“...ως του αποστρέψαι σε εις την γην, εξ ης ελήφθης, ότι γη ει και εις γην απελεύση.” (Γεν.3:19)

Εμείς τα ανθρώπινα όντα έχουμε ένα θεμελιώδη δεσμό με τον πλανήτη πάνω στον οποίο ζούμε – είμαστε φτιαγμένοι από τα δικά του υλικά. Δεν είμαστε φτιαγμένοι από χώμα του Άρη, ούτε από την σκόνη της Σελήνης, το αέριο του Δία ή τους δακτυλίους του Κρόνου. Είμαστε φτιαγμένοι από τα γήινα υλικά – πάντα ήμασταν και πάντα θα είμαστε. Αυτό δεν είναι ούτε κάτι τυχαίο, ούτε συμπτωματικό – είναι θεμελιώδες. Είμαστε ένα γήινο υλικό που έχει λογική και που ομιλεί.  Αυτό όχι μόνο ισχύει για αυτή την… επί-γεια ζωή (επί της γης!), αλλά, σύμφωνα με τις Γραφές, ισχύει και για την αιώνια ύπαρξή μας με τον Χριστό. Η γήινη ύλη που ήταν και η γήινη σάρκα του Χριστού, είναι τώρα (με κάποιον τρόπο) η μεταμορφωμένη, αναστημένη γήινη ύλη που κάθεται αιώνια στα δεξιά του Πατρός.

Συχνά σκέφτομαι πως δίνουμε πολύ λίγη προσοχή στο χοϊκό σώμα μας. Η επιστημονική μας φαντασία μάς φαντάζεται να μετακινούμαστε αστραπιαία σε πλανήτες όλου του γαλαξία… να μεταθέτουμε τα μυαλά μας από το ένα δοχείο σε ένα άλλο… ή απλά να «παρκάρουμε» την αίσθησή μας μέσα σε κάποια βελτιωμένη έκδοση ενός φορητού υπολογιστή (ή του κινητού τηλεφώνου μας).  Έχουμε ονομάσει «τεχνητή νοημοσύνη» τα τελευταία μας σκαλίσματα με τον ηλεκτρισμό και το πυρίτιο – κάτι που δείχνει μια σοβαρή αδυναμία κατανόησης ή σεβασμού για το θαύμα του ίδιου του μυαλού μας.

Ζούμε μέσα σε ένα εντελώς μοναδικό «βιοσύστημα» (biome). Ο κόσμος μας είναι σαφώς κάτι περισσότερο από χώμα, επειδή σφύζει αξιοθαύμαστα και από ζωή: ιούς, βακτήρια, μύκητες, ζώα και φυτά αμέτρητης ποικιλίας (και πολλά από αυτά ζουν μέσα μας και δραστηριοποιούν την ζωή μας). Έχουμε περισσότερα βακτήρια στο σώμα μας παρά κύτταρα. Μερικά από αυτά τα βακτήρια παίζουν ρόλο στην δημιουργία παραγόντων όπως η σεροτονίνη και άλλες βασικές χημικές ουσίες. Είμαστε τρομερά και υπέροχα φτιαγμένοι, και η ζωή μας είναι εντελώς συνυφασμένη με την ζωή άλλων πλασμάτων του πλανήτη. Τα τρώμε (φυτά, ζώα), τα αναπνέουμε, συμμετέχουν στις σκέψεις μας (παράδειγμα η αναφορά στην σεροτονίνη). Σαφώς κάτι περισσότερο από «χώμα», είμαστε χους που μπορεί να εκλογικεύει και να ομιλεί.

Κάποιος με ρώτησε πρόσφατα, «Θα υπάρχουν βακτήρια στον Παράδεισο;»  Με έκανε να υποψιάζομαι πως ο οραματισμός μας είναι μάλλον λιγότερος από κοσμικός: δηλαδή, είναι πολύ μικρός.

Ο Άγιος Απόστολος Παύλος γράφει:

"Η γαρ αποκαραδοκία της κτίσεως την αποκάλυψιν των υιών του Θεού απεκδέχεται· 20 τη γαρ ματαιότητι η κτίσις υπετάγη, ουχ εκούσα, αλλά δια τον υποτάξαντα, επ’ ελπίδι 21 ότι και αυτή η κτίσις ελευθερωθήσεται από της δουλείας της φθοράς εις την ελευθερίαν της δόξης των τέκνων του Θεού. 22 οίδαμεν γαρ ότι πάσα η κτίσις συστενάζει και συνωδίνει άχρι του νυν· 23 ου μόνον δε, αλλά και αυτοί την απαρχήν του Πνεύματος έχοντες και ημείς αυτοί εν εαυτοίς στενάζομεν υιοθεσίαν απεκδεχόμενοι, την απολύτρωσιν του σώματος ημών". (Ρωμ. 8:19–23)

Ο Χριστός ήρθε, όχι μόνο για να σώσει τους αμαρτωλούς, αλλά για να σώσει ολόκληρη την Δημιουργία. Όταν βλέπουμε την αναφορά  «είδον ουρανόν καινόν και γην καινήν» (Αποκ. 21:1), θα πρέπει να το κατανοούμε ως «ολόκληρη την Δημιουργία». Δεν είναι κάτι που θα γίνει μόνο για  εμάς ιδιαιτέρως.

Ο C.S. Lewis κάποτε παρατήρησε:

«Γι’ αυτό βρίσκομαι συχνά σε τέτοιου είδους αντιπαραθέσεις με τον σύγχρονο κόσμο: υπήρξα προσηλυτισμένος Ειδωλολάτρης που ζούσε ανάμεσα σε αποστάτες πουριτανούς».

Οι «αποστάτες πουριτανοί» που είχε στο μυαλό του ήταν οι πολίτες της νεωτερικότητας που έχουν τόσο διαζευχθεί από την Δημιουργία - και ο ένας από τον άλλον - ώστε να αναρωτιούνται αν η Δημιουργία επρόκειτο να έχει κάποια θέση στον Παράδεισο. Οι πουριτανοί που γέννησαν μια τέτοια νοοτροπία είχαν ήδη αποτινάξει τα Μυστήρια και τις οποιεσδήποτε άλλες υλικές πτυχές της αγαθής Δημιουργίας του Θεού από την ιδιαίτερη δική τους θρησκευτική φαντασία. Οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί δεν είναι αντι-υλιστές. Μάλιστα, ίσως να είμαστε από τους λίγους αληθινούς υλιστές μέσα στον σύγχρονο κόσμο.

Η διακονία του Χριστού ανάμεσά μας συνδεόταν πλήρως με τον υλικό κόσμο. Θεράπευσε με πτύελο και λάσπη και πλύσιμό μέσα στο νερό. Το τάισμα των 5.000 ανθρώπων δεν ήταν αντι-υλικό ούτε είχε άγνοια της πείνας τους. Διεύρυνε με θαυμάσιο τρόπο την πραγματικότητα των πέντε μόλις άρτων και δύο ψαριών, έτσι ώστε ακόμα και τα όρια της Δημιουργίας συμμετείχαν στην αφθονία του ουρανού.

Η αναφορά «Ειδωλολάτρης» του Lewis ήταν μια αναγνώριση πως η φαντασία του ήταν γεμάτη από ιστορίες και μύθους για θεότητες που κατοικούσαν σε δέντρα και ποτάμια, πηγές και εποχές.  Ο Παγανισμός που είχε στο μυαλό του ήταν όντως βαθιά συνυφασμένος με όλα τα κτιστά πράγματα. Ο Χριστιανισμός που ήρθε στα πάτρια νησιά του (ο ίδιος ήταν στην πραγματικότητα Βορειοϊρλανδός που αργότερα σπούδασε και έζησε στην Αγγλία) από τους Αποστολικούς χρόνους, σε καμία περίπτωση δεν σκανδαλίσθηκε με την θρησκευτική θέση της φύσης σε εκείνους τους πολιτισμούς. Αρκεί να διαβάσει κανείς τον «Θώρακα του Αγίου Πατρικίου» για να αντιληφθεί πόσο ομαλά ο Χριστιανισμός συμπεριέλαβε και την Φύση:

"…σηκώνομαι από τον ύπνο σήμερα, διά

της δυνάμεως του ουρανού,

του φωτός του ήλιου,

της λάμψης του φεγγαριού,

του μεγαλείου της φωτιάς,

της ταχύτητας του κεραυνού,

της δυνατής πνοής του ανέμου,

του βάθους της θάλασσας,

της σταθερότητας της γης,

της σκληρότητας του βράχου….

Σηκώνομαι από τον ύπνο σήμερα, δια

της δυνάμεως του Θεού για να με πλοηγεί,

της ισχυρότητας του Θεού για να με στηρίζει…"

Χαμογελώ όταν βλέπω βιβλία που αναφέρονται σε «Κελτική πνευματικότητα», γνωρίζοντας ότι δεν είναι τίποτα άλλο από τον Ορθόδοξο Χριστιανισμό εκφραζόμενο από ένα συγκεκριμένο λαό – τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο.

Όλα αυτά, ωστόσο, είναι δύσκολα πράγματα για τους «πουριτανούς» απογόνους της νεωτερικότητας. Στις προσπάθειές τους να καθαρίσουν τον κόσμο από κάθε ίχνος (Ρωμαιο)καθολικισμού, βοήθησαν στην έναρξη ενός εκκοσμικευμένου Χριστιανισμού, στερημένου από μυστήριο και τα Μυστήρια (παρά μόνο σαν μια νοητική άσκηση).  Η κατηγορία τους για «δεσιδαιμονία» των Χριστιανών βοήθησε να σβηστεί το θαύμα του αρχικού οράματος της Δημιουργίας του Χριστιανισμού. Φυσικά, η νεωτερικότητα έχει αντικαταστήσει όλα αυτά σήμερα με την «αποφασισμένη πλέον επιστήμη» της κλιματολογίας, καθώς τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και τα συναφή υπόσχονται στον κόσμο μια νέα σωτηρία.

Το πρώτο μου βιβλίο, Everywhere Present (Πανταχού Παρών) προσπάθησε να επαναφέρει στους αναγνώστες το «μονώροφο σύμπαν», ένα κόσμο στον οποίο ακόμη και τα βακτήρια έχουν θεϊκό σκοπό και πεπρωμένο. Ήταν μια ευχάριστη πρόταση που μου έκανε ο εκδότης μου στη Ρωσία όταν το βιβλίο εκδόθηκε σε μετάφραση, να προστεθεί ένα κεφάλαιο, με ρωσική μετάφραση του «Θώρακα του Αγίου Πατρικίου».  (Τώρα φαίνεται σαν ένα κεφάλαιο που λείπει στην αγγλική έκδοση...)

Πιστεύω πως ένα κεφάλαιο σε μεγάλο κομμάτι της χριστιανικής μας πίστης όντως λείπει στην παρούσα εποχή. Έχουμε χάσει τόσα πολλά.

Έχετε άραγε σκεφτεί για τα βακτήρια που θα κατοικούσαν στο πεπτικό σύστημα του Θεανθρώπου;  Ομολογώ πως ούτε εγώ το είχα σκεφτεί. Εμείς τα χοϊκά πλάσματα της γης, φίλοι και συγκάτοικοι της χλωρίδας και της πανίδας, πρέπει να διεκδικήσουμε ξανά την ολότητα της Πίστεώς μας. Οι σύγχρονοι πουριτανοί σε όλο τον κόσμο είναι σήμερα πεινασμένοι για την πίστη που κάποτε είχαν καταδικάσει. Στην θέση της έχουν βάλει διάφορες μορφές τρέλας. Η λογική είναι σπάνια – όμως  αυτή μπορεί να παρίσταται μόνο με την ολότητα.

Μια εκδοχή της Προσευχής του Ιησού που έμαθα στο Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή στο Έσσεξ λέει:

«Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησον ημάς και ολόκληρο τον κόσμο Σου».

Ο κόσμος στενάζει.  Εσείς μπορείτε να τον ακούσετε;