Ιστορικά θέματα

Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας	Ενότητες: Ιστορικά, Ελληνικότητα και Ορθοδοξία

     Στην περιοχή της Καππαδοκίας, στο κέντρο της Μικράς Ασίας και της σημερινής Τουρκίας, τους τέθηκε από τους Οθωμανούς Τούρκους το δίλημμα: Ή θα αλλάξετε την πίστη σας ή θ' αλλάξετε την γλώσσα σας. Χωρίς δισταγμό και αφού συμβουλεύθηκαν τους ιερείς, τους απάντησαν: Την γλώσσα μας την αλλάζουμε, αλλά την ορθόδοξη πίστη μας δεν την προδίδουμε! Έτσι χιλιάδες Ρωμηοί της Καππαδοκίας άρχισαν να μιλούν Τουρκικά και να ξεχνούν τα ελληνικά. Μετά από μερικές γενιές τα ελληνικά δεν τα γνώριζε κανείς. Μιλούσαν μόνον τουρκικά και στον γραπτό λόγο έγραφαν την τουρκική γλώσσα με ελληνικούς χαρακτήρες. Αυτό το βλέπουμε σήμερα σε μερικά Ευαγγέλια που σώθηκαν από την εποχή εκείνη και τα έφεραν στην Ελλάδα οι πρόσφυγες. Πρόκειται για την λεγόμενη "καραμανλίδικη" γραφή κι ένας από αυτούς που διέσωσαν τέτοια βιβλία το 1922 ήταν ο άγιος Αρσένιος από τα Φάρασα της Καππαδοκίας!

    Και όμως οι τουρκόφωνοι αυτοί Μικρασιάστες δεν τούρκεψαν! Δεν άλλαξαν εθνική συνείδηση! Παρά την αλλαγή της γλώσσας κρατήθηκαν γερά μέσα στον κορμό του ελληνισμού, στο Γένος των Ρωμηών. Το θαύμα αυτό οφείλεται στην Εκκλησία. Έμειναν ορθόδοξοι, γι' αυτό παρέμειναν κι Έλληνες! Ενώ στο σπίτι τους δεν μιλούσαν ούτε μια λέξη ελληνικά, στην Εκκλησία όλες οι Ακολουθίες ετελούντο μόνον στην Ελληνική γλώσσα.

    Είναι συγκινητικό να διαβάζει κάποιος τις διηγήσεις ανθρώπων που έζησαν τα γεγονότα. Ο ιερεύς λειτουργούσε στα ελληνικά, δηλαδή σε μία γλώσσα την οποία δεν καταλάβαινε! Οι τουρκόφωνοι ψάλτες έψελναν στα ελληνικά, γλώσσα που ούτε κι αυτοί καταλάβαιναν! Και το πολυάριθμο εκκλησίασμα παρακολουθούσε υπομονετικά επί ώρες τις Ακολουθίες στα ελληνικά, δηλαδή μία γλώσσα που ούτε αυτοί καταλάβαιναν. Όλοι ήσαν τουρκόφωνοι, αλλά μέσω της Θείας Λατρείας ζούσαν την σύνδεση με την ρίζα τους, την Ιστορία τους, την Παράδοσή τους. Κι έτσι διατηρήθηκε η εθνική τους ταυτότητα. Όχι μόνον παρέμειναν συνειδητοί Ρωμηοί, αλλά έδωσαν και σημαντικές μορφές στην Εκκλησία μας, όπως ο προαναφερθείς 'Αγιος Αρσένιος, ο γνωστός σε όλους μας μακαριστός π. Παΐσιος ο Αγιορείτης, ο προσφάτως αποθανών κορυφαίος θεολόγος π. Ιωάννης Ρωμανίδης και άλλοι.

    Όσο κι αν προσπαθήσουμε είναι δύσκολο να εξηγήσουμε λογικά το θαύμα. Πώς να μην θαυμάσουμε την επιμονή των Τουρκοφώνων της Καππαδοκίας να χρησιμοποιούν στην Θεία Λειτουργία τα ελληνικά, αν και δεν τα καταλάβαιναν; Πώς να μην εντυπωσιαστούμε από τα υπόγεια ρεύματα που συνδέουν την Ορθόδοξη Εκκλησία με την συνείδηση του Γένους, με την εθνική ταυτότητα των Νεοελλήνων; Πώς να μην βροντοφωνάξουμε το ιστορικό αυτό γεγονός για να το ακούσουν εκείνοι οι αμφισβητίες που δεν θεωρούν την Ορθοδοξία στοιχείο της εθνικής μας ιδιοπροσωπείας;

    Μόνον η Ορθόδοξη Εκκλησία μπόρεσε να κρατήσει το πατριωτικό συναίσθημα αυτών τών ταλαιπώρων ομοεθνών μας μέσα στο σκοτάδι τών διωγμών και τών καταπιέσεων! Τι άλλα παραδείγματα θέλουν για να πεισθούν οι μόνιμοι αντιρρησίες;

    Εμείς πάντως δεν καταγράφουμε την ιστορία για να μεταπείσουμε τους πάσης φύσεως αμφισβητίες. Όσοι από αυτούς είναι καλοπροαίρετοι ας αντικρύσουν κατάματα τις ιστορικές αλήθειες. Εμείς καταγράφουμε την ιστορία πρωτίστως για να ξέρουμε πού πατάμε και πού πηγαίνουμε. Για να γνωρίζουμε ποίες είναι οι πηγές "ύδατος αλλομένου εις ζωήν αιώνιον", οι οποίες κράτησαν όρθιο τον ελληνισμό σε εποχές κατακτήσεων, διωγμών και υποδουλώσεων. Και για να μπορέσουμε να δώσουμε ένα μέλλον στο παρελθόν μας. Πιο Ορθόδοξο και πιο Ελληνικό, που σημαίνει πιο ανθρώπινο και πιο Οικουμενικό!