Παραμελημένη ως επί το πλείστον από μεγάλο μέρος του Χριστιανικού κόσμου, οι Ορθόδοξοι χαρακτηρίζουν την ημέρα πριν από την Κυριακή των Βαΐων ως «Σάββατο του Λαζάρου» - κάτι σαν προοίμιο του Πάσχα του ακόλουθου Σαββατοκύριακου. Είναι, πράγματι, ένα «μικρό Πάσχα» λίγο πριν από το μεγαλύτερο.  Φυσικά, αυτό είχε προνοηθεί από τον ίδιο τον Χριστό, ο Οποίος ανέστησε τον φίλο Του τον Λάζαρο από τους νεκρούς, σαν μια τελευταία πράξη πριν εισέλθει στην Ιερουσαλήμ και αρχίσει την αργή Του ανάβαση στον Γολγοθά τις ημέρες της Μεγάλης εβδομάδας.

Ένας από τους ύμνους της Αγρυπνίας του Σαββάτου του Λαζάρου λέει πως ο Χριστός «τον έκλεψε ανάμεσα από τους νεκρούς». Μου αρέσει πολύ αυτή η φράση. Το επόμενο Σαββατοκύριακο δεν θα υπάρξει κλοπή εκ ων νεκρών, αλλά η ανατίναξη των πυλών της ίδιας της κόλασης.  Αυτό που κάνει για τον Λάζαρο θα το κάνει για όλους!

Ο Λάζαρος, φυσικά, διαφέρει από εκείνους που προηγουμένως αναστήθηκαν εκ νεκρών από τον Χριστό (όπως η κόρη του Ιαείρου). Ο Λάζαρος είχε πεθάνει τέσσερις μέρες και η φθορά του σώματος είχε ήδη προχωρήσει. «Κύριέ μου, ήδη βρώμισε!» μια από τις αδερφές του Λάζαρου διευκρίνισε όταν ο Χριστός ζήτησε να Τον οδηγήσουν στον τάφο.

Κάθισα ο ίδιος σε αυτόν τον τάφο τον Σεπτέμβριο του 2008. Δεν είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτος ως προσκύνημα. Σήμερα βρίσκεται στην κατοχή μιας ιδιωτικής, μουσουλμανικής οικογένειας. Πληρώνεις για να μπεις μέσα. Αρκετοί από τους προσκυνητές μας δεν ήθελαν να πληρώσουν για να μπουν μέσα. Εγώ δεν μπορούσα να εμποδίσω τον εαυτό μου.

Ο Λάζαρος είναι ένας σημαντικός χαρακτήρας στην ρωσική λογοτεχνία του 19ου αιώνα. Ο Ρασκόλνικοφ, στο «Έγκλημα και Τιμωρία», βρίσκει την αρχή της μετάνοιάς του για το έγκλημα του φόνου, ακούγοντας μια ανάγνωση της ιστορίας του Λαζάρου.  Είναι για πολλούς - και ορθώς - μια υπενθύμιση της παγκόσμιας ανάστασης. Ό,τι έχει κάνει ο Χριστός για τον Λάζαρο, θα το κάνει για όλους.

Για μένα, είναι επίσης ένα σημάδι της παγκόσμιας ταφής:  πως ακόμη και πριν πεθάνουμε, έχουμε αρχίσει συχνά να κατοικούμε μέσα στους τάφους μας. Ζούμε την ζωή μας με πόρτες κλειστές (και βρωμάμε). Οι καρδιές μας είναι συχνά τόποι διαφθοράς και όχι κατοικία του καλού Θεού. Ή, στην καλύτερη περίπτωση, Του ζητάμε να μας επισκεφθεί όπως επισκέφθηκε τον Λάζαρο. Η επίσκεψη εκείνη έφερε δάκρυα στα μάτια του Χριστού. Η κατάσταση της διαφθοράς μας Τον κάνει να δακρύζει: πόση είναι η αντίφαση αυτή με το θέλημα του Θεού! Δεν δημιουργηθήκαμε για τον τάφο.

Σημειώνω επίσης πως στην ιστορία του Λαζάρου –ακόμα και όταν αναστήθηκε από τους νεκρούς– ανασταίνεται εν αδυναμία. Παραμένει τυλιγμένος μέσα στα σάβανά του. Κάποιος πρέπει να τον «λύσει». Εμείς οι ίδιοι, έχοντας βυθιστεί στα νερά του Βαπτίσματος και ενδεδυμένοι την δικαιοσύνη του Χριστού, πολύ συχνά ανταλλάσσουμε αυτά τα ένδοξα άμφια με σάβανα. Ο Χριστός μας ζωοποίησε, όμως εμείς παραμένουμε δεμένοι σαν νεκροί.

Κάθισα μέσα στον τάφο του Λαζάρου γιατί μου φαινόταν τόσο οικείος.

Υπάρχει όμως η Φωνή, που μας καλεί όλους…