Ο Ιωνάς είναι προφητικό βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης, το οποίο αφηγείται την ιστορία του προφήτη Ιωνά που κατάπιε ένα κήτος. Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα προφητικά βιβλία που εμπεριέχουν προφητείες, ο Ιωνάς περιγράφει ένα περιστατικό της ζωής του προφήτη. Ο Ιωνάς ανήκει στους ελάσσονες προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης, διότι το βιβλίο του είναι μικρό ποσοτικά, σε αντίθεση με τους μείζονες.

Αυτό το βιβλίο αποτελεί κάτι διαφορετικό μέσα στην Παλαιά Διαθήκη: δείχνει μία τελείως διαφορετική θέαση του Θεού ο οποίος παρουσιάζεται απλόχερα συγχωρητικός και ευσπλαχνικός προς το λαό της Νινευί ο οποίος μετανοεί. Σε αντίθεση με τη διάχυτη βία της Παλαιάς Διαθήκης, ο Ιωνάς είναι ένα πρότυπο συγχώρεσης, μία ιστορία που αποδεικνύει τη δύναμη της μετάνοιας και της αλλαγής ζωής.

Ο Ιωνάς καλείται από το Θεό να πάει στην πόλη Νινευή και να τους ενημερώσει για την επερχόμενη καταστροφή της, διότι η ασέβειά της έφτασε στο Θεό. Ο Ιωνάς όμως κατεβαίνει στην Ιόππη και βρίσκει ένα πλοίο που θα τον πήγαινε στην Ισπανική πόλη Θαρσίς. Πλήρωσε το ναύλο του και μπήκε στο καράβι.

Ο Ιωνάς γεννά πολλά ερωτήματα για τη συμπεριφορά του. Γιατί αποφεύγει το λόγο του Θεού; Διότι δεν μπορούσε να δεχτεί πως ο Θεός εξέφραζε ενδιαφέρον και για τη σωτηρία κάποιου άλλου λαού.  Ο Ισραήλ της Παλαιάς Διαθήκης είχε αποκτήσει την εσφαλμένη πεποίθηση πως μόνο αυτοί αξίζουν της αγάπης του Θεού. Και ο Ιωνάς αυτό ήθελε να το αποφύγει.

Ο Θεός σήκωσε μεγάλη φουρτούνα και όλοι όσοι βρισκόντουσαν μέσα στο καράβι, αποφάσισαν να ρίξουν κλήρο για να δουν ποιος ευθύνεται για αυτή τους τη συμφορά. Ο κλήρος έπεσε στον Ιωνά με εκείνον να τους εξομολογείται πως προσπάθησε να αποφύγει το θέλημα του Θεού. Αφού τον έβαλαν σε ένα δίχτυ τον έριξαν στη θάλασσα και ξεκίνησαν τις προσευχές προκειμένου να εξυγιάνουν το θυμό του Θεού.

Τότε ο Θεός διέταξε ένα κήτος και κατάπιε τον Ιωνά.  Και ο Ιωνάς έμεινε στην κοιλιά του κήτους τρεις ημέρες και τρεις νύχτες. Αυτό το γεγονός στην Καινή Διαθήκη αναφέρθηκε ως η προοικονομία της Σταύρωσης και της Ανάστασης του Χριστού. Ο Ιωνάς στο κήτος ενέπνευσε την Τέχνη και τη γενικότερη κουλτούρα, και αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή συμβάντα της Παλαιάς Διαθήκης.

Ο Ιωνάς μέσα στο κήτος αποζητά τον Θεό και ζητάει το έλεός του. Ο Θεός διατάζει τότε το κήτος να ξεράσει τον Ιωνά στην ακτή.

Τότε ο Θεός μίλησε ξανά στον ίδιο και τον διέταξε το ίδιο: να πάει στη Νινευί τη μεγάλη πόλη και να ενημερώσει τους κατοίκους για την επερχόμενη καταστροφή τους.

Ο Ιωνάς αυτή τη φορά δεν παρακούει και πηγαίνει. Όταν μίλησε στους Νινευίτες, εκείνοι μετανόησαν και ο βασιλιάς φόρεσε σάκο στο σώμα του ως ένδειξη μετάνοιας, αλλά και όλοι οι κάτοικοι και τα ζώα. Και κήρυξαν αυστηρή νηστεία επειδή θεώρησαν πως ο Θεός θα δει αυτή τη μετάνοια και δε θα πράξει σε αυτούς το κακό που προανήγγειλε. Και ο Θεός δεν έπραξε τελικά την καταστροφή που είχε έτοιμη..

Ο Ιωνάς και πάλι, δεν μπόρεσε να πιστέψει πως ο Θεός έδειξε έλεος σε έναν λαό χώρια του Εβραϊκού και αναφώνησε πως ήξερε πως εκείνος είναι απλόχερα συγχωρητικός και θα δεχόταν τη μετάνοια. Έφυγε έξω από την πόλη και έχτισε εκεί μία σκηνή.

Ο Θεός προσπαθώντας να διαπαιδαγωγήσει τον Ιωνά, διατάζει μία κολοκύθα να εμφανιστεί στο μέρος του. Και μόλις την είδε και αισθάνθηκε τη δροσιά της, αισθάνθηκε ευτυχής. Και ο Θεός διέταξε την κολοκύθα να μαραθεί. Ο Ιωνάς και πάλι βυθίστηκε στη βαθιά σιωπή και θλίψη..

Τότε ο Θεός λέει στον Ιωνά: εσύ λυπήθηκες για την κολοκύθα για την οποία δεν κόπιασες και η οποία μπορεί να υπάρχει τη μία ημέρα και όχι την άλλη. Και εγώ δεν έπρεπε να λυπηθώ για τη Νινευί, τη μεγάλη πόλη, στην οποία ζούνε κάτοικοι οι οποίοι δεν μπορούν να διαχωρίσουν το δεξί από το αριστερό χέρι και ζώα πολλά;

Ο Ιωνάς είναι το αγαπημένο μου βιβλίο από την Παλαιά Διαθήκη, διότι βλέπεις πως μέσα σε αυτή που υπάρχει άφθονη βία, εγκληματικότητα και ακραίες ενδείξεις ανθρώπινης συμπεριφοράς, υπάρχουν μαθήματα αγάπης, συγχώρεσης, ανεκτικότητας και ανοίγματος σε όλα τα έθνη.