Παρέμεινα να τον περιμένω έξω από το «μαγαζί» του διότι και να ήθελα να μπω μέσα θα ήταν αδύνατον να με χωρέσει. Στην αναμονή άρχισα να περπατώ πέρα δώθε γιατί ήταν και καταμεσήμερο και ο ήλιος σε έκαιγε αν έμενες ακίνητος. Έτσι το μάτι μου έπεσε σε μια επιγραφή: Θρησκευτικό Βιβλιοπωλείο «Το θείον έλεος» και υπότιτλος «Βιβλία και είδη Θρησκευτικής τέχνης και πρακτικής» και ένα μεγάλο βέλος να δείχνει σε μια κατεύθυνση στο εσωτερικό ενός κτιρίου.

«Ας πάω να ρίξω μια ματιά να μου περάσει και η ώρα της αναμονής», σκέφθηκα. Έτσι μπήκα μέσα στο κτίριο και κατά το λαβυρινθικό σύστημα ακολουθούσα τα βέλη που θα με οδηγούσαν στο βιβλιοπωλείο. Είναι μια ξεχωριστή εμπειρία να περπατά μέσα σε τέτοιους λαβυρίνθους κτιρίων, παραπηγμάτων και εσωτερικών διαιρέσεων υποτιθέμενων μαγαζιών, εργαστηρίων και αποθηκών, στο τέλος όμως η σήμανση απεδείχθη επιτυχής.

Μπήκα στο «βιβλιοπωλείο». Με καλημέρισε ο καταστηματάρχης και με ρώτησε πώς θα μπορούσε να με εξυπηρετήσει. Απήντησα ότι ήθελα να ρίξω μια ματιά και μετά θα του έλεγα αν κάτι με ενδιέφερε. «Ελεύθερα πάτερ μου… », μου είπε και άρχισα να κοιτάζω πιο άνετα γύρω μου.

Υπήρχαν άλλοι τρεις πελάτες μέσα και ένας βοηθός. Δεν έμενε και πολύς ελεύθερος χώρος και έτσι περίμενα λίγο διακριτικά να κάνουν κάποια βήματα οι υπόλοιποι για να προχωρήσω παρά μέσα. Είδα μια σειρά βιβλίων και κατάλαβα ότι ήταν εκδόσεις της Καθολικής Εκκλησίας. Μια σειρά ακόμα από αγαλματάκια της Παναγίας της Λούρδης ενίσχυσαν την πρώτη μου ιδέα. Περνώντας, όμως, κάτω από μια απίθανη ποικιλία κομποσκοινιών με χάντρες άρχισαν τα ερωτηματικά διότι υπήρχε μια σχετική στοίβα κομποσχοινιών χωρίς σταυρό, όπου κρεμόταν και ένα ταμπελάκι που έγραφε «Μουσουλμανικά»!

Το επόμενο βήμα, με τη μετακίνηση των άλλων πελατών, με έφερε μπροστά από μια προθήκη, όπου υπήρχαν φιάλες, φιαλίδια, κουτιά, κουτάκια και υλικά σε σακούλες και σακουλάκια. Άρχισα να διαβάζω μετ' εκπλήξεως τις επιγραφές: «Λάδι του Αγίου Μωυσέως», «Λάδι ευλογημένο (σε) και για εξορκισμούς, «Λάδι συζυγικής πιστότητας», «Λάδι οικογενειακών προβλημάτων», «Λάδι για καλή τύχη και οικονομική επιτυχία». Αυτό το τελευταίο είναι ειδική προσφορά, σκέφτηκα, 2 σε 1.

Κατόπιν ακολούθησα την ανάγνωση των επιγραφών επάνω στα κουτιά. Αλάτι ευλογημένο με τον υπότιτλο «ταχεία επιστροφή στον Αποστολέα τους» (σ. Σ. ) των μαγικών. «Αλάτι και κοιμάσαι ήσυχος» (σ. Σ. ) από τα μαγικά. «Αλάτι εξορκισμών», «Αλάτι που διώχνει την κακοτυχία», «Αλάτι δυνατό» (προφανώς πολύ διαβασμένο), «Αλάτι ειδικών προβλημάτων» (αυτό δεν είχε επεξήγηση).

Πέρασα στο επόμενο ράφι των θυμιαμάτων. «Λιβάνι δυνατό», «Λιβάνι διαβασμένο», «Λιβάνι του τάδε Αγίου και τάδε Αγίας», «Λιβάνι Αγίας οικογένειας», «Λιβάνι που μυρίζει ο πειρασμός και τρέχει», «Λιβάνι συζυγικής πιστότητας, οικονομικών προβλημάτων και καλής τύχης» (3 σε 1), «Λιβάνι εξευρέσεως καλού συντρόφου» και τέλος «Λιβάνι δυνατό πιο πολύ και από βουντού»! Αυτό το τελευταίο ακουγόταν τουλάχιστον εντυπωσιακό.

Στάθηκα για μια στιγμή απορημένος. Ήθελα να γελάσω και αισθάνθηκα αμήχανα. Μετά έριξα μια ματιά στους άλλους πελάτες και τότε κατάλαβα. Ήταν μια γυναίκα μεγάλη σε ηλικία, η οποία είχε ήδη επιλέξει μια σειρά από κουτάκια, σακουλάκια και λάδια. Μετρούσε τα χρήματά της να πληρώσει, κάποια στιγμή δίστασε, πήρε ένα κουτί από αυτά που είχε διαλέξει, το επέστρεψε στο ράφι δίπλα μου και αντ' αυτού πήρε «Αλάτι εξορκισμών» και το πρόσθεσε στα υπόλοιπα ψώνια της. Πλήρωσε και έφυγε.

Αμέσως μπήκε ένας άνδρας βιαστικός. Κρατούσε μια μικρή φυλλάδα στα χέρια του, από αυτές τις φωτοτυπικές, φτηνές εκδόσεις. Ήταν μια ειδική προσευχή του αρχαγγέλου Μιχαήλ κατά μαγείας. «Το έχετε αυτό;», ρώτησε τον πωλητή. Ο πωλητής γύρισε προς το ράφι που ήταν ακριβώς πίσω του και είχε μια μεγάλη σειρά παρομοίων εκδόσεων, έριξε μια ματιά και είπε: «Δυστυχώς μας έχει εξαντληθεί, θα φέρουμε την άλλη εβδομάδα», και ο άνδρας έφυγε τόσο ξαφνικά όσο είχε έλθει.

Γνώριζα αυτό το φυλλάδιο διότι κάποια στιγμή που αντιμετώπιζα κάποια προβλήματα που ήταν γνωστά και στην εκκλησιαστική μας κοινότητα έλαβα, δια μέσου ενός δευτέρου προσώπου, ένα φάκελο από κάποιον γνωστό μου πιστό που περιείχε αυτό το φυλλάδιο και τρία κεριά με ένα σημείωμα που έγραφε: «Σεβασμιώτατε, γνωρίζω τα προβλήματά σας, ξέρω ότι είναι ένας πειρασμός του διαβόλου και σας στέλνω αυτήν την προσευχή του αρχαγγέλου Μιχαήλ, να τη διαβάσετε με αναμμένα και τα τρία κεριά μέχρι να λειώσουν. Μετά να αγοράσετε γλυκά αξίας… (καθόριζε και το ποσό σε τοπικό νόμισμα!), να πάτε στη γειτονιά σας και να τα μοιράσετε σε μικρά παιδιά μόνο και ο πειρασμός θα σταματήσει. Το έχω δοκιμάσει και είναι πολύ αποτελεσματικό. Την ευχή σας».

Βέβαια δεν ακολούθησα τίποτα από αυτά και αρκέστηκα να μιλήσω γενικά και απρόσωπα σε μια κυριακάτικη Λειτουργία συμβουλευτικά γι’ αυτού του είδους τις πρακτικές. Το αποτέλεσμα ήταν ο γνωστός μου Αποστολέας να χαθεί από το Εκκλησίασμα για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα.

Πίστευα ότι ήταν κάποιο μοναδικό και σπάνιο φαινόμενο αλλά η επίσκεψή μου στο συγκεκριμένο μαγαζί αυτή την ημέρα μου απεκάλυπτε μια πολύ καλά στημένη και οργανωμένη «παραθρησκευτική και παρεκκλησιαστική βιομηχανία θαυμάτων και λύσεων», που υποστηρίζει όχι τον ευαγγελισμό των Εθνών αλλά τον άκρατο συγκρητισμό, τη σύγχυση και την απώλεια των νεοφύτων Χριστιανών.

Αφού έφυγαν οι πελάτες πλησίασα τον πωλητή και τον ρώτησα: «Τα είδη που πουλάτε είναι προϊόντα κάποιας Εκκλησίας;». Με κοίταξε λίγο παραξενεμένος και μου είπε: «Είναι λειτουργικά είδη όλων των Εκκλησιών και των θρησκειών», σαν να ήταν η ερώτησή μου εντελώς ακατανόητη. «Σας ρωτάω γιατί βλέπω μερικές εκδόσεις της Καθολικής Εκκλησίας, αλλά και κάποια άλλα πράγματα που δεν ανήκουν σ’ αυτήν».

Με ξανακοίταξε κάπως παράξενα σαν να προσπαθούσε να καταλάβει αν ήμουν αφελής ή περίεργος, όπως όλοι οι λευκοί. Τελικά κάποιο ελαφρυντικό θα μου έδωσε και άρχισε να μου λέει: «Κοιτάξτε, μερικά είναι, μερικά δεν είναι, αλλά ο κόσμος μας τα ζητάει και μερικοί Ιερείς προτρέπουν τον κόσμο να τα χρησιμοποιεί για να μην πηγαίνουν στους μάγους».

Δεν είπα τίποτα και ο συνομιλητής μου συνέχισε: «Αυτή η κυρία που έφυγε πριν λίγο έχει κάποια προβλήματα οικογενειακά. Της έχουν κάνει μάγια και όλα της πάνε στραβά. Συμβουλεύτηκε τον ιερέα της ενορίας της και αυτός την έστειλε να αγοράσει τα απαραίτητα για να της διαβάσει στο σπίτι της εξορκισμούς. Είναι πολύ καλύτερα από το να καταλήξει να πάει και αυτή σε κάποιον μάγο».

Η απάντησή του ήταν σαφής και μου αποκάλυπτε στην πράξη και στην αφρικανική πραγματικότητα «τη μαγική αντίληψη της πίστεως», (όχι πως το φαινόμενο αυτό δεν αγγίζει και μέλη εκκλησιαστικών κοινοτήτων με δισχιλιετή παράδοση). Απλά εδώ εμφανιζόταν απροκάλυπτα σε ένα πρωτογονικό επίπεδο, χειροπιαστό και χωρίς μάσκα.

«Μα γνωρίζω ότι πολλές Εκκλησίες δεν προτρέπουν τους πιστούς σε τέτοιου είδους χρήση των εξορκισμών και η Κυβέρνηση κάνει μεγάλη προσπάθεια να μη γίνονται τέτοια πράγματα γιατί πολλοί εξαπατούν τον κόσμο, καθότι οι εξορκισμοί κοστίζουν αρκετά χρήματα και είδη και δημιουργούνται πολλά προβλήματα», έκανα λίγο παραπάνω τον χαζό για να μου μιλήσει περισσότερο ο συνομιλητής μου, επιβεβαιώνοντας την αρχική εκτίμηση για μένα.

«Κοιτάξτε πάτερ μου, επίσημα έτσι είναι τα πράγματα αλλά ο κόσμος υποφέρει, έχει προβλήματα. Τα προβλήματά μας στην Αφρική, εδώ και χιλιάδες χρόνια τα έλυναν οι «μαραμπού», οι μάγοι και οι φύλακες των μυστικών κάθε φυλής. Ο κόσμος μας πριν λίγα χρόνια γνώρισε το ευαγγέλιο όπως και διάφορες άλλες θρησκείες. Και το ευαγγέλιο μιλάει για τα δαιμονικά πνεύματα και έχει τους εξορκισμούς. Από την πατρίδα μας έχουν περάσει πολλές Χριστιανικές Εκκλησίες (ομολογίες), άλλες είναι εναντίον των εξορκισμών άλλες είναι υπέρ και τους δέχονται. Ο κόσμος υποφέρει από τα κακά πνεύματα, θέλει μια λύση, δεν μπορεί να περιμένει και να υποφέρει συνέχεια. Έτσι καταφεύγει ξανά στους μάγους, είναι καλό αυτό! Εσείς τι λέτε;… ».

Δεν περίμενε να απαντήσω και συνέχισε: «Πολλοί Ιερείς χρησιμοποιούν τις πρακτικές αυτές των εξορκισμών και βοηθάνε τον κόσμο. Εγώ θα σας πω σχεδόν όλοι και όλων των «Εκκλησιών» και ας λένε επίσημα ότι δεν συμφωνούν. Κατά βάθος ξέρουν ότι κάνουν λάθος. Και άμα οι ίδιοι έχουν ένα πρόβλημα τι κάνουν, δεν πάνε στο χωριό τους να συμβουλευτούν τον αρχηγό του χωριού; Και αυτός τους λέει τι να κάνουν. Ξέρετε τι είναι η μαγεία στην Αφρική; Είναι τρόπος ζωής! Δεν είναι μόνο για κακό όπως νομίζετε στην Ευρώπη είναι και για καλό, είναι και για να αντιμετωπίσεις την κακή μαγεία».

Τον άκουγα και θαύμαζα το μέγεθος του συγκρητισμού, της συγχύσεων και της αλλοιώσεως των ευαγγελικών λόγων. Όλα ένα κουβάρι, ένας αχταρμάς.

Από πού ν' αρχίσει και πού να τελειώσει όταν ο άνθρωπος αποδέχεται, άνευ όρων, την αλήθεια όλων των θρησκειών αλλά και της μαγείας.

Έδειξα ότι κατάλαβα όσα μου έλεγε και ο ίδιος κατάλαβε ότι κάποια άλλη γνώμη είχα και αποχώρησα απορημένος και λυπημένος. Άρχισα να σκέπτομαι πώς μπορεί να αντιμετωπίσει ένας εργάτης του ευαγγελίου μια τέτοια κατάσταση και πελάγωσα.

Θυμήθηκα και τα λόγια που άκουσα σε ένα δείπνο που ήμουν καλεσμένος μαζί με δύο εκπροσώπους άλλων ομολογιών, προς τιμήν του αποχωρούντος Έλληνος Πρέσβεως στο Γιαουντέ πριν δύο χρόνια περίπου από τα χείλη ενός υψηλόβαθμου κυβερνητικού μέλους, εκλεκτού ανθρώπου, με λαμπρές σπουδές στην Ευρώπη, ανοιχτού πνεύματος στην πολιτική του σταδιοδρομία και ευσεβούς Ρωμαιοκαθολικού. Λόγω του όχι η παρουσία κάποιων κληρικών πάντα δημιουργεί τη διάθεση για θεολογία ή θεολογίζουσες συζητήσεις γύρισε κάποια στιγμή και μας είπε:

«Κοιτάξτε Σεβασμιώτατε, εσείς οι ευρωπαίοι Ιεραπόστολοι όταν ήλθατε στην Αφρική μας χαρακτηρίσατε απολίτιστους, αγράμματους, χαμηλής νοημοσύvnς και αναλάβατε το μεγάλο έργο να μας εκπολιτίσετε, να μας μορφώσετε, να μας κάνετε όπως είσαστε εσείς. Μας είπατε ότι οι παραδόσεις μας είναι γελοίες και πρέπει να τις αρνηθούμε. Οι γλώσσες μας είναι βάρβαρες και μας μάθατε τις δικές σας - Αγγλικά, Γαλλικά που τελικά δεν είναι δικές σας γιατί βασίζονται στη λατινική και Ελληνική.

Μετά, όμως, από 140 χρόνια τι καταφέρατε; θα σας μιλήσω προσωπικά· εγώ όταν γυρίζω στο σπίτι μου μιλώ τη διάλεκτο της φυλής μου με την οικογένειά μου. Τα Σαββατοκύριακα πηγαίνω στο χωριό μου και ζω με τους χωριανούς μου. Είμαι μέλος ιεραρχίας του χωριού μου. Στο χωριό μου κάνουμε κάθε χρόνο κάποιες παραδοσιακές εορτές, τα παιδιά πέφτουν στο ποτάμι και μένουν κάτω από το νερό πάνω από δέκα λεπτά και όταν ξανανεβαίνουν στην επιφάνεια του νερού μας φέρνουν τα μηνύματα από τους νεκρούς, για όσα θα συμβούν τον καινούργιο χρόνο, αν η σοδειά θα είναι καλή ή όχι, αν γεννηθούν πολλά παιδιά, αν πεθάνουν πολλοί από εμάς. Αυτό είναι μέρος του πολιτισμού μας που εσείς απορρίψατε χωρίς καν να υποψιαστείτε ότι υπάρχει, χωρίς να έχετε κάτι ανάλογο να μας προσφέρετε από τον δικό σας πολιτισμό και εγώ βλέπω σήμερα ότι οι παραδόσεις μας είναι πολύ πιο ισχυρές από ό,τι έχετε να μας προσφέρετε.

Δεν είμαι ενάντια στον Χριστιανισμό, αντίθετα πιστεύω στον Χριστό όπως τον διδάσκει η Εκκλησία, αλλά είμαι αντίθετος με τον τρόπο που θέλετε να τον μεταδώσετε απορρίπτοντας τις παραδόσεις της Αφρικής, που είναι παραδόσεις πολύ παλαιότερες των δικών σας πολιτισμών. Επιτέλους ανακαλύψτε κάτι από την Αφρική, μάθετε τι είναι η Αφρική πριν διαγράψετε τόσο εύκολα τα πάντα. Δυστυχώς και οι πολιτικοί των προηγμένων χωρών σας έτσι μας βλέπουν και γι’ αυτό ποτέ δεν θα βοηθήσουν πραγματικά την Αφρική να βγει από τα πραγματικά της προβλήματα».

Κανένας μας δεν απάντησε γιατί τα λόγια του ανθρώπου αυτού φανέρωναν και μια πικρή αλήθεια, τη σκοτεινή δηλαδή πλευρά κάποιων πρώτων ιεραπόστολών που απλά προηγήθηκαν και προετοίμασαν τον δρόμο της αποικιοκρατίας.

Μια καθαρή και σκληρή κριτική που μπορεί να γίνει αφορμή πολλών σκέψεων, συζητήσεων και αναθεωρήσεων στην προσπάθειά μας να μεταδώσουμε τον Λόγο του Θεού σαν τρόπο ζωής και την παράλληλη προσπάθεια να δημιουργηθούν τοπικές παραδόσεις με τη μεταφορά του λειτουργικού πλούτου εκκλησιαστικής μας παραδόσεων. Τον Λόγο του Θεού που ακριβώς ενσαρκώθη για να απελευθερώσει τον άνθρωπο από την υποδούλωσή του στον φόβο και στα δημιουργήματα του φόβου.

Η μελέτη όλων αυτών των φαινομένων αλλά και του ζωτικού συνδέσμου των αφρικανών αδελφών μας με αυτή τη νοσηρή πραγματικότητα σίγουρα θα εντοπίσει τις αδυναμίες της κάθε κατηχητικής προσπάθειάς μας και θα μας προσδιορίσει τρόπους προσεγγίσεων και ίσως πιθανές λύσεις. Αν διαθέτουμε, βέβαια, την τόλμη να ασχοληθούμε σε τέτοια βάθη. Αλλά οι παρατηρήσει αυτές μπορούν να είναι επίσης και ένα έναυσμα για μια αλλαγή στη στάση σκέψεων όλων μας για το τι σημαίνει Αφρική και τι ακριβώς έχει να αντιπαλέψει η προσπάθεια του Αποστολικού έργου, η οποία ζητά την έμπρακτη βοήθεια και την προσευχή όλων μας.

† Ο Καμερούν Γρηγόριος

 

 

Πραγματικότητα και φαντασία στο Αποστολικό έργο

«Καμερούν 2009 η… 139 μ. Χ. !»

Ιστορικά το πρώτο κήρυγμα περί του θεανθρώπου ακούστηκε στο Καμερούν πριν 139 χρόνια. Οι πρώτοι Ιεραπόστολοι ήταν Προτεστάντες (1870-1880)· λίγα χρόνια μετά έφθασαν και οι Καθολικοί Ιεραπόστολοι (1890)…

Η παρουσία των Ορθοδόξων μεταναστών ξεκινά στις αρχές του 1900, οπόταν ξεκινούν σιγά-σιγά λατρευτικές συνάξεις από περιοδεύοντες Ιερείς του Πατριαρχείου σε σπίτια διαφόρων Ελλήνων ή σε ναούς άλλων ομολογιών παραχωρημένων για τις μεγάλες εορτές και μόνον.

Η συγκρότηση των Ελληνικών Κοινοτήτων θα γίνει πολύ αργότερα με πρωταρχικό σκοπό τη δημιουργία τόπων λατρευτικών συνάξεων Εκκλησιών.

Έτσι το 1953 θα ανεγερθούν δύο περικαλλέστατοι ναοί, στο Παουντέ, επ’ ονόματι του ευαγγελισμού της Θεοτόκου και στη Ντουάλα των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης και αργότερα δύο ιδιωτικά παρεκκλησία των Παμμεγίστων Ταξιαρχών και του Αγίου Γερασίμου στην πόλη Κονξάμπα μέσα σε Ελληνικές ιδιοκτησίες.

Οι δύο μεγάλοι Ναοί -του Γιαουντέ και της Ντουάλα φτιαγμένοι για την εξυπηρέτηση των συνεχών αυξανομένων Ελληνικών Κοινοτήτων θα ξεκινήσουν ένα «σιωπηλό κήρυγμα» περί της υπάρξεως της Ορθοδόξου Εκκλησίας μέσα σε ένα περιβάλλον όχι τόσο ευνοϊκό όπου γινόταν ένας αγώνας δρόμου μεταξύ Ρωμαιοκαθολικισμού και Προτεσταντισμού για την κατάκτηση της πλειοψηφίας.

Η παρουσία της Ορθοδόξου Εκκλησίας είναι αμελητέα και άνευ κινδύνων για τα δύο μεγάλα αυτά ρεύματα καθόσον δρα εντός των τειχών των Ελληνικών Κοινοτήτων. Χωρίς να λείπουν και κάποιες στιγμές πολέμου.

Αυτή ήταν η αρχή του ευαγγελισμού του Καμερούν.

Σήμερα υπάρχουν περισσότερες από 110 προτεσταντικής προελεύσεως ομολογίες και πάνω από 60 ελεύθερες Εκκλησίες που λειτουργούν κατά το λειτουργικό τυπικό της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας αλλά διαχωρίζονται με φανατισμό μερικές φορές από τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.

Στις προτεσταντικής προελεύσεως ομολογίες επικρατεί μια συνεχής διαίρεση και δημιουργία νέων μορφών προτεσταντισμού, με την ταχύτητα της «κυτταροδιαιρέσεων» κατά τη δημιουργία ενός οργανισμού, έτσι πολλές φορές και στα όρια μόνο μιας πόλεως συναντούμε μια σειρά 40-50 μορφών προτεσταντικών ομολογιών μερικές από τις οποίες δεν είναι δυνατόν να τις βρει καvέvας σε κάποιο επίσημο αντιαιρετικό κατάλογο.

Επίσης στην ίδια πόλη μπορεί να υπάρχουν και πάνω από 10 «ελεύθερες Εκκλησίες». Όλες αυτές οι «Εκκλησίες» είναι η vόμιμες ή υπάρχουν στην ανοχή της κρατικής εξουσίας.

Στα μεγάλα αστικά κέντρα υπάρχουν δορυφορικές τηλεοπτικές αναμεταδόσεις τουλάχιστον από 3 μεγάλα κανάλια των «αναγεννημένων Πεντηκοστιανών» από Αμερική, Ν. Αφρική και Νιγηρία με ώρες αναμεταδόσεων των λεγομένων «θεραπευτικών συνάξεων».

Αυτές οι τηλεοπτικές αναμεταδόσεις είναι έvας άλλος σημαντικός παράγοvτας του σαρωτικού πολλαπλασιασμού των προτεσταντικών ομολογιών.

Πολλοί θέλουν να μιμηθούν αυτές τις «θεραπευτικές συνάξεις» και για βιοποριστικούς λόγους δημιουργούν δικές τους «Πεντηκοστιανές Εκκλησίες» και για να προσελκύσουν ή θηρεύσουν πιστούς από άλλες ομολογίες χρησιμοποιούν κάθε θεμιτό -και πολλές φορές και αθέμιτο μέσον.

Οι «ελεύθερες Εκκλησίες» Ρωμαιοκαθολικού λειτουργικού τυπικού είναι κατά βάση δημιουργήματα της αναγκαστικής αγαμίας του κλήρου της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και της φιλαρχίας διαφόρων πρώην Αφρικανών Ρωμαιοκαθολικών Κληρικών.

Κάτι όμως που θα πρέπει να επισημανθεί είναι το γεγοvός ότι οι «πιστοί» αυτών των ομολογιών μπορούν να είναι συγχρόνως πιστοί τριών η τεσσάρων η και περισσοτέρων «ομολογιών» και συγχρόνως και Ρωμαιοκαθολικοί!…

Επειδή για την πραγματικότητα της Ορθοδόξου Εκκλησίας αυτές οι μορφές «παραλλήλου πίστεως» και «παραλλήλου εντάξεως» σε περισσότερα από ένα «θρησκευτικά σώματα», είναι απαράδεκτες και σαν φαινόμενα σπαvιότατες στον δικό μας χώρο, για τον λόγο αυτό αδυνατούμε να συλλάβουμε την παρουσία και τη λειτουργία ενός τέτοιου φαινομένου. Πράγμα που εκ πρώτης όψεως συνεπάγεται και τη δυσκολία - αδυναμία να αντιμετωπίσουμε ποιμαντικά αυτό το φαινόμενο που άλλωστε δεν αποτελεί και τον κύριο άξονα αυτής της γραφής

Προφανώς είναι φαινόμενο και θέμα καθαρά κατηχητικής παιδείας, γεγοvός που μας οδηγεί στην υπόνοια ότι οι πρώτες ιεραποστολικές προσπάθειες στο Καμερούν δεν ακολούθησαν μια ξεκάθαρη και συστηματική πορεία ή έγιναν με τέτοιο τρόπο που δεν ξεκαθάρισαν τον ρόλο τους. Παράλληλα σε κάθε γειτονιά, κάθε συνοικία των μεγάλων πόλεων θα βρει, κάποιος περιηγητής, ταμπέλες και σήματα σύμβολα που προσδιορίζουν την κατοικία έδρα και τον βαθμό του τοπικού αρχηγού ή βασιλιά καθώς έχουμε παραδοσιακές αρχαίες και νεότερες «αρχηγίες», φαινόμενο κατ’ εξοχήν σύvηθες σε κάθε χωριό της υπαίθρου.

Ο ρόλος των τοπικών αρχηγών είναι πολύ σημαντικός για την επίλυση των ενδοφυλετικών οικογενειακών διαφορών, για την κάθε εκπροσώπηση της φυλής και του συγκεκριμένου συνόλου της γειτοvιάς – συvοικίας χωριού.

Οι Τοπικοί Αρχηγοί, οι «Σεφ», και οι βασιλείς, «Λαμιντό», είναι φορείς της «ιδιαίτερης πολιτιστικής παραδόσεως» της φυλής και του «παραδοσιακού δικαίου» μέρος του οποίου υπάρχει στο Σύνταγμα του Κράτους και εμπεριέχεται στο Αστικό Δίκαιο.

Δεν πρέπει, λοιπόν, να υποτιμάμε τον κοινωνικό ρόλο των τοπικών αρχηγών, οι οποίοι θεωρούνται -και είναι οι θεματοφύλακες της «Αφρικανικής ταυτότητος» της φυλής και του πολυφυλετικού έθνους και δεν πρέπει αυτό να το ξεχνάμε, διότι κάθε ιεραποστολική μας προσπάθεια δυστυχώς και αναπόφευκτα περνάει μέσα και από αυτά τα κοινωνικά «γρανάζια» και καθορίζεται κατά μεγάλο μέρος από την εντύπωση που θα σχηματίσει για το έργο μας ο τοπικός αρχηγός.

Ένας παραδοσιακός αρχηγός συνήθως ακολουθεί και σέβεται τα παραδοσιακά Αφρικανικά θρησκεύματα και συγχρόνως, σε δεύτερη μοίρα, μπορεί να είναι και Χριστιανός αλλά αυτό θα έρχεται πάντα δεύτερο και δεν θα είναι ουσιαστικό.

Για να κατανοήσουμε τον ρόλο τους και την ουσιαστική εμπλοκή τους στο έργο μας θα αναφέρω το πιο απλό παράδειγμα: Μέσα στη διάρκεια του έτους γίνονται από τις διάφορες φυλές πολλές εορτές και τελετές. Αv προτρέψουμε τον κόσμο να μην συμμετάσχει στην α' ή στη β' παραδοσιακή τελετή διότι εμπεριέχονται στοιχεία δαιμοvολατρείας, τότε ο κόσμος θα ακολουθήσει όχι τη συμβουλή μας αλλά το κάλεσμα του παραδοσιακού Αρχηγού.

Το ίδιο θα γίνει και στην περίπτωση κάποιας κηδείας. Ο αρχηγός θα καλέσει τα μέλη της οικογένειας να τελέσουν και τις παραδοσιακές εξορκιστικές τελετές μετά από κάθε Χριστιανική τελετή (ιδίως αν ο αποθανών πέθανε από βίαιο ή αιματηρό θάνατο ή ατύχημα).

Οι φυλές που περικλείστηκαν κατά τη δημιουργία των συνόρων του Καμερούν την εποχή της αποικιοκρατίας φθάνουν τις 220 ενώ μέρη τμήματα διαφόρων φυλών του υπάρχουν και στα γειτονικά κράτη. Για τον λόγο αυτό υπάρχει και η αποδοχή κάθε ιδιαιτέρας πολιτιστικής και θρησκευτικής παραδόσεως από τη μεριά του Κράτους όταν αυτή δεν θίγει βασικές ανθρωπιστικές πολιτικές αρχές (π. χ. το Kράτος δέχεται τις παραδόσεις του γάμου, της προίκας, της κηδείας αλλά απορρίπτει τα της μαγείας μαvτικής, τις τελετές ενηλικιώσεως, vεκροφαγίας, ανθρωποθυσιών κ. λπ. που κυριαρχούσαν παλαιότερα σε κάποιες φυλές… ).

Μιλάμε για πατριαρχικές φυλές και για να κατανοήσουμε καλύτερα τι σημαίνει αυτό πρέπει να αντικαταστήσουμε τη λέξη φυλή με τη λέξη οικογένεια σε όλα τα επίπεδα. Οι δε επί μέρος οικογένειες θα πρέπει να κατανοηθούν σαν μέλη της μεγάλης οικογένειας.

Είναι πολύ σημαντική αυτή η τοποθέτηση διότι πάντα έχουμε κατά νου το οικογενειακό μοντέλο της Ευρώπης.

Οι σχέσεις των μελών φυλής είναι σχέσεις όχι μόνον αίματος αλλά και οικογενειακές σχέσεις, έτσι όταν έvας Αφρικαvός λέει: «ο αδελφός μου» δεν εννοεί πάντα τον ομομήτριο αδελφό αλλά τον συγχωριανό του και τον ομόφυλό του, όταν λέει ο «πατέρας μου» δεν εννοεί πάντα τον βιολογικό του πατέρα αλλά αποιονδήποτε θεωρεί και σέβεται σαν πατέρα δηλαδή Τον θείο του, ένα συγχωριανό του ή κάποιον ευεργέτη του.

Δεδομέvης τώρα της «μονογαμικής» αλλά και «πολυγαμικής» δομής της αφρικανικής οικογένειας, της «ελευθερογαμίας» που έχει σαν αποτέλεσμα την παρουσία και αποδοχή της «μονογονεϊκής» οικογενείας, την αποδοχή της «άγαμης» και πολλές φορές «πολυσυλλεκτικής» μητέρας ή «οικογενείας ετεροθαλών αδελφών», της υιοθεσίας των τέκνων της συζύγου εκ μέρους του συζύγου (σημειωτέον ότι ουδείς Αφρικαvός δεν ρισκάρει να παντρευτεί γυναίκα που δεν έχει αποδείξει έμπρακτα ότι μπορεί να κάνει παιδιά και επειδή και ο σύζυγος έχει κάνει κάποια παιδιά δεξιά και αριστερά μέχρι να μάθει… πώς γεννιούνται τα παιδιά… ) οι ενδοφυλετικές σχέσεις, αλλά και η έννοια, καθ’ εαυτή, της αφρικανικής οικογεvείας, φθάνουν στο «ασύλληπτο» για τον ευρωπαϊκό νου και το γνωστό οικογενειακό μοντέλο της γηραιάς ηπείρου.

(Εδώ θέλω να κάνω μια απαραίτητη διευκρίνηση: Στη γραφή αυτή επιχειρώ να προσδιορίσω τα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει το Αποστολικό έργο και δεν κάνω καμιά κακόβουλη ή ηθικιστική κριτική, διότι κάθε τέτοια περιγραφή παραμένει σχεδόν πάντα σε εξωτερικά χαρακτηριστικά ενώ πίσω από αυτές τις εξωτερικές και στεγνές περιγραφές μπορούν να κρύβονται αληθινές ιστορίες αγάπης, θυσίας και μοναδικής ανθρωπιάς που ίσως είναι όχι μόνο σπάνιες αλλά και άγνωστες στον εξελιγμένο δυτικοαναθρεμμένο κόσμο μας… Σ' αυτόν άλλωστε τον τρόπο ζωής και σ’ αυτήν την αποδοχή κάθε μορφής οικογεvείας οφείλεται και το μηδενικό ποσοστό εκτρώσεων που επικρατεί απ’ άκρου σ' άκρον της χώρας πράγμα που θα επιθυμούσαμε να δούμε και στις, με δισχιλιετή Χριστιανική παράδοση, αναπτυγμένες χώρες, πράγμα που από μόνο του αποδεικνύει τον αφρικανικό κόσμο πιο ανθρώπινο από κάθε άλλον).

Το να μην ανήκεις σε καμιά φυλή είναι απαράδεκτο όπως και το να μην σέβεσαι τις παραδόσεις της φυλής σου. Εξίσου απαράδεκτο είναι το να θέλεις να δημιουργήσεις τη δική σου οικογένεια χωρίς τις υποχρεώσεις να ανήκεις στη μεγάλη οικογένεια φυλή.

Τα μέλη κάθε φυλής αλλά και κάθε οικογένειας ακόμα και μέλη μιας φυλής σε εσωτερική μετανάστευση συνέρχονται σε μηνιαίες τακτές συγκεντρώσεις και σε αυτές τις συγκεντρώσεις γίνεται πολλές φορές για πρώτη φορά η γνωριμία των μελών των διαφόρων οικογενειών και υπάρχει πάντα η συνεισφορά κάθε μέλους σε ένα κοινό ταμείο με σκοπό να βοηθούνται τα εμπερίστατα μέλη της «φυλής οικογένειας». Μέρος των χρημάτων καλύπτει τα έξοδα των συγκεντρώσεων και ένα μέρος επιστρέφεται στο τέλος του χρόνου στο κάθε μέλος που συνεισφέρει. Έτσι κάθε μέλος της φυλής ακόμα και οικονομικά καταλήγει να εξαρτάται από τη «φυλή οικογένεια».

Τα παιδιά των επιμέρους οικογενειών κατά κύριο λόγο ανήκουν στη φυλή και όχι στους φυσικούς γoνείς τους, τους οποίους τις περισσότερες φορές δεν γνωρίζουν για τους λόγους που προαναφέραμε ή και αν ακόμα γνωρίζουν δεν παίζουν καθοριστικό ρόλο.

Η σύναξη των αρχηγών ή των γερόντων θα αποφασίσει ποια νεαρά μέλη θα υποστηριχθούν οικονομικά για να σπουδάσουν. Έτσι όσοι σπουδάσουν και κατόπιν σταδιοδρομήσουν είναι δια βίου υπόχρεοι στη μεγάλη «φυλή οικογένεια» που τους ανέδειξε.

Αυτή είναι και μια πρώτη εξήγηση που μπορεί να δοθεί στις περιπτώσει διαφθοράς και διαπλοκής υψηλά ισταμένων προσώπων κάθε κατηγορίας. Πίσω από κάθε επιτυχημένο επαγγελματία, πολιτικό, νομικό, στρατιωτικό κ. λπ. Βρίσκεται πάντα μια ολόκληρη φυλή που με τον τρόπο της απαιτεί την αποπληρωμή με κάθε τρόπο των όσων παρείχε και όχι μόνον, μέχρι την επιτυχία αυτού που υποστήριξε από παιδί.

Για όλους αυτούς τους λόγους και για πoλλoύς άλλους βέβαια, στην αξιολογική κλίμακα κάθε Αφρικανού την πρώτη θέση καταλαμβάνει «η φυλή» και μετά οτιδήποτε άλλο, πράγμα που αποτελεί και την πρώτη και βασική σύγκρουση με το πνεύμα του ευαγγελίου και ακόμα, με τις βασικές αρχές κάθε πολιτικού διοικητικού συστήματος που έχει μεταφυτευθεί ή αντιγραφεί από την πολιτική γκάμα των ευρωπαϊκών πολιτικών και διοικητικών συστημάτων.

Ανάμεσα σ' αυτά τα προβλήματα θα πρέπει να προσθέσουμε και τις εσωτερικές διαφορές των διαφόρων φυλών πράγμα που έχει σαν αποτέλεσμα και τη δημιουργία «φυλετικών ενοριών» σε κάθε ομολογία, πρόβλημα πολύ αισθητό στα μεγάλα αστικά κέντρα.

Για να καταλάβουμε καλύτερα το πρόβλημα θα αναφέρω το εξής: Στις μεγάλες πόλεις, λόγω της εσωτερικής μεταναστεύσεως υπάρχει πλέον μια πληθώρα φυλών. Επειδή οι φυλές αυτές σπανίως μονιάζουν μεταξύ τους, ας είναι της αυτής Χριστιανικής ομολογίας, οι υπεύθυνοι αυτών των ομολογιών για να αντιμετωπίσουν το θέμα, δημιούργησαν διαφορετικές ενορίες για κάθε φυλή!

Έτσι π. χ. Στη Ντουάλα, μια πόλη τεσσάρων εκατομμυρίων ανθρώπων, υπάρχουν ενορίες Λουθηρανών, Πρεσβυτεριανών, Βαπτιστών κ. λπ. Άλλες για τη φυλή Ντουάλα, άλλες για τη φυλή Μπασά, άλλες για τη φυλή Μπουλού κ. λπ. Την ίδια στρατηγική έχει ακολουθήσει και η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Πράγμα που και πάλι καταδεικνύει την προχειρότητα των λύσεων στο βασικό πρόβλημα της υπερβάσεων, δια του ευαγγελισμού, των ενδοφυλετικών διαφορών στον αφρικανικό χώρο.

Δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι και οι Ιερείς μας προέρχονται από αυτόν τον χώρο, από τις ίδιες φυλές, φέρουν τις ίδιες παραδόσεις και νοοτροπίες και πολύ σπανίως θα έχουν τη δύναμη της πίστεως και τη θεολογική κατάρτιση να αντισταθούν φανερά στα μέρη των παραδόσεών τους που εμπεριέχουν ασύμβατες με το ευαγγέλιο προσταγές.

Δυστυχώς και οι Ιερείς μας παρ’ όλη την εκκλησιαστική κατάρτιση που μπορεί να δοθεί από κάποια Θεολογικά Σεμινάρια προ και μετά της χειροτονίας ουδέποτε θα πάψουν να ανήκουν στις φυλές τους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, ουδέποτε η σχέση τους με τον Επίσκοπο θα γίνει ισχυροτέρα της σχέσεώς τους με τον αρχηγό της φυλής τους και τους ομοφύλους τους και πολύ δύσκολα θα χειριστούν τα θέματα που έρχονται σε σύγκρουση με τις παραδόσεις τους… Για τα οποία θα προφασιστούν την περίφημη «πολυπλοκότητα» της αφρικανικής κουλτούρας… Άσχετα αν πολλά από αυτά τα θέματα δεν εντάσσονται στα θέματα κουλτούρας. Έτσι δεν είναι σπάνια και τα φαινόμενα όπου, όταν πιεστούν από τον Επίσκοπό τους να πάρουν κάποια ξεκάθαρη θέση έναντι τέτοιων θεμάτων, να στραφούν εναντίον του Επισκόπου.

Τα προβλήματα αυτά τα αντιμετωπίζουν όλες οι Χριστιανικές ομολογίες στην Αφρική, απλώς η Ορθόδοξη Εκκλησία λόγω και του περιορισμένου αριθμού των εργατών της και των πιστών της όταν συμβεί μια τέτοια αντιπαράθεση ουσιαστικά δέχεται ένα πλήγμα διότι κάθε τι το έχει καταφέρει με πολύ κόπο και της είναι πολύτιμο. Έτσι ή θα αναγκαστεί να ελιχθεί και να κλείσει τα μάτια της ή θα αποχωριστεί ένα τμήμα της με όλες τις συνέπειες ενός χωρισμού – αποχωρισμού  – σχίσματος.

Το 2007 βρισκόμουν, εκπρόσωπος της Α. Θ. Μ. του Πάπα και Πατριάρχου Αλεξανδρείας κ. κ. Θεοδώρου του Β΄, σε ένα συνέδριο στη Ρώμη της Κοινότητας Saint Egidio (κίνημα λαϊκών στο πλευρό της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας που έχει κατακτήσει, με τον τρόπο που λειτουργεί, την εμπιστοσύνη της μεγαλύτερης μερίδας των πιστών της προαναφερομένης Εκκλησίας). Στο συνέδριο αυτό συμμετείχαν πάνω από 140 Επίσκοποι από όλο τον κόσμο, φίλοι της Κοινότητας του Saint Egidio, στην πλειοψηφία Ρωμαιοκαθολικοί.

Τόσο οι ομιλίες, όσο και τα διαλείμματα των συνεδριάσεων είχαν μεγάλο ενδιαφέρον για πολλούς λόγους και για τον πιο σημαντικό ότι ήταν λόγοι και διάλογοι σκληρής ποιμαντικής αυτοκριτικής.

Θα μεταφέρω μια φράση από την εισήγηση του Καθηγητού Andrea Ricardi, ηγετικής και πρωταγωνιστικής φυσιογνωμίας του Λαϊκού αυτού Κινήματος. «Μεταφέραμε στην Αφρική έναν κουρασμένο και άτονο Χριστιανισμό σκοπίμως, για να μπορούμε να τον ελέγχουμε και να μην μας δημιουργεί προβλήματα και το κάναμε χωρίς να πολυασχοληθούμε με το τι είναι πραγματικά η Αφρική».

Θεωρώ ότι αυτή και μόνο η φράση είναι όχι μόνον ενδιαφέρουσα αλλά καθοριστική για αποιονδήποτε λόγο μας περί Αφρικής και ιεραποστολικού έργου.

Σε ένα από τα διαλείμματα με πλησίασε ένας καλοκάγαθος Ρωμαιοκαθολικός Επίσκοπος από τη Λατινική Αμερική, απώτατης ευρωπαϊκής καταγωγής, πιάσαμε συζήτηση και θέλησε να με πειράξει λέγοντάς μου: «α, … είσαστε από την Ελλάδα και σίγουρα θα μου πείτε πόσο υπερήφανος είσαστε που είχατε προγόνους τους μεγάλους φιλοσόφους και ότι και όλοι οι Έλληνες έχουν μέσα τους κάτι από τους μεγάλους φιλοσόφους».

Κατάλαβα αμέσως ότι ο άνθρωπος πρέπει να είχε επαφή με μετανάστες Έλληνες στη Λατινική Αμερική και προφανώς είχε ακούσει ό,τι μπορούσε ποτέ να φανταστεί και να μη φανταστεί, χώρια αν είχε κάνει το σφάλμα να τους αποκαλύψει και την καταγωγή του…

Του εξήγησα ότι και βέβαια είμαι υπερήφανος για τους προγόνους μου και την καταγωγή μου αλλά δυστυχώς εμείς οι επίγονοι αυτών των προγόνων κάνουμε το παν σήμερα για να μην τους μοιάζουμε σε τίποτα.

Έτσι γνωριστήκαμε και κάναμε διάφορες συζητήσεις. Σε κάποια από αυτές μου είπε: «… Σε όλη τη Λατινική Αμερική υπάρχει μεγάλο εκκλησιαστικό πρόβλημα. Πριν φθάσει η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία προηγήθηκαν στην Ιεραποστολή οι Προτεστάντες, οι οποίοι χωρίς συστηματική κατήχηση και έρευνα βάπτισαν εκατομμύρια. «Αρκεί να πιστεύετε και έχετε σωθεί», αυτό ήταν το σύνθημά τους και όλοι οι ιθαγενείς το τίμησαν και το τιμούν μέχρι σήμερα. Ήλθε μετά η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, άρχισε να διδάσκει κατήχηση, να προτρέπει σε έργα αγάπης, στη συμμετοχή στη λειτουργική ζωή. Συνάντησε μια μεγάλη απάθεια από τη συντριπτική πλειοψηφία, έγιναν από Προτεστάντες Ρωμαιοκαθολικοί αλλά τους έμεινε μέσα τους το «και μόνο να πιστεύεις αρκεί» και έτσι μόνο πιστεύουν και στον Χριστό και τίποτε άλλο. Κρατάνε τις παγανιστικές τους συνήθειες, τις ανακατεύουν με τον Χριστιανισμό, ζητούν πάντα την ευλογία του ιερέα τους αλλά τίποτε άλλο παραπέρα. Απέχουν κάθε συνάξεως και κάθε εκκλησιαστικής δράσεως αλλά πιστεύουν. Όταν επισκέπτεται ο αρχηγός της Εκκλησίας μας τις χώρες της Λατινικής Αμερικής γίνεται κάτι το αφάνταστο από τις εκδηλώσεις του κόσμου. Μόλις φύγει χάνονται όλα αυτά και απομένουμε ελάχιστοι στις Εκκλησίες μας… ».

Νομίζω πως τα λόγια αυτά σκιαγραφούν, αν δεν ανατέμνουν με τον πιο λακωνικό τρόπο, την εσώτερη δυσκολία του Αποστολικού έργου στην επαφή του με την πραγματικότητα της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής.

Θα αναφέρω και ένα τρίτο περιστατικό.

Βρισκόμουν προσκεκλημένος σε μια εκδήλωση στο Yaounde. Εκεί συνάντησα ένα υψηλόβαθμο στέλεχoς της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Χαιρετηθήκαμε και θεώρησα σκόπιμο να τον συγχαρώ για τη δημιουργία δύο νέων Ρωμαιοκαθολικών Επισκοπών, μία στο βορρά και μία στον νότο (σημειωτέον ότι η μία δημιουργήθηκε για να ανακόψει την πορεία μας στο Β. Καμερούν). Με ευχαρίστησε και μου εκμυστηρεύτηκε ότι αμφιβάλλει για την επιτυχία των δύο νέων επισκοπών. Στη μία οι σκληρές συνθήκες του Β. Καμερούν, στην άλλη η παρουσία 100 και πλέον προτεσταντικών ομολογιών στον ίδιο χώρο και η συνήθεια των Καμερουνέζων να είναι ταυτόχρονα μέλη τριών - τεσσάρων ομολογιών.

Δεν σχολίασα τίποτα μόνο ευχήθηκα καλό κουράγιο αλλά με εξέπληξαν τα ακόλουθα λόγια του συνομιλητή μου. «Σεβασμιώτατε γιατί δεν κάνετε και εσείς μια Εκκλησία στη συγκεκριμένη περιοχή;» (σ. Σ. Του Νότου).

«Μα δεν έχουμε Ορθοδόξους στην περιοχή αυτή. Εξάλλου δεν θα ήθελα να δημιουργήσω προβλήματα στον νέο επίσκοπο ούτε να ξεκινήσει μεταξύ μας μια πολεμική», απάντησα.

«Όχι μη σκέπτεσθε έτσι, έχετε σαν Εκκλησία μια δυναμική και ένα λειτουργικό πλούτο που εντυπωσιάζει τον κόσμο εδώ. Είναι καλύτερα να υπάρχετε και εσείς σ’ αυτήν την περιοχή διότι μόνοι μας δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε την αλήθεια του Μυστηρίου της Εκκλησίας που πολεμούν με φανατισμό όλες αυτές οι ομολογίες, μιας και πιστεύουν στην αόρατη Εκκλησία. Προτιμούμε την παρουσία σας από οποιονδήποτε άλλον. Καλύτερα να γίνουν όλος ο κόσμος Ορθόδοξοι παρά να υπάρχει αυτό το κομφούζιο των προτεσταντών που μόνο απώλεια και προβλήματα μπορεί να κυοφορήσει για το μέλλον αυτής της χώρας».

Πιστεύω ότι τα προαναφερόμενα παραδείγματα και οι επισημάνσεις - διαπιστώσεις παρουσιάζουν πολύ παραστατικά και σε βάθος τα ιδιαίτερα προβλήματα του Αποστολικού έργου τουλάχιστον στη φιλόξενη χώρα του Καμερούν. Κρατώ πάντα στο νου μου τα λόγια του π. Κοσμά του Γρηγοριάτη που πάντα συμβούλευε: «Ο Ιεραπόστολος πρέπει να μελετά συνεχώς τις εμπειρίες ιεραποστόλων που προηγήθηκαν στον χώρο ακόμα και άλλων ομολογιών. Να μελετά τα λάθη τους για να αποφύγει έτσι να επαναλάβει τα λάθη του παρελθόντος».

Η Ορθόδοξη ιεραποστολή στο Καμερούν εόρτασε φέτος τα πενήντα της χρόνια (1959-2009) αλλά ο χώρος μέσα στον οποίο προσπαθεί να μεταγγίσει τον σωτηριώδη λόγο του Θεού βρίσκεται από εκκλησιαστικής πλευράς στο 139 μ. Χ. Και τα προβλήματα που βρίσκει μπροστά της είναι σχεδόν τα ίδια προβλήματα που αντιμετώπιζε η Εκκλησία το 139 μ. Χ.

Χρειάζεται να καταλάβουμε ότι δεν είναι δυνατόν όλα αυτά τα προβλήματα να αντιμετωπιστούν από ένα μόνο ιεραπόστολο που μια ζωή ολόκληρη δεν θα του φθάσει να καταγράφει τον κόσμο στον οποίο προσπαθεί να μεταδώσει το ευαγγέλιο για να βρει πιθανές λύσεις και κοινή γλώσσα επικοινωνίας.

Ο συγκρητισμός σήμερα στον Αφρικανικό χώρο αλλά όπως φαίνεται και παντού όπου υπάρχει Ορθόδοξη Ιεραποστολή, είναι μια δαμόκλειος σπάθη που αιωρείται πάνω από κάθε κατηχητική προσπάθειά μας. Χρειάζεται μεγάλος και συντονισμένος αγώνας για να διαφυλάξουμε κάθε μικρό ή μεγάλο βήμα που έχουμε κάνει και τούτο απαιτεί πολλή προσευχή, ρεαλισμό, γενναιότητα και συνεχή επαγρύπνηση. Απαιτεί όμως και συνεχείς μελέτες και αναθεωρήσεις των όσων νομίζουμε ότι γνωρίζουμε για την Αφρική και τον κόσμο που διακονούμε.

Δεν είναι δυνατόν μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον να επαναπαυόμαστε στις δάφνες των αριθμών των νεοφύτων που βαπτίσαμε ή των όσων ευεργετήσαμε.

Δεν είναι δυνατόν να ζούμε σε ένα φανταστικό ιεραποστολικό χώρο έργων και κατασκευών ή ακόμα και φιλανθρωπίας. Αυτά είναι μέσα, τρόποι να προχωρήσουμε, δεν είναι αυτοσκοπός.

Είναι καιρός να κατανοήσουμε επίσης ότι το Αποστολικό έργο δεν είναι μια απλή υπόθεση κάποιων που τους αρέσει κάπως να ζουν «βίον πλάνητα» και περιπετειώδη στην Αφρική.

Απαιτείται η συντονισμένη προσπάθεια όλων μας, αν θεωρούμε βέβαια ότι η διδασκαλία της πίστεώς μας, δηλαδή τα περί «Εκκλησίας» και «σώματος Χριστού» είναι αλήθεια και τρόπος ζωής και όχι απαραίτητες γνώσεις και θεωρίες για να εφησυχάζουμε στην «πληρότητα» της εκκλησιαστικής μας αδράνειας και την «εξάσκηση της άλογης σιωπής» κατά τον Άγιο Ιωάννη τον Σιναΐτη.

†Ο Καμερούν Γρηγόριος