσιογράφου –Συγγραφέως -Τουρκολόγου

Αναδημοσίευση από: http://trelogiannis.blogspot.co.uk/2012/09/blog-post_25.html

Μεγάλη έκπληξη δοκίμασαν οι Τούρκοι δημοσιογράφοι που συνόδευαν τον αντιπρόεδρο της τουρκικής κυβέρνησης, Μπουλέντ Αρίντς και στενό συνεργάτη του Ερντογάν, όταν επισκεπτόμενος το πατρικό του χωριό στην περιοχή της Αττάλειας, άρχισε να μιλεί ρωμαίικα, δηλαδή ελληνικά, με τους συγγενές του αλλά και με τα παιδιά του χωριού που έσπευσαν να τον συναντήσουν. 

Συγκεκριμένα σύμφωνα με τα τουρκικά δημοσιεύματα, (εφημερίδες Χουριέτ και Μιλιέτ στις 23/9/2012),  ο πρώτος αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης, Μπουλέντ Αρίντς, επισκέφτηκε πρόσφατα το πατρικό του χωριό που ονομάζεται Boğazkent και βρίσκετε στην επαρχία Serik της Αττάλειας. Στο χωριό του υπάρχει μια ολόκληρη συνοικία που ονομάζεται Αχμεντιέ. 

Εκεί κατοικούσαν οι γονείς και σήμερα οι συγγενείς του Αρίντς, που είναι, όπως και οι υπόλοιποι κάτοικοι της περιοχής, ελληνόφωνοι Κρητικοί. Ο Αρίντς, μόλις έφτασε στην πατρική του συνοικία επισκέφτηκε το σπίτι του συγγενή του, Ali Aldemir, με τον οποίο άρχισε δημόσια να μιλεί απταίστως ρωμαίικα, δηλαδή ελληνικά, γεγονός που άφησε άναυδους τους Τούρκους δημοσιογράφους. Στη συνέχεια πλησίασε την ηλικιωμένη θεία του, με την οποία επίσης αντάλλαξε κάποιες κουβέντες στα ρωμαίικα, χωρίς φυσικά οι συνοδοί του να καταλαβαίνουν τίποτα. Ο Αρίντς θυμήθηκε τα παιδικά του χρόνια, όταν, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, οι γονείς του και οι συγγενείς του όταν σηκώνονταν το πρωί να πάνε στα χωράφια φώναζαν «-έξω μωρέ Χασάνι, -μέσα μωρέ Χασάνι», χαρακτηριστικές ελληνικές φράσεις που έμειναν στην  μνήμη του από την παιδική του ηλικία. 

Στη συνέχεια ο Μπουέντ Αρίντς, αφού  χαιρέτησε και τα παιδιά του χωριού του μιλώντας τα στην μητρική τους γλώσσα, καθώς και τα παιδιά μιλούσαν την ίδια ρωμαίικη γλώσσα, εξήγησε στους έκπληκτους Τούρκους δημοσιογράφους ότι οι γονείς του είχαν έρθει εδώ στην περιοχή αυτή της Αττάλειας από την Κρήτη, την εποχή του σουλτάνου Αμπντούλχαμιτ. Οι γονείς μου, όπως ανέφερε ο Αρίντς, είναι κρητικής καταγωγής, γι' αυτό και δεν γνώριζαν καθόλου τουρκικά, ενώ στο πατρικό του σπίτι μιλούσαν πάντα μόνο ελληνικά. Μάλιστα έκανε γνωστό πως και άλλοι συγγενείς του, ελληνόφωνοι Κρητικοί, εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Σαμφράμπολης και στην γειτονική περιοχή της Αλάνειας. 

Είναι γνωστό και από τις ιστορικές μελέτες ότι η συντριπτική πλειοψηφία των λεγόμενων «Τουρκοκρητικών», ήταν Ρωμιοί εξισλαμισμένοι. Για αυτό τον λόγο δεν γνώριζαν καθόλου την τουρκική γλώσσα, ενώ η θρησκευτική τους συνείδηση ήταν πολύ χαλαρή και συχνά μπέρδευαν την Ορθοδοξία με το Ισλάμ. Χαρακτηριστικό είναι πως ο γνωστός Οθωμανός περιζήτητης, Ελβιά Τσελεμπί,  σε ένα από τα βιβλία  του που αναφέρεται στην Κρήτη, κάνει λόγο για, «την ύπαρξη 7.000 μπουρμάδων, (εξισλαμισθέντων Ρωμιών), που δέχθηκαν ομαδικά τη θρησκεία του Ισλάμ, για άλλους που την απέρριψαν και έφυγαν στα όρη των Σφακίων παραμένοντας ραγιάδες και για μερικές δεκάδες τρομαγμένων Ελλήνων στρατιωτών που παραδόθηκαν στον εχθρό και επίσης προσχώρησαν στη θρησκεία του».  

Σύμφωνα επίσης με τον βρετανό ερευνητή, Aubyn Trevor-Battye, «Οι «Τούρκοι της Κρήτης, –καθώς δεν είναι πραγματικοί Τούρκοι αλλά εξωμότες χριστιανοί-, δεν ενδιαφέρονται για τον Προφήτη. Οι πραγματικοί Τούρκοι, αυτοί που συγκρότησαν το στρατό, ο οποίος κατάλαβε το νησί, έφυγαν και όσοι απόμειναν και αυτοαποκαλούνται Τούρκοι είναι Κρητικοί στην εμφάνιση και εκτός αυτού μιλούν την κρητική γλώσσα. Ελάχιστοι από τους Τουρκοκρητικούς που συνάντησα ήξεραν αρκετά τουρκικά, ενώ πολλοί, ίσως οι περισσότεροι, δεν ακολουθούσαν το Κοράνι καθώς έπιναν ελεύθερα κρασί».

Γενικά για τους λεγόμενους Τουρκοκρητικούς,  αλλά και τους κρυπτοχριστιανούς της Κρήτης, έγραψαν και πολλοί γνωστοί Έλληνες λογοτέχνες, ενώ πολύ γνωστή είναι και η ιστορία των Κορμούληδων, αυτής της μεγάλης τουρκοκρητικής οικογένειας που με την πρώτη ευκαιρία αποκαλύφτηκε ότι ήταν κρυπτοχριστιανοί και επέστρεψαν στην πατρική τους θρησκεία ενώ πολέμησαν τον οθωμανικό στρατό στην επανάσταση του 1821. Εντύπωση επίσης προκαλεί το γεγονός ότι μετά από τόσα χρόνια από τότε που οι λεγόμενοι Τουρκοκρητικοί έφυγαν από την Κρήτη, εξακολουθούν να μιλούν την ελληνική κρητική διάλεκτο, ενώ οι απόγονοί τους δεν ξεχνάνε την Κρήτη και αισθάνονται περισσότερο Κρητικοί από οτιδήποτε άλλο.