Για τη Χριστιανική πίστη, η αγάπη δεν είναι απλά ένα συναίσθημα. Είναι κάτι πολύ περισσότερο! Και για το θέμα αυτό, θα παραθέσουμε απόσπασμα (πρώτο μέρος), από άρθρο του Πανεπιστημιακού Β. Μπακούρου, το οποίο παρουσιάστηκε στο περιοδικό "Τρίτο Μάτι "Δεκεμβρίου 2004, Νο 128, σελ. 22-26, με τον γενικό τίτλο: "Σοσιαλιστική Κοινωνική Αλληλεγγύη και Χριστιανική Αγάπη". Το απόσπασμα το παρουσιάζουμε με την ευγενική άδεια του περιοδικού, και θα ολοκληρωθεί σε μια σειρά επί μέρους άρθρων.

• 1ο Μέρος: Η Χριστιανική Αγάπη και η ελευθερία του προσώπου

• 2ο Μέρος: Ελευθερία και Θεότητα σε Αρχαιοελληνική σκέψη και Πατέρες

• 3ο Μέρος: Αγάπη και Τριαδικότητα

• 4ο Μέρος: Αγάπη και ανθρώπινη κοινωνία

• 5ο Μέρος: Ο Χριστιανισμός, ο Μαρξισμός και η Αγάπη

• 6ο Μέρος: Μαρξιστική πρακτική και Χριστιανική αγάπη

α) Πώς «ο θεός είναι Αγάπη»

Η έννοια της αγάπης αποτελεί στην πραγματικότητα τον ακρογωνιαίο λίθο της χριστιανικής σκέψης τόσο σε επίπεδο δογματικό (θεολογικό) όσο και κοινωνικό. Για την ακρίβεια, δεν πρόκειται για έννοια, αλλά για βίωμα, όχι μόνο του ανθρώπου αλλά του ίδιου του Θεού! Στο Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο εμπεριέχεται και ο ακόλουθος λακωνικός ορισμός του Θεού: «Ο Θεός αγάπη εστί». Δυστυχώς, η συχνή επανάληψη αυτής της φράσης και κυρίως η κακοποίηση της από ρήτορες των οποίων τα λόγια στάθηκαν ανακόλουθα (προς τα έργα που τα λόγια αυτά υπαγορεύουν) κατέστησαν συνθηματικό το περιεχόμενο της. Στην πραγματικότητα ο Ιωάννης, στον μοναδικό αυτό καταφατικό ορισμό της θεότητας που εμπεριέχεται στην Καινή Διαθήκη, παρέχει τον υπαρκτικό τρόπο του θείου, ως κοινωνία ελεύθερων προσώπων.

Επειδή, βέβαια, ο άνθρωπος είναι πλάσμα «κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν» Θεού, η δογματική θεολογία δεν είναι ένα αυταρχικό σύστημα σκέψης, αλλά ουσιαστικά κοινωνιολογία, διότι υποβαθρώνει μια, ανάλογη προς το Θεό, σύλληψη του ανθρώπου (τηρουμένων των αναλογιών), ως ελεύθερου προσώπου που ζει ιστορικά «εν κοινωνία» με άλλα ελεύθερα πρόσωπα.

β) Αγάπη και Ελευθερία Το φιλοσοφικό υπόβαθρο ενός καθημερινού προβληματισμού

Ποιο, όμως, είναι το νόημα της αγάπης στην παραπάνω φράση του Ιωάννη και ποια η σχέση της με την ουσία του θεού; Η ορθόδοξη πατερική θεολογία αντιλαμβάνεται την αγάπη όχι ως μια απλή συναισθηματική εκδήλωση, αλλά ως αυτόβουλο βίωμα των θείων προσώπων της χριστιανικής Τριάδας. Τα πρόσωπα αυτά, επειδή επιλέγουν την αγάπη, συγκροτούνται σε ενότητα. Ο Θεός του Χριστιανισμού δεν είναι Ένας ως μονάδα, αλλά ως ενότητα! Το κάθε θεϊκό πρόσωπο που με τα ιδιαίτερα γνωρίσματά του επιλέγει ελεύθερα να αγαπά τα υπόλοιπα και έτσι ο «Θεός υπάρχει», υφίσταται, ως «ένας». Άρα, ουσία (τον τρόπο ύπαρξης) της μιας θεότητας αποτελεί η αγάπη ως βίωμα προσωπικό, αφού μέσω αυτής το κάθε θείο πρόσωπο εξίσταται και ενοποιείται συναπαρτίζοντας τον Θεό ως σύνολο αδιάσπαστο.

Η ελευθερία στη συγκεκριμένη υπαρκτική, σχέση, έχει πρωτεύοντα ρόλο. Κατ' αρχάς αποτελεί συστατικό στοιχείο του προσώπου, γιατί η απουσία της ελευθερίας αίρει το αυτεξούσιο -την ευθύνη- και οδηγεί σε κατάσταση δουλείας. Η ελευθερία είναι αναγκαία, βέβαια, αλλά αυτή καθεαυτή δεν είναι επαρκής, γιατί καθεαυτό ελεύθερος είναι και ο Σατανάς.

Σε επίπεδο πνευματικό, η ελευθερία του προσώπου, ενώ αποτελεί εκδήλωση της ουσίας του, δεν την εγγυάται, γιατί αποτελεί φενάκη, όταν μέσω αυτής το πρόσωπο σταματά την αυτοεπιβεβαίωσή του. Αν η ελευθερία του προσώπου εξαντλείται στα όρια που αυτό διαγράφει χωρίς να αφορά τα άλλα πρόσωπα, οδηγεί στην αυτοϋποδούλωση καθώς μετατρέπεται σε «μοίρα». Το πρόσωπο, ελεύθερο να είναι ό,τι θέλει, δεν μπορεί να μην «είναι». Υπακούει, δηλαδή, σε έναν ρόλο που έχει προδιαγράψει γι' αυτό η κοσμική Τάξη.

Αυτήν τη ματαιόσπουδη ελευθερία καταγγέλλει ο (άθεος) υπαρξισμός (Ζ. Π. Σαρτρ, Αλ. Καμύ) περνώντας από αυτήν ως υπαρκτικό στοιχείο του ανθρώπου στον «απόλυτο μηδενισμό». Χαρακτηριστική και τραγική είναι η ρήση του Ζ. Π. Σαρτρ: «Ο άνθρωπος είναι καταδικασμένος να είναι ελεύθερος. Αν υπερβεί τη φυσική (ουσιαστική) του αναγκαιότητα, ακυρώνεται».

Τη συνέχεια όμως αυτού του διαφωτιστικού θέματος, μπορείτε να τη δείτε, στο άρθρο: "Ελευθερία και Θεότητα στην Αρχαιοελληνική σκέψη και στους Πατέρες".

Το άρθρο αυτό στα Αγγλικά