Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Κεντρική Σελίδα

Αγία Γραφή

Ο Πέτρος και τα κλειδιά της Βασιλείας * Το βάπτισμα τού Αγίου Πνεύματος στην Καινή Διαθήκη

Ένα πολυσήμαντο αποστολικό κείμενο

Με προέκταση και στο κάθε ουκρανικό

Παναγιώτης Ι. Μπούμης

Ομότ. Καθηγητής Παν/μίου Αθηνών

 

Παραθέτουμε κατωτέρω ένα κείμενο μικρό αλλά πολυσήμαντο τών «Πράξεων τών Αποστόλων» (10: 44-48) που κάνει λόγο για ένα θαυμαστό γεγονός που έλαβε χώρα κατά την ομιλία τού Αποστόλου Πέτρου στην Καισάρεια και στην οικία τού εκατόνταρχου Κορνηλίου:

 

44. «Έτι λαλούντος τού Πέτρου τα ρήματα ταύτα επέπεσε το Πνεύμα το Άγιον επί πάντας τους ακούοντας τον λόγον».

Υπογραμμίζουμε το «έτι λαλούντος τού Πέτρου» και το «επέπεσε το Πνεύμα το άγιον επί πάντας τους ακούοντας». Και συνεχίζουμε την παράθεση:

45. «Και εξέστησαν οι εκ περιτομής πιστοί όσοι συνήλθον τω Πέτρω, ότι και επί τα έθνη η δωρεά τού Αγίου Πνεύματος εκκέχυται·».

Υπογραμμίζουμε το «εξέστησαν οι εκ περιτομής πιστοί». Και σε τι συνίστατο η έκπληξη τών πιστών Ιουδαίων;

46. «Ήκουον γαρ αυτών λαλούντων γλώσσαις και μεγαλυνόντων τον Θεόν».

Εδώ υπογραμμίζουμε ιδιαιτέρως το θαυμαστό γεγονός τής γλωσσολαλιάς το «λαλούντων γλώσσαις». Και συνεχίζει το κείμενο:

47. «Τότε απεκρίθη ο Πέτρος· μήτι το ύδωρ κωλύσαι (= να εμποδίσει) δύναταί τις τού μη βαπτισθήναι τούτους, οίτινες το Πνεύμα το Άγιον έλαβον καθώς και ημείς;».

Υπογραμμίζουμε το «τότε απεκρίθη ο Πέτρος». Ίσως τού υποβλήθηκε ή προέβλεψε σχετική ερώτηση. Και αμέσως:

48. «Προσέταξέ τε αυτούς βαπτισθήναι εν τω ονόματι τού Κυρίου. Τότε ηρώτησαν (= παρεκάλεσαν) αυτόν επιμείναι ημέρας τινάς».

Υπογραμμίζουμε και τονίζουμε το «προσέταξε» και το «ηρώτησαν αυτόν επιμείναι».

Στην περιεκτική αυτή διήγηση ευθύς εξ αρχής κάνει εντύπωση και προξενεί το ενδιαφέρον τού αναγνώστη το γεγονός ότι οι ακροατές τού λόγου τού Πέτρου καίτοι δεν είχαν βαφτισθεί, όμως έλαβαν το Άγιο Πνεύμα και τις δωρεές Του, εν αντιθέσει με την περίπτωση τών Σαμαρειτών, τών βαφτισμένων από τον Φίλιππο, οι οποίοι αν και είχαν βαφτισθεί, όμως δεν είχαν λάβει τα χαρίσματα τού Αγίου Πνεύματος, το Χρίσμα (πρβλ. Πράξ. 8,14-17). Ανεξιχνίαστες οι βουλές τού Θεού, όμως φανερά είναι Αυτού τα έργα και συγχρόνως φωτεινά και διαφωτιστικά.

Και τα έργα Αυτού είναι φανερά, γιατί γίνονται αντιληπτά και από τους ανθρώπους, οι οποίοι έχουν ανοιχτά και τα μάτια τους και τα αυτιά τους στα θαυμαστά Του έργα που επιτελούνται στους συνανθρώπους τους και ας είναι άλλης φυλής ή παραδόσεως ή έθνους. Έτσι και εδώ οι εξ Ιουδαίων Χριστιανοί διαπίστωσαν τη γλωσσολαλιά τών εξ εθνών, τών εθνικών, ακροατών τού αποστόλου.

Και όχι μόνον διαπίστωσαν, αλλά και αναγνώρισαν την δοθείσα σ' αυτούς χάρη τού Αγίου Πνεύματος. Αυτή η πράξη τους επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι δεν έφεραν αντίρρηση, όταν ο Απόστολος Πέτρος απάντησε («απεκρίθη»), «ανταπεκρίθη», στην έκπληξή τους και στον θαυμασμό τους και εν συνεχεία έθεσε το ζήτημα τής βαπτίσεώς τους με το ερώτημα, αν μπορεί κανένας να εμποδίσει αυτούς να βαπτισθούν ή να το παραμελήσουν και επιπλέον όταν «προσέταξε» να βαπτισθούν.

Βεβαίως ίσως να μην έφεραν αντίρρηση και να αναγνώρισαν τα γενόμενα οι πιστοί, γιατί και ο Πέτρος ακολούθησε πιστά τους λόγους τού Χριστού και την τάξη τής Εκκλησίας να βαπτίσει τους εξ εθνών αυτούς χριστιανούς.

Ίσως μόνο εδώ τεθεί ένα ερώτημα, γιατί διέταξε να βαπτισθούν και δεν το έπραξε αμέσως ο ίδιος. Εν πρώτοις δεν μπορούμε να αποκλείσουμε ότι το έπραξε και ο ίδιος. Αλλά προφανώς δεν το έπραξε αμέσως, γιατί ίσως θα έπρεπε να κατηχηθούν ακόμη τον λόγον τού Κυρίου, οπότε δεν θα είχε πρόγραμμα να μείνει περισσότερο στον τόπο τους. Ίσως μάλιστα κοινοποίησε και την πρόθεσή του αυτή και γι' αυτό τον παρεκάλεσαν να παραμείνει ακόμη μερικές ημέρες στην πόλη τους. Λέει χαρακτηριστικά ο στίχος 48: «Τότε ηρώτησαν αυτόν επιμείναι ημέρας τινάς». Ίσως ήθελαν για σιγουριά ο εκατόνταρχος Κορνήλιος και οι περί αυτόν να παραμείνει κοντά τους ακόμη, για να επιβλέπει και να επιστατεί στην πραγματοποίηση και τής βαπτίσεώς τους και τής πλήρους εντάξεώς τους στο σώμα τής Εκκλησίας.

Και αυτό μεν έπραξαν οι τότε χριστιανοί και αυτό παρεκάλεσαν. Μήπως, λοιπόν, και σήμερα αυτό πρέπει να γίνεται και στο ουκρανικό και στα άλλα σχετικά ζητήματα; Να επιβλέπουν και να επιστατούν οι κανονικοί διάδοχοι τών αποστόλων στη διάδοση και στην τήρηση τών λόγων τού Χριστού και στη διατήρηση τής τάξεως και τών κανόνων τής Εκκλησίας, αντί να αποβλέπουν σε πρωτοκαθεδρίες και πρωτεία; Τότε ασφαλώς θα έχουν και την αποδοχή και την αναγνώριση τού πληρώματος τής Εκκλησίας από κάθε φυλή και χώρα, έθνος και γλώσσα.

Πάντως βλέπουμε ότι ο απόστολος Πέτρος παρ' όλο το θαυμαστό εκ μέρους τού Αγίου Πνεύματος γεγονός τής γλωσσολαλιάς δεν παραθεώρησε ούτε παρέλειψε ούτε υποτίμησε το μυστήριο τού βαπτίσματος, αλλά έδωσε και διαταγή να τελεσθεί, όχι απλή υπόδειξη. Ο Οικουμένιος Τρίκκης γράφει: «Και ουκ είπε· Τις η τού ύδατος χρεία, τού αγίου Πνεύματος επιπεσόντος (= επελθόντος) αυτοίς; Ήδει (= εγνώριζε) γαρ (ο Πέτρος), ότι θεία τελείται εν αυτώ σύμβολα, τάφος και νέκρωσις και ανάστασις και ζωή». Και προσθέτει σ' αυτά ο καθηγητής Παναγιώτης Τρεμπέλας: «Εφ' όσον το βάπτισμα καθωρίσθη υπό τού Χριστού ως η θύρα, δια τής οποίας ο πιστός εισάγεται εις την εκκλησίαν, και ως το σύμβολον τής σταυρώσεως ημών και συναναστάσεως μετά τού Χριστού... είμεθα υποχρεωμένοι υπό οιασδήποτε περιστάσεις και αν ευρεθώμεν, να συμμορφωθώμεν προς την εντολήν τού Κυρίου» (Υπόμνημα εις τας Πράξεις τών Αποστόλων, Αθήναι 1955, σελ. 337).

Είπαμε πιο πάνω «ότι οι ακροατές τού λόγου τού Πέτρου καίτοι δεν είχαν βαφτισθεί, όμως έλαβαν το Άγιο Πνεύμα και τις δωρεές Του, εν αντιθέσει με την περίπτωση τών Σαμαρειτών, τών βαφτισμένων από τον Φίλιππο, οι οποίοι αν και είχαν βαφτισθεί, όμως δεν είχαν λάβει τα χαρίσματα τού Αγίου Πνεύματος, το Χρίσμα». Το σημαντικό όμως επί τού προκειμένου είναι ότι, παρά την αντίθετη πορεία τών διαδραματιζομένων στις δύο περιγραφές, το κοινό σημείο, το οποίο αποτελεί και αποστολική παράδοση και επιταγή, είναι το γεγονός ότι οι απόστολοι δεν παραμελούσαν τα μυστήρια και τους θεσμούς που η κεφαλή τής Εκκλησίας τους παρέδωσε. Ορθώς, λοιπόν, τονίζουν τα ανωτέρω και ο Οικουμένιος Τρίκκης και ο Παν. Τρεμπέλας.

Αυτά και επί τη ευκαιρία τού εορτασμού τής Πεντηκοστής και τής εορτής τού Αγίου Πνεύματος με την ταπεινή «ερώτησιν (= παράκληση)» προς τους σημερινούς διαδόχους τών αποστόλων εάν ακολουθούν τον απόστολο Παύλο, όταν τους υποδεικνύει και λέει: «Προσέχετε ουν εαυτοίς και παντί τω ποιμνίω, εν ω υμάς το πνεύμα το άγιον έθετο επισκόπους, ποιμαίνειν την Εκκλησίαν τού Κυρίου και Θεού, ην περιεποιήσατο δια τού ιδίου αίματος» (Πράξ. 20,28).

Δημιουργία αρχείου: 8-6-2020.

Τελευταία μορφοποίηση: 8-6-2020.

ΕΠΑΝΩ