• 1. Ανασκόπηση τών προηγουμένων εκπομπών

• 2. Ο θάνατος δεν μπορούσε να κρατήσει το σώμα τού αναμάρτητου

• 3. Χριστός: η απαρχή τών κεκοιμημένων

• 4. Ο όμοιος νίκησε χάριν τών ομοίων

• 5. ΟΛΟΙ θα ζωοποιηθούν

• 6. Οι σειρές τής ανάστασης

• 7. Ο θάνατος είναι εχθρός

• 8. Πώς καταργείται ο θάνατος, αν δεν αναστηθούν όλοι;

• 9. Ανάσταση και υλισμός

• 10. Το παράδειγμα τού σιταριού

• 11. Το είδος τού σώματος τής ανάστασης

• 12. Οι διαφορές τών αναστημένων σωμάτων

• 13. Συνοπτικά περί αναστάσεως

Όπως εξηγήσαμε και στην προηγούμενη εκπομπή, υπάρχουν πάρα πολλές κακοδοξίες και αιρετικές παραλλαγές στο καθαρά Χριστιανικής προέλευσης δόγμα περί αναστάσεως τών νεκρών, το οποίο βεβαίως είναι άμεσα συνδεδεμένο και με την κεντρική Χριστιανική ελπίδα και πρόσκληση. Για τον λόγο αυτό, στην προσπάθειά μας να ανασκευάσουμε τις θεωρίες διαφόρων ομάδων τού Χριστιανικού κόσμου, (και ιδιαίτερα αυτής τών Μαρτύρων τού Ιεχωβά, που ισχυρίζονται ότι για τους πιστούς προσφέρονται δύο Χριστιανικές κλήσεις και ελπίδες, και κατά συνέπεια και δύο διαφορετικοί τύποι αναστάσεων), εντάξαμε τη μελέτη τής αναστάσεως τών νεκρών, μέσα στα πλαίσια τής αναίρεσης τής κακοδοξίας περί δύο διαφορετικών Χριστιανικών κλήσεων.

1. Ανασκόπηση τών προηγουμένων εκπομπών

Από την προηγούμενη εκπομπή, θέσαμε ήδη κάποια ερωτήματα γύρω από το ζήτημα τής αναστάσεως, όπως: "Πόσων ειδών διαφορετικοί τύποι αναστάσεων υπάρχουν, (αν υπάρχουν πολλοί), και με ποια σώματα ανασταίνονται οι νεκροί; Ταυτόχρονα ξεκινήσαμε να μελετούμε αναλυτικά τα διάφορα τμήματα τής Αγίας Γραφής, που αναφέρονται με λεπτομέρειες στο ζήτημα αυτό, ώστε να λάβουμε εμπεριστατωμένες και γνήσια Χριστιανικές και Ορθόδοξες απαντήσεις, στα προηγούμενα ερωτήματά μας. Και βέβαια στην προσπάθειά μας αυτή, έχουμε σαν φωτεινούς οδοδείκτες, τα σχόλια τών πατέρων και γενικά τής Ιεράς Παραδόσεως τής Εκκλησίας, τις οποίας αναπόσπαστο τμήμα αποτελεί και η Αγία Γραφή, όπως διευκρινίσαμε με συντομία στην προηγούμενη εκπομπή.

Έτσι, αρχίσαμε με την μελέτη τού 15ου κεφαλαίου, τής 1ης προς Κορινθίους επιστολής τού Αποστόλου Παύλου, εξετάζοντας τους 19 πρώτους στίχους. Επαναλαμβάνουμε με συντομία, ότι οι Κορίνθιοι, επηρεασμένοι από την Ελληνική φιλοσοφία, η οποία αν και δεχόταν την αθανασία τής ψυχής, ωστόσο δεν παραδέχονταν την ανάσταση τών σωμάτων, ως αδύνατη, και επομένως παράλογη, άρχισαν να μετακινούνται ως προς αυτό το βασικό δόγμα, αρνούμενοι την ανάσταση.

Σ' αυτούς λοιπόν τους πρώτους στίχους, οι απόστολος Παύλος, τους τονίζει τα ακόλουθα:

1. Το ζήτημα τής αναστάσεως, αποτελεί κεντρικό δόγμα τού Χριστιανικού ευαγγελίου, και πως αν δεν διατηρεί κανείς την ορθή πίστη σ' αυτό, τότε τίθεται σε κίνδυνο η σωτηρία του. "Δι' ου, (δηλαδή τού ευαγγελίου), και σώζεστε, ει κατέχετε (εάν το κρατάτε στέρεα), στίχος 2. Μάλιστα τους λέει, ότι αν δεν στέκονται ορθά στο Χριστιανικό ευαγγέλιο που τους κηρύχθηκε, και βεβαίως και στο άρθρο του περί αναστάσεως τών νεκρών, για το οποίο κάνει λόγο, τότε μάταια και χωρίς λόγο πιστεύουν.

2. Για να τους επαναφέρει στην ορθή πίστη, τους αποδεικνύει ότι υπάρχει ανάσταση νεκρών, υπενθυμίζοντάς τους, ότι ο Χριστός πέθανε και ετάφη, και στη συνέχει αναστήθηκε, γεγονός που πιστοποιεί, αναφέροντας πολλούς και αξιόπιστους μάρτυρες. Εδώ ο απόστολος για να αποδείξει ότι υπάρχει ανάσταση τών νεκρών, παίρνει έναν από τους νεκρούς, συγκεκριμένα τον Χριστό, και τους αποδεικνύει ότι αναστήθηκε. Με αυτό σαν δεδομένο, τους λέει ότι εφ' όσον ο Χριστός αναστήθηκε, άρα θα αναστηθούν και οι νεκροί.

Από αυτόν τον αποδεικτικό συλλογισμό τού Παύλου, βγαίνει άμεσα και τελείως αβίαστα, το ακόλουθο συμπέρασμα: Ότι ΟΛΟΙ οι νεκροί θα αναστηθούν. Πουθενά δεν κάνει διάκριση σε διαφορετικές κατηγορίες νεκρών, π.χ. "δίκαιοι - άδικοι", "ευσεβείς - ασεβείς", "καλοί - κακοί" κλπ. Επίσης συμπεραίνει, ότι υπάρχει ένα και μοναδικό είδος αναστάσεως. Διότι αφ' ενός μιλάει για μία ανάσταση, και όχι για "αναστάσεις", και αφ' ετέρου ταυτίζει την ανάσταση τού Χριστού με την ανάσταση τών νεκρών. Αν είναι ανόμοια η ανάσταση τού Χριστού με την ανάσταση τών νεκρών, όπως πολλοί ισχυρίζονται, τότε δεν θα είχε απολύτως κανένα νόημα οποιοσδήποτε συλλογισμός και επιχειρηματολογία, δεδομένου ότι δεν μπορεί να γίνει καμία σύγκριση, ανάμεσα σε ανόμοια πράγματα.

Χαρακτηριστικά είναι τα εδάφια 12 και 13, όπου φαίνεται καθαρά η ενιαία αντιμετώπιση τής αναστάσεως τού Χριστού, και όλων τών υπολοίπων νεκρών αδιακρίτως. "Ει δε Χριστός κηρύσσεται ότι εκ νεκρών εγήγερται, πώς λέγουσι εν υμίν τινές, ότι ανάστασις νεκρών ουκ έστιν; Ει δε ανάστασις νεκρών ουκ έστιν, ουδέ Χριστός εγήγερται".

2. Ο θάνατος δεν μπορούσε να κρατήσει το σώμα τού αναμάρτητου

Σήμερα θα συνεχίσουμε με τη βοήθεια τού Θεού από τον στίχο 20. Μέχρι τώρα ο απόστολος επεσήμανε  την θεμελιώδη σημασία τού δόγματος περί Αναστάσεως τών νεκρών, και ξεκινώντας από την υπόθεση τής άρνησης τής αναστάσεως, κατέληξε σε άτοπο, κάνοντας διαφόρους συλλογισμούς. Τώρα πλέον που απέδειξε ότι όχι μόνο αδύνατη και παράλογη δεν είναι η ανάσταση, αλλά και ιστορικά αποδεδειγμένη και βεβαιωμένη, αλλά και μοναδική λογική συνέπεια τού Χριστιανικού Ευαγγελίου, και αφού έχει ήδη θέσει το θεμέλιο για την αποδοχή της, αποδυναμώνοντας και εξοστρακίζοντας τα επιχειρήματα εναντίον της, είναι πλέον έτοιμος να εισέλθει στην βαθύτερη διδασκαλία γύρω από αυτήν, και να την περιγράψει με λεπτομέρεια. Έτσι λοιπόν θα ωφεληθούμε κι εμείς διαβάζοντας τους υπόλοιπους στίχους, μια και θα διαλευκανθεί περισσότερο το ζήτημα που εξετάζουμε.

Διαβάζουμε λοιπόν τον στίχο 20 τού 15ου κεφαλαίου τής 1ης προς Κορινθίους επιστολής:

"Νυνί δε, Χριστός εγήγερται εκ νεκρών, απαρχή τών κεκοιμημένων (τώρα όμως ο Χριστός έχει αναστηθεί εκ νεκρών, έγινε απαρχή τών κεκοιμημένων".

Με αυτά τα λόγια ο απόστολος αντιπαραθέτει στα προηγούμενα άτοπα την ορθή διδασκαλία, λέγοντας ότι ο Χριστός έχει αναστηθεί εκ νεκρών. Με το να προσθέτει στην ανάσταση τού Χριστού το "εκ νεκρών", δηλώνει συνεχώς, ότι το σώμα τού Χριστού ήταν εκείνο που αναστήθηκε. Διότι ο Χριστός ποτέ δεν υπήρξε πνευματικά νεκρός, ώστε να θεωρηθεί κατά πνευματική έννοια η ανάστασή του, ούτε απέθανε κατά νοητό τρόπο, αλλά απέθανε τον σωματικό θάνατο, που είναι κοινός για όλους τους ανθρώπους, και συγκαταριθμήθηκε με όλους τους νεκρούς.

Βέβαια, επειδή ήταν αναμάρτητος, γι' αυτό ο θάνατος δεν μπόρεσε να τον κρατήσει διότι το όπλο τού θανάτου είναι η αμαρτία (στίχος 56). Κατά συνέπεια, ανεστήθη, και έδωσε τέλος στους πόνους γέννας που κατέλαβαν τον θάνατο, όταν κατάπιε τον Χριστό, επειδή ήταν γι' αυτόν ακατάλληλη και δύσπεπτη τροφή, όπως μας φανέρωσε ο απόστολος Πέτρος, λέγοντας:

"Ον, (δηλαδή τον Χριστό), ο Θεός ανέστησε, λύσας τας οδύνας τού θανάτου, καθότι ουκ ην δυνατόν κρατήσθαι αυτόν υπ' αυτού". (Πράξεις 2: 24).

3. Χριστός: η απαρχή τών κεκοιμημένων

Αφού λοιπόν ο απόστολος Παύλος μας λέει ότι ο Χριστός αναστήθηκε εκ νεκρών, δεν σταματά εδώ, αλλά μάς αποκαλύπτει κάτι πάρα πολύ σημαντικό: Ότι "έγινε απαρχή τών κεκοιμημένων".

Τι σημαίνει αυτό; Τι είναι "απαρχή"; Είναι οι πρώιμοι καρποί που ωριμάζουν πρωτύτερα από τους άλλους, τα πρωτοκάρπια. Και ο απόστολος θέλει να μάς δηλώσει εδώ ότι όπως όταν εμφανισθούν οι απαρχές, τα πρωτοκάρπια, οι πρώιμοι καρποί, γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι θα ακολουθήσουν και οι υπόλοιποι καρποί στη συνέχεια, ολόκληρη συγκομιδή, έτσι και στην περίπτωση τής αναστάσεως. Επειδή υπήρξε ο πρώτος καρπός, η "απαρχή", ο Χριστός, είναι βέβαιο ότι θα ακολουθήσουν και οι υπόλοιποι. Ποιοί δηλαδή; Οι κεκοιμημένοι. Οι νεκροί. Μ' αυτή τη φράση ο απόστολος κλείνει τα στόματα πολλών αιρετικών, που λένε ότι θα υπάρχουν πολλές διαφορετικού είδους αναστάσεις, διότι κατ' αρχήν δεν κάνει διάκριση σε δικαίους και αδίκους κεκοιμημένους, αλλά μιλεί γενικά και για όλους. Έπειτα, αν κατά τον συμβολισμό του Παύλου εννοήσουμε τους κεκοιμημένους ως καρπούς, και την ανάσταση ως την καρποφορία, δεν είναι δυνατόν, άλλος να είναι ο πρώτος καρπός, άλλοι οι επόμενοι και άλλοι οι μεθεπόμενοι. Δεν μπορεί για παράδειγμα ο πρώτος καρπός ενός δένδρου να είναι μήλο, και οι υπόλοιποι να είναι κάστανα. Και όπως όλοι οι καρποί έχουν την ίδια φύση, το ίδιο σώμα, το ίδιο θα συμβεί και κατά την ανάσταση.

Σημειώνουμε ότι ο απόστολος δεν χρησιμοποιεί τυχαία και αυθαίρετα τον όρο "απαρχή", για τον Χριστό, για να δηλώσει την ανάσταση. Στο Λευιτικό στίχους 23: 10 και 11, ο Ίδιος ο Κύριος λέει προς τον Μωυσή, ότι "την επαύριον", δηλαδή την επομένη τού Σαββάτου, στις 26 τού μηνός Νισσάν, ο Ιερέας έπρεπε να προσφέρει στον Θεό την απαρχή τού θερισμού. Αλλά στο έτος που σταυρώθηκε ο Κύριος Ιησούς Χριστός, αυτή η ημέρα δεν είναι άλλη, από την ημέρα τής αναστάσεώς του. Είναι χαρακτηριστική λοιπόν, η προτύπωση τής αναστάσεως τού Χριστού, με την προσφορά τής απαρχής τού Θερισμού. Γι' αυτό και ο Απόστολος χρησιμοποιεί εδώ αυτόν τον όρο.

4. Ο όμοιος νίκησε χάριν τών ομοίων

Και συνεχίζει αναλύοντας ακόμα περισσότερο το ζήτημα, και ειδικότερα εξηγώντας μας το γιατί ο Χριστός έγινε απαρχή τών κεκοιμημένων. Διαβάζουμε στον στίχο 21:

"Επειδή γαρ δι' ανθρώπου θάνατος, και δι' ανθρώπου ανάστασις νεκρών". Μας λέγει, ότι επειδή δι' ανθρώπου εισήλθε ο θάνατος σε όλο το ανθρώπινο γένος, έτσι πάλι δι' ανθρώπου νικήθηκε ο θάνατος με την ανάσταση. Και όπως δι' ανθρώπου κυρίευσε ο θάνατος, τού σώματος όλο το ανθρώπινο γένος, έτσι δι' ανθρώπου κυριεύει η ζωή, τουτέστιν η ανάσταση τού σώματος.

Λέγοντας "δι' ανθρώπου", θέλει να τονίσει κυρίως το γεγονός, ότι ο θάνατος νικήθηκε από ομοειδή και ομοφυή φύση, που κατ' αρχήν νίκησε. Δηλαδή, επειδή ανθρώπινη φύση νίκησε ο θάνατος, από ανθρώπινη φύση και νικήθηκε. Ταυτόχρονα όμως, μάς δηλώνει ότι άνθρωπος αναστήθηκε, φυσικά φέρων ανθρώπινο σώμα, μη υποκείμενο πλέον στον θάνατο και την φθορά. Και ποιος ήταν ο άνθρωπος που νικήθηκε, αλλά και αυτός που νίκησε; Μας το λέει στον επόμενο στίχο, στον στίχο 22:

5. ΟΛΟΙ θα ζωοποιηθούν

"Ώσπερ γαρ, εν τω Αδάμ πάντες αποθνήσκωσι, ούτως και εν τω Χριστώ, πάντες ζωοποιηθήσονται". Αυτό το χωρίο είναι μεγάλος πονοκέφαλος για όσους κακόδοξα λένε ότι αφ' ενός μερικοί δεν θα αναστηθούν, και αφ' ετέρου όσοι αναστηθούν, θα αναστηθούν με διαφορετικές φύσεις, άλλοι ως άνθρωποι και άλλοι ως άγγελοι. Υπενθυμίζουμε ότι οι Μάρτυρες τού Ιεχωβά, υιοθετούν αμφότερες τις κακοδοξίες.

Μάς λέει λοιπόν, ότι όπως ακριβώς πάντες οι άνθρωποι αποθνήσκουν εξ αιτίας τού Αδάμ, έτσι και πάντες θα ζωοποιηθούν εξ αιτίας τού Χριστού. Τα δύο "πάντες", ("εν τω Αδάμ πάντες", και "εν τω Χριστώ πάντες"), δηλώνουν ότι θα υπάρξει καθολική ανάσταση, όπως υπήρξε και καθολικός θάνατος. Και κανείς δεν εξαιρέθηκε απ' αυτόν. Κάθε άλλη ερμηνεία είναι απαράδεκτη και αυθαίρετη.

Μας λέει λοιπόν ότι πάντες θα ζωοποιηθούν εν τω Χριστώ. Αλλά εύλογα γεννάται το ερώτημα: Άραγε όλοι θα σωθούν; Ακόμα και οι αμαρτωλοί;

Για να καταλάβουμε το τι περιλαμβάνει η ζωοποίηση που προέρχεται από τον Χριστό, είναι βοηθητικό και χρήσιμο να κατανοήσουμε το ανάλογό του, δηλαδή τον θάνατο που προέρχεται από τον Αδάμ. Ο θάνατος αυτός δεν είναι ο πνευματικός θάνατος, αλλά ο φυσικός θάνατος. Ο θάνατος τού σώματος, που κληρονομούμε από το αρρωστημένο σώμα, εξ αιτίας τής παρακοής τού Αδάμ. Διότι αυτό που κληρονομούμε από τον Αδάμ, δεν είναι η προαίρεση απέναντι στο θέλημα τού Θεού, αλλά το ανθρώπινο σώμα, το οποίο ο απόστολος Παύλος το ονομάζει "Σώμα θανάτου": "Ταλαίπωρος εγώ άνθρωπος. Τις με ρύσεται εκ τού σώματος τού θανάτου τούτου;"  (Ρωμαίους 7: 24).

Όμοια λοιπόν και η ζωοποίηση που προέρχεται από τον Χριστό κατά την ανάσταση, δεν έχει πνευματική έννοια αλλά φυσική. Θα δοθούν σώματα στους νεκρούς, σε όλους τους νεκρούς, (πάντας), που δεν υπόκεινται πλέον στον φυσικό, στον βιολογικό θάνατο και στη φθορά. Ενιαία αντιμετώπιση ως προς τη φυσική πλευρά τού θέματος για όλους. Όλοι οι άνθρωποι θα αναστηθούν, και μάλιστα με σώματα τής ιδίας φύσεως, διαφορετικής όμως δόξας, όπως θα δούμε αργότερα.

6. Οι σειρές τής ανάστασης

Αντίστοιχη διατύπωση τού αποστόλου Παύλου, ευρίσκεται στην προς Ρωμαίους επιστολή, κεφάλαιο 5 και στίχους 15,17-19 και 21. Και για να αφαιρέσει κάθε ίχνος υπόνοιας, ότι θα σωθούν και οι αμαρτωλοί, συμπληρώνει στον επόμενο στίχο, τον 23ο: "Έκαστος δε, εν τω ιδίω τάγματι. Απαρχή Χριστός, έπειτα οι τού Χριστού, εν τη παρουσία Αυτού". Δηλαδή, "όσο για την ανάσταση, πάντες θα ζωοποιηθούν, και οι αμαρτωλοί και οι δίκαιοι, όμως ο καθένας θα ταχθεί στο δικό του τάγμα, και στη μερίδα εκείνη τής οποίας είναι άξιος". Αυτό άλλωστε δηλώνει και ο Κύριος, λέγοντας ότι όταν έλθει, θα στήσει τα μεν πρόβατα εκ δεξιών Αυτού, τα δε ερίφια εξ ευωνύμων. Δηλαδή σε δύο διαφορετικά τάγματα. (Ματθαίος 25: 31-33).

Και συνεχίζει λέγοντας πάλι, ότι ο Χριστός είναι η απαρχή, επειδή Αυτός άνοιξε τον δρόμο τής αναστάσεως. Έτσι ούτως ειπείν, αποτελεί μόνος Του το πρώτο τάγμα. "Έπειτα (λέγει), οι τού Χριστού εν τη παρουσία Αυτού". Εδώ μάς φανερώνει το δεύτερο τάγμα, που θα το αποτελούν όλοι όσοι είναι τού Χριστού, δηλαδή όλοι όσοι πίστεψαν σ' Αυτόν, και πρόκοψαν στις αρετές και στην ευσέβεια. Αυτοί θα είναι και οι πρώτοι από τους υπολοίπους ανθρώπους που θα αναστηθούν, όταν ο Χριστός θα έλθη εξ ουρανού. Αποτελεί δε προνόμοιο και αξίωμα τών δικαίων, να αναστηθούν αυτοί πρώτοι, όπως ο ίδιος απόστολος το φανέρωσε στην 1η προς Θεσσαλονικείς επιστολή 4ο 17.

Όσο για την 3η κατηγορία, το τάγμα τών αμαρτωλών, που είναι αυτονόητο ότι θα ακολουθήσει, ο απόστολος το αποσιωπά.

Στη συνέχεια, από το εδάφιο 24 και έπειτα, μάς περιγράφει ότι από τότε, δηλαδή μετά τη ζωοποίηση όλων τών ανθρώπων, θα ακολουθήσει το τέλος. "Είτα, το τέλος". Διότι τότε δεν θα είναι όπως και τώρα, που ο μεν Χριστός έχει αναστηθεί, ενώ όλα τα ανθρώπινα έμειναν αμετάβλητα, αλλά τότε θα λάβουν τέλος όλες οι εκκρεμείς υποθέσεις τών ανθρώπων. Και αφού μάς μιλήσει για τη βασιλεία τού Υιού, που παραδίδεται πλέον από τον άνθρωπο Χριστό στον Θεό Πατέρα, (εφ' όσον ο Χριστός έχει υποτάξει κάθε εχθρό), μάς λέει στον στίχο 26: "Έσχατος εχθρός καταργείται ο θάνατος".

7. Ο θάνατος είναι εχθρός

Όπως ήδη αναφέραμε, ο θάνατος δεν δημιουργήθηκε από τον Θεό, αλλά κατά παραχώρισιν Θεού εισήλθε στον κόσμο για να φθείρει τη σάρκα τής αμαρτίας, με την οποία διαφορετικά, θα ήταν καταδικασμένος ο άνθρωπος να ζει αιωνίως χωρισμένος από τον Θεό. Και ενώ ο θάνατος προξενήθηκε από τον Σατανά για να καταστρέψει τον άνθρωπο, ο Θεός που γνωρίζει με τη σοφία Του να μετατρέπει το πικρό σε γλυκό, μετέτρεψε τα αποτελέσματα τού θανάτου, αυτού τού εχθρού τού ανθρώπου, από καταστρεπτικά σε σωτήρια. Έτσι ο θάνατος τού Χριστού έγινε η αιτία τής σωτηρίας μας. Ωστόσο όμως σαν εχθρός τού ανθρώπου πρέπει να καταργηθεί παντελώς, όπως και όλοι οι υπόλοιποι εχθροί. Και αυτό μάς λέει ο απόστολος ότι γίνεται τελευταία. Πώς; Μα φυσικά με την ανάσταση.

Όπως είδαμε προηγουμένως, ακόμα και ο Ίδιος ο Κύριος κρατήθηκε απ' αυτόν, έστω και για λίγο. Όσο λοιπόν ο θάνατος θα εξακολουθεί να κρατεί έστω και έναν νεκρό, θα εξακολουθεί να υφίσταται. Καταργείται μόνο όταν τού αφαιρεθούν όλοι οι κρατούμενοί του, και αυτό γίνεται κατά την κοινή ζωοποίηση, κατά την κοινή ανάσταση, και όταν τού αφαιρεθεί η δυνατότητα να κρατήσει κάποιους στο μέλλον. Και αυτό επιτυγχάνεται με την αθανασία και την αφθαρσία που θα διακρίνει τη φύση τού σώματος τής αναστάσεως.

8. Πώς καταργείται ο θάνατος, αν δεν αναστηθούν όλοι;

Εάν (όπως λέγουν κάποιοι αιρετικοί), δεν θα υπάρξει ποτέ ανάσταση για μερικούς, τότε πώς θα καταργηθεί ο θάνατος, εφ' όσον θα έχει κόσμο στη σκοτεινή φυλακή του, και πάνω τους θα εξακολουθεί να βασιλεύει;

Με αυτά λοιπόν, και με μερικά ακόμη επιχειρήματα που τους φέρνει στη συνέχεια για τη βαρύτητα τού δόγματος περί αναστάσεως τών νεκρών στη Χριστιανική πίστη, ο απόστολος έχει εξαντλήσει το θέμα, για το αν θα υπάρξει  ανάσταση για όλους τους νεκρούς. Δεν τους έχει αφήσει κανένα περιθώριο αμφιβολιών, ότι θα υπάρξει ανάσταση, και μάλιστα ανάσταση καθολική. Μάλιστα, τους έχει τονίσει, ότι όλοι οι νεκροί θα ζωοποιηθούν εν τω Χριστώ, ο οποίος είναι η απαρχή τής αναστάσεως τών νεκρών. Πράγμα που σημαίνει ότι όλοι οι νεκροί, δίκαιοι και αμαρτωλοί, θα αναστηθούν με όμοια σώματα, όσον αφορά τις φυσικές ιδιότητες τής αφθαρσίας και τής αθανασίας, και όχι την δόξα, και μάλιστα απ' αυτής τής πλευράς, δηλαδή τής αιωνίου ζωής και υπάρξεως, τα σώματά τους θα είναι όμοια με το αναστημένο σώμα τού Χριστού.

9. Ανάσταση και υλισμός

Είναι φανερό λοιπόν, ότι είναι απόλυτα αναγκαίο, να εξετάσουμε όλες τις πληροφορίες που μάς δίνει η Αγία Γραφή, για το αναστημένο σώμα τού Κυρίου. Ωστόσο για να μη διακόψουμε τη ροή τών λόγων τού αποστόλου Παύλου περί αναστάσεως τών νεκρών, από το 15ο κεφάλαιο τής 1ης προς Κορινθίους επιστολής, θα αναβάλλουμε αυτή τη μελέτη για λίγο, και μέχρι να ολοκληρώσουμε τη διδασκαλία τού αποστόλου πάνω στο ζήτημα αυτό.

Συνεχίζοντας ο Παύλος και έχοντας κλείσει ολοκληρωτικά και αμετάκλητα το ζήτημα τής αναστάσεως τών νεκρών, ότι θα λάβει χώρα για όλους τους νεκρούς ανεξαιρέτως, όπως ακριβώς έγινε και με τον Χριστό, είναι πλέον έτοιμος να τους δώσει την απάντηση και στα ερωτήματα που θέσαμε κι εμείς στην αρχή.

Πριν όμως φτάσουμε εκεί, είναι χρήσιμο να δούμε μερικές συμβουλές που έδωσε ο απόστολος στους Κορινθίους, με αφορμή τις κακοδοξίες που διαπίστωσε ότι είχαν  γύρω από τα ζητήματα τής αναστάσεως.

Τους λέει λοιπόν στο 2ο μέρος τού στίχου 32: "Ει νεκροί ουκ εγείρονται, φάγωμεν και πίωμεν. Αύριον γαρ αποθνήσκωμεν". Ή πιο απλά: "Αν οι νεκροί δεν ανασταίνονται, ας ακολουθήσουμε αυτό που κάνουν και οι υλιστές. Δηλαδή ας φάμε και ας πιούμε, διότι αύριο πεθαίνουμε. Με αυτό τον τρόπο θέλει να τους δείξει πού οδηγεί η άρνηση τής αναστάσεως, σε ποια βάθη χαύνωσης και σκοτισμού, αλλά και απελπισίας, όπως αναφέρει ο Ησαΐας στο 22: 13 κατά τους Εβδομήκοντα, απ' όπου ο Παύλος αναφέρει το ρητό. Και δίνει την ακόλουθη συμβουλή στον στίχο 33: "Μη πλανάστε! Φθείρουσιν ήθη χρηστά, ομιλίαι κακαί". Δηλαδή, "μη πλανάτε τον εαυτό σας με ψέματα, και μη συναναστρέφεστε με τους παλαιούς σας φίλους, που είχατε όταν ήσασταν ειδωλολάτρες, διότι διαφθείρουν τα καλά ήθη, οι κακές συναναστροφές".

Άραγε, πόσο χρήσιμη είναι αυτή η συμβουλή και στις μέρες μας; Τότε οι Κορίνθιοι άρχισαν να προτιμούν συναναστροφές με ειδωλολάτρες φίλους τους, και αυτό δεν άργησε να έχει ως αποτέλεσμα την άρνηση ενός τόσο σημαντικού και θεμελιώδους Χριστιανικού δόγματος, τής αναστάσεως τών νεκρών. Άραγε εμείς είμαστε πιο σταθεροί και ακλόνητοι στην πίστη μας από εκείνους, ώστε να εκθέτουμε αβασάνιστα και απερίσκεπτα, τους εαυτός μας, σε κάθε είδους συναναστροφή, ή ακόμα χειρότερα, σε κάθε είδους φιλίες; Είμαστε πιο στέρεοι από τους Κορινθίους, και μπορούμε να βγάλουμε ψεύτη τον απόστολο, συναναστρεφόμενοι με υλιστές, με αντίθετους, με αποκρυφιστές, με σαρκολάτρες, με αιρετικούς, (απλώς για να κατονομάσουμε μερικούς), και εν τούτοις να περιμένουμε να μείνουμε ανεπηρέαστοι;

Και καταλήγει ο απόστολος στον στίχο 34: "Εκνήψατε δικαίως, και μη αμαρτάνετε. Αγνωσίαν δε Θεού τινες έχουσιν. Προς εντροπήν υμίν λαλώ". "Συνέλθετε! (τους λέει). Ελάτε στα συγκαλά σας, όπως είναι δίκαιο και συμφέρον σας. Παράλληλα όμως προσέθεσε: "Και μη αμαρτάνετε". Δείχνοντας έτσι, ότι οι αμαρτίες τους, τους είχαν γεννήσει την απιστία και την πτώση από το ορθό δόγμα περί αναστάσεως.

Και συμπληρώνει: "Διότι μερικοί έχουν αγνωσίαν Θεού". Αυτό τους το λέει, διότι όσοι δεν πιστεύουν στην ανάσταση, σίγουρα έχουν αγνωσία Θεού, μη γνωρίζοντες τη δύναμη τού Θεού" (Ματθαίος 22: 29). Το ίδιο όμως δεν αληθεύει για κάθε αιρετικό, που μακριά από την αληθινή Εκκλησία, θεολογεί φιλοσοφώντας, και κάνοντας λεξικογραφική ανάλυση τής Αγίας Γραφής; Η ίδια αγνωσία Θεού δεν τον κυριεύει;

Και καταλήγει ο απόστολος στις συμβουλές του, ως εξής: "Αυτά σας τα λέω για να ντραπείτε!". Αν και τους κατηγόρησε αρκετά προηγουμένως, εν τούτοις, δεν τους κοροϊδεύει σαν εχθρός τους, αλλά τους παρηγορεί, και τους προτρέπει να εντραπούν για το κατάντημά τους, και να διορθωθούν, φρονώντας εκείνο που πρέπει.

10. Το παράδειγμα τού σιταριού

Ύστερα λοιπόν από αυτές τις συμβουλές και παραινέσεις, είναι πλέον έτοιμος να τους μιλήσει και για τις δογματικές λεπτομέρειες τής αναστάσεως. Έτσι, λέει στον στίχο 35: "Αλλά ερεί τις (αλλά θα πει κάποιος), πώς εγείρονται οι νεκροί; Ποίο δε σώματι έρχονται;" Δεν τους λέει ο απόστολος Παύλος, ότι "εσείς προβάλλετε αυτά τα ερωτήματα", αλλά τα βάζει στο στόμα τρίτων, ώστε να μην κάνει τον λόγο φορτικό, και βαρύνει περισσότερο το κλίμα.

Θέτει λοιπόν δύο καίρια ερωτήματα:

1: Με ποιον τρόπο ανασταίνεται το σώμα, που ολόκληρο διαλύθηκε; Πώς θα γίνει η ανάστασή του; Και 2. Με ποιο σώμα θα αναστηθούν οι νεκροί; Με το δικό τους σώμα; Ή με άλλο;

Δηλαδή τα ερωτήματα αφορούν: 1. Τον τρόπο, και 2. Το σώμα τής αναστάσεως. Και για να τους λύσει τις απορίες, τους φέρνει το παράδειγμα τού κόκκου τών σπερμάτων:

"Άφρων! Συ ο σπείρεις, ου ζωοποιείται, αν μη αποθάνη". Το παράδειγμα λοιπόν που τους φέρνει, είναι από την καθημερινή εμπειρία, και έχει να κάνει με τη σπορά. Μάλιστα τους ονομάζει και "άφρονες", δηλαδή "ανόητους", επειδή αγνοούν ένα τόσο φανερό πράγμα. Και αν και εστερούντο τής θείας αποκαλύψεως, λόγω τής ελλείψεως τής πνευματικής καθαρότητος και τού θείου φωτισμού, εν τούτοις δεν φρόντιζαν να διδαχθούν και από τη φυσική αποκάλυψη τού Θεού, που είναι γραμμένη στο βιβλίο τής δημιουργίας. Το πρόβλημά τους κατά βάσιν, ήταν ότι δεν μπορούσαν να παραδεχθούν, πώς τα φθαρτά σώματα, που κατά τον θάνατο διαλύονται, μπορούν κατά την ανάσταση να ζωοποιηθούν. Τους λέγει λοιπόν, ότι: "εσύ ο φθαρτός άνθρωπος, γνωρίζεις ότι εκείνο που σπέρνεις θα ζωντανέψει. Πώς λοιπόν αμφιβάλλεις για τον Άφθαρτο Θεό, ότι δεν μπορεί να ζωντανέψει, τα σώματα που θάβονται στη γη; Εσύ εκείνο το σπέρμα που σπέρνεις, γνωρίζεις ότι δεν πρόκειται να ζωντανέψει, αν πρώτα δεν πεθάνει και δεν σαπίσει στη γη. Πώς λοιπόν δεν πιστεύεις, ότι το σώμα που πεθαίνει και σαπίζει στον τάφο, πάλι θα ξανάρθει στη ζωή; Ό,τι είναι τα αυλάκια για τους σπόρους, είναι και οι τάφοι για τα ανθρώπινα σώματα.

Είναι δε αξιοσημείωτο, πώς ο απόστολος μεταχειρίζεται λέξεις που δεν ταιριάζουν σε σπέρματα, αλλά σε σώματα. Δεν λέει για παράδειγμα, ότι "εκείνο που σπέρνεις δεν βλαστάνει αν δεν διαλυθεί", αλλά "εκείνο που σπέρνεις δεν ζωοποιείται αν δεν πεθάνει". Κατ' αυτόν λοιπόν τον τρόπο τους διδάσκει, ότι για τούτο υπάρχει ανάσταση, επειδή υπάρχει θάνατος. Και δεν είναι δυνατό να ζωοποιηθούμε, αν πρώτα δεν πεθάνει το σώμα τούτο.

Συνεχίζοντας στον στίχο 37, τους λέει: "Και ό σπείρεις, (αυτό το οποίο σπέρνεις), ου το σώμα το γενησόμενον σπείρεις, αλλά γυμνόν κόκκον. Ει τύχειν, (επί παραδείγματι), σίτου, ή τινός τών λοιπών.

11. Το είδος τού σώματος τής ανάστασης

Όπως αναφέραμε και προηγουμένως, ο απόστολος έθεσε δύο ερωτήματα: 1. Με ποιο τρόπο θα γίνει η ανάσταση, και 2. Με ποια σώματα θα αναστηθούν οι νεκροί.

Αφού λοιπόν στον προηγούμενο στίχο, μάς έδωσε απάντηση στο πρώτο ερώτημα, λέγοντας ότι θα αναστηθούμε με τον ίδιο τρόπο που οι σάπιοι σπόροι βλαστάνουν, δηλαδή με τον θάνατο αυτού τού σώματος, τώρα μάς δίνει την απάντηση και στο δεύτερο ερώτημα. Μάς λέει, ότι το ίδιο σώμα που πέθανε, αυτό και ανασταίνεται. Με την έννοια ότι και τα δύο είναι τής ιδίας ουσίας. Σιτάρι σπέρνουμε, σιτάρι θα βλαστήσει. Από την άλλη πάλι, δεν θα είναι το ίδιο, αλλά λαμπρότερο και ωραιότερο.

Έτσι έχουν άδικο κατ' αρχήν όσοι λένε ότι το σώμα τής αναστάσεως θα είναι το ίδιο και απαράλλακτο με το τωρινό μας σώμα. Ο απόστολος το λέει ρητά: "Ου το σώμα το γενησόμενον σπείρεις. Μεταξύ αυτών βεβαίως συγκαταλέγονται, όλοι όσοι προωθούν υλιστικό παράδεισο, και επίγεια ελπίδα αναστάσεως, όπως για παράδειγμα οι Μάρτυρες τού Ιεχωβά. Άδικο επίσης έχουν όσοι ισχυρίζονται ότι το σώμα τής αναστάσεως, δεν θα έχει καμία απολύτως σχέση με το τωρινό σώμα. Διότι το στάχυ θα βγει από τον κόκκο τού σιταριού, και όχι από κουκούτσι ελλιάς.

Ακόμα περισσότερο όμως άδικο, έχουν όσοι ισχυρίζονται ότι οι νεκροί θα αναστηθούν χωρίς σώματα, και ότι η ανάσταση αφορά τη λύτρωση τής ψυχής ή κάτι αντίστοιχο. Ο απόστολος μας μιλάει καθαρά και ρητά, για σώμα που ζωοποιείται κατά την ανάσταση και όχι για νομικά σχήματα και ασώματες υπάρξεις.

Πριν προχωρήσουμε, αξίζει να παρατηρήσουμε ότι δεν ανέφερε τυχαία σαν παράδειγμα τον σπόρο τού σιταριού ο απόστολος, διότι κατ' αρχήν, ως επί το πλείστον, με αυτόν τρέφεται ο άνθρωπος, και έχει μεγάλη σχέση με αυτόν. Κυρίως όμως το έκανε διότι ο Κύριος προλέγοντας τον θάνατό Του, παρομοίασε το δικό Του άγιο σώμα, με τον κόκκο σίτου, με τα εξής λόγια:

"Εάν μη ο κόκκος τού σίτου πεσών εις την γην αποθάνη, αυτός μόνος μένει. Εάν δεν αποθάνη, πολύν καρπόν φέρει" (Ιωάννης 12: 24). Εξ αιτίας αυτού τού γεγονότος, και η Ορθοδοξη Εκκλησία μας, τελεί τα μνημόσυνα τών κεκοιμημένων με κόλυβα από σιτάρι, για να πρωτυπώσει τα σώματα τών κεκοιμημένων, κατά την παρομοίωσιν τού Κυρίου. Και μάλιστα από σιτάρι βρασμένο και διαλυμένο, όχι μόνο για να μπορεί να φαγωθεί από τους Χριστιανούς που συμπροσεύχονται, αλλά κυρίως για να δείξει ότι τα σώματα τών κεκοιμημένων, έτσι διαλυμμένα και φθαρμένα βρίσκονται στα μνημεία, αλλά με τη δύναμη τού Θεού θα αναστηθούν και θα ζωοποιηθούν πάλι.

Ας δούμε όμως στη συνέχεια, τι απογίνεται αυτός ο κόκκος σίτου, αφού σπαρεί στη γη. Μας λέει ο απόστολος στον στίχο 38: "Ο δε Θεός, αυτώ δίδωσιν (σ' αυτόν δίνει), σώμα καθώς ηθέλησε. Και εκάστω τών σπερμάτων, το ίδιο σώμα". Δηλαδή, δίδει σ' αυτόν σώμα ο Θεός, καθώς εκείνος ηθέλησε. Και μάλιστα, συμπληρώνει, δίδει σε κάθε σπέρμα, το ιδιαίτερο για το καθένα σώμα. Έτσι, από την φακή βγαίνει πάντοτε φακή. Και από το κριθάρι, κριθάρι, κοκ. Τα ίδια λοιπόν σώματα ανασταίνονται. Ωστόσο, τώρα πλέον είναι προικισμένα και με τις ιδιότητες τής αφθαρσίας και τής αθανασίας, αφού ο θάνατος έχει καταργηθεί, και η ζωοποίηση γίνεται δια τού αφθάρτου και αθανάτου Χριστού, που είναι ο νέος μας γενάρχης, "ο Πατήρ τού Μέλλοντος Αιώνος" (Ησαΐας 9: 6).

Αυτός ο λόγος φράζει τελεσιδίκως και αναντίρρητα, τα στόματα όλων όσων λένε, ότι το σώμα τής αναστάσεως, είναι τελείως διαφορετικό από το τωρινό. Διότι φανερά λέει ο απόστολος, ότι σε κάθε σπέρμα, δίνει κατά τη ζωοποίηση το δικό του σώμα. Ωστόσο, για να μην πολυπραγμονούμε, ζητώντας να καθορίσουμε με ακρίβεια όλες τις φυσικές και πνευματικές ιδιότητες που θα έχουν τα σώματα τής αναστάσεως, όπως πράττουν πολλοί αιρετικοί, γι' αυτό και προσθέτει, ότι "ο Θεός δίδει σώμα, καθώς ηθέλησε".

12. Οι διαφορές τών αναστημένων σωμάτων

Διαβάζουμε και τον στίχο 39: "Ου πάσα σαρξ η αυτή σαρξ η αυτή σαρξ, αλλά άλλη μεν ανθρώπων, άλλη δε σαρξ κτηνών, άλλη δε ιχθύων, άλλη δε πετεινών". Επειδή προηγουμένως ο Παύλος έφερε το παράδειγμα τού σίτου, για να περιγράψει με φυσικό τρόπο την ανάσταση τών σωμάτων, για να μη νομίσει κανείς ότι όπως και με το σιτάρι, όπου όλα τα στάχυα που βλαστάνουν είναι ίσα και όμοια, το ίδιο θα συμβεί και με τους ανθρώπους, δηλαδή ότι τάχα όλοι όσοι αναστηθούν θα είναι ίσοι και ομότιμοι μεταξύ τους, γι' αυτό ξεκινάει σε αυτό το εδάφιο να κάνει την διάκριση. Κάτι βέβαια που το είχε φανερώσει αινιγματωδώς και προηγουμένως, στον στίχο 23, λέγοντας ότι ο καθένας θα αναστηθεί "εν τω ιδίω τάγματι". Και διακρίνει ο απόστολος τις διαφορές που θα έχουν τα σώματα τής αναστάσεως, σε 3 μεγάλες κατηγορίες.

Η πρώτη και βασική, είναι η διαφορά που θα έχουν τα σώματα τών αμαρτωλών από αυτά τών δικαίων. Και παρομοιάζει τη διαφορά αυτή, (όπως θα δούμε αναλυτικά στον επόμενο στίχο), με τη διαφορά τής δόξας τών αστέρων που βρίσκονται στον ουρανό, από τα κτίσματα που βρίσκονται πάνω στη γη. Αλλά υπάρχει διαφορά ανάμεσα και στα σώματα τών δικαίων, και για να το κάνει πιο φανερό, παρομοιάζει τη διαφορά αυτή με τη διαφορά σε λαμπρότητα που έχουν τα ουράνια σώματα μεταξύ τους. Άλλη λαμπρότητα και δόξα έχει ο ήλιος, άλλη η σελήνη και άλλη οι αστέρες.

Διαφορά όμως υπάρχει και μεταξύ τών σωμάτων που θα λάβουν οι αμαρτωλοί κατά την ανάσταση. Και αυτή την παρομοιάζει με τη διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στα σώματα τών ανθρώπων, τών κτηνών, τών ιχθύων και τών πουλιών. Έτσι θα διαφέρει το σώμα τού ενός αμαρτωλού από το σώμα τού άλλου, όχι πλέον κατά την δόξα, διότι δεν θα έχει θέση ανάμεσα στους αμαρτωλούς, αλλά κατά την αισχύνη και την τιμωρία. Γι' αυτή την διαφορά μίλησε ο Κύριος, λέγοντας: "Εκείνος δε ο δούλος, ο γνους το θέλημα τού Κυρίου αυτού και μη ετοιμάσας, ή ποιήσας προς το θέλημα Αυτού, δαρήσεται πολλάς. Ο δε μη γνους, ποιήσας δε άξια πληγών, δαρήσεται ολίγας". (Λουκάς 12: 47,48).

Άλλος λοιπόν από τους αμαρτωλούς θα τιμωρηθεί πολύ και άλλος λιγότερο. Αυτήν ακριβώς τη διαφορά θέλει να τονίσει ο απόστολος, παρομοιάζοντάς την με τη διαφορά τών σωμάτων τών επιγείων κτισμάτων. Και συμπαραβάλλει τους αμαρτωλούς με τα επίγεια και χαμηλά, διότι επίγειο και χαμερπές είναι το φρόνημά τους.

Τη μία λοιπόν κατηγορία τών διαφορών, δηλαδή τη διαφορά ανάμεσα στους αμαρτωλούς, τη φανέρωσε σ' αυτό τον στίχο, τον στίχο 39. Στους επόμενους 2, θα κάνει λόγο για τις άλλες κατηγορίες διαφορών. Ας τους διαβάσουμε λοιπόν:

"Και σώματα επουράνια, και σώματα επίγεια. Αλλά ετέρα μεν η τών επουρανίων δόξα, ετέρα δε η τών επιγείων". Αυτή ήταν η δεύτερη κατηγορία διαφορών, η βασικότερη απ' όλες, όπου συγκρίνονται οι αμαρτωλοί με τους δικαίους, και τονίζεται η διαφορά μεταξύ τους, που θα φανερώνεται και από την χαρακτηριστική και ουσιαστική διαφορά που θα έχουν τα σώματα που θα λάβουν από την ανάσταση.

Μερικοί ερμηνεύουν σαν επουράνια σώματα, τα σώματα τών αγγέλων, αλλά αυτό είναι εσφαλμένο. Διότι ο απόστολος στον αμέσως επόμενο στίχο τα διευκρινίζει. Τα κατονομάζει ότι είναι ο ήλιος, η σελήνη και οι αστέρες. Δεν χρησιμοποιεί καμία αλληγορία ή μεταφορά, αλλά χρησιμοποιεί τα φυσικά ουράνια σώματα, δηλαδή τους πλανήτες και τους αστέρες, όπως ο ίδιος εξηγεί, για να παρομοιάσει με το φως τους, το φως και την δόξα και την λαμπρότητα τών δικαίων.

Τονίζουμε και πάλι, ότι η διαφορά αυτή δεν έγκειται στην αφθαρσία και την αθανασία, όπως λένε οι αιρετικοί, διότι αυτά θα είναι ίδια και για τους μεν και για τους δε. Αυτό έχει γίνει πέρα για πέρα ξεκάθαρο, απ' όλα τα προηγούμενα. Η διαφορά θα έγκειται στη δόξα τών σωμάτων. Όπως λέει ο απόστολος, στη λαμπρότητα, στην ευπρέπεια. Όχι στις φυσικές ιδιότητες τών σωμάτων. Δεν θα είναι θνητά και φθαρτά τα σώματα τών αμαρτωλών. Δεν κληροδοτεί φθορά και θάνατο ο νέος γενάρχης μας ο Χριστός, αλλά ζωή χωρίς τέλος. Και ό,τι η απαρχή, (ο Χριστός), τέτοιο και οι ακολουθούντες. Τα προσωπικά χαρακτηριστικά διαφέρουν. Όπως και τώρα. Όλοι μας είμαστε φθαρτοί και θνητοί, άλλος όμως είναι όμορφος και άλλος άσχημος. Μόνο που τότε τα προσωπικά χαρακτηριστικά μας, δεν θα είναι κληρονομικά, αλλά θα τα έχουμε διαμορφώσει εμείς οι ίδιοι, σε τούτη τη ζωή.

Και στον στίχο 41 περιγράφει την 3η κατηγορία:

"Άλλη η δόξα ηλίου και άλλη η δόξα σελήνης και άλλη η δόξα αστέρων. Αστήρ γαρ αστέρος διαφέρει εν δόξη". Όπως θα υπάρχει διαφορά ανάμεσα στους αμαρτωλούς, έτσι θα υπάρχουν και διαβαθμίσεις δόξας και λαμπρότητας ανάμεσα στους δικαίους. Και αυτό θέλει να μάς φανερώσει με αυτή την παρομοίωση ο απόστολος Παύλος.

Αλλά και ο Κύριος το φανέρωσε στην παραβολή τής μνας, που έδωσε στους δούλους Του. Στον πρώτο που την δεκαπλασίασε, είπε: "Εύγε αγαθέ δούλε! Ίσθι εξουσίαν έχων, επάνω 10 πόλεων". Ενώ στον άλλον που την πενταπλασίασε, είπε: "Κι εσύ, επάνω γίνου 5 πόλεων". (Λουκάς 19: 15-19). Είναι φανερή η διαβάθμιση και στην ανταμοιβή και την δόξα.

13. Συνοπτικά περί αναστάσεως

Στο σημείο όμως αυτό πρέπει να σταματήσουμε για σήμερα. Πριν όμως κλείσουμε και την σημερινή εκπομπή, θα ήταν χρήσιμο να συνοψίσουμε τα κύρια σημεία αυτών τών στίχων που εξετάσαμε:

Όλοι οι νεκροί θα αναστηθούν με άφθαρτα και αθάνατα σώματα, όπως ο Χριστός που είναι η απαρχή. Μάλιστα οι νεκροί θα αναστηθούν ο καθένας με το δικό του σώμα, που όμως θα έχει ντυθεί την αθανασία και την αφθαρσία. Εν τούτοις, τα σώματα αυτά θα διαφέρουν ως προς τη δόξα, τη λαμπρότητα και την ευπρέπεια. Και όπως θα διαφέρουν ως προς αυτά τα χαρακτηριστικά, τα σώματα τών δικαίων από αυτά τών αδίκων, όμοια θα διαφέρουν τα σώματα τών δικαίων μεταξύ τους, και τα σώματα τών αμαρτωλών μεταξύ τους. Ενώ δηλαδή όλοι οι δίκαιοι θα βρίσκονται στη Βασιλεία τού Θεού, άλλου το σώμα θα είναι πολύ ένδοξο, άλλου λιγότερο, και άλλων ακόμα πιο λίγο. Θα υπάρχει δηλαδή διαβάθμιση.

Και ενώ όλων τα σώματα θα είναι άφθαρτα και αιώνια, ωστόσο η αιώνια ύπαρξη τών αμαρτωλών, δεν μπορεί να θεωρηθεί "αιώνια ζωή", επειδή θα βρίσκονται αιώνια χωρισμένοι από την Πηγή τής Ζωής, τον Θεό. Και όπως οι δίκαιοι θα αισθάνονται την παρουσία τού Θεού σαν φως και ευφροσύνη αιώνια, ενώ οι αμαρτωλοί έχοντας διαστρέψει τους εαυτούς τους, θα την αισθάνονται σαν πυρ και κόλαση αιώνια, έτσι και όταν φανερωθεί η αιώνια ζωή, για κείνους θα είναι αιώνιος θάνατος.

Για να μάς φανερώσει τον τρόπο που θα γίνει η ανάσταση, μάς έφερε ο απόστολος το παράδειγμα τών σπερμάτων, και ειδικότερα τού σιταριού. Όπως αυτό θάπτεται στη γη, πεθαίνει και σαπίζει στο χώμα, και έπειτα ζωοποιείται και εμφανίζεται με διαφορετικό ως προς την όψη και την ομορφιά, (το ίδιο όμως ως προς την ουσία σώμα), έτσι θα συμβεί και κατά την ανάσταση.

Σάς ευχαριστούμε που μας παρακολουθήσατε, ευχαριστούμε και τον Γιάννη Οδαμπάσογλου, που είχε την τεχνική επιμέλεια τού ήχου. Χαίρετε και ο Θεός μαζί μας!

Απομαγνητοφώνηση Ν. Μ.