Κεφάλαιο Α΄: Τα εσωτερικά σχίσματα τών Γ.Ο.Χ.

ζ΄. Η Εγκύκλιος του πρώην Φλωρίνης Χρυσοστόμου (1950)

Όπως είδαμε, ο πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομος ήλθε σε διάστασι με τον Βρεσθένης Ματθαίο λόγω της αρνήσεώς του να αποδεχθή, ότι τα Μυστήρια των Νεοημερολογιτών δεν είχαν θεία Χάρι και ότι οι Νεοημερολογίται έπρεπε να αναμυρώνωνται κατά την προσχώρησί τους στους Γ.Ο.Χ. Παρά ταύτα ο Χρυσόστομος έπειτα από δεκατρία έτη εκκλησιαστικού σχίσματος (26-9-1950) εξέδωσε μία Εγκύκλιο, στην οποία υποστήριζε τα ακριβώς αντίθετα, δηλαδή τις απόψεις του Ματθαίου.

Κατά την γνώμη μας, ο Χρυσόστομος αναγκάσθηκε να εκδώση την Εγκύκλιο αυτή λόγω των πιέσεων που δεχόταν από ιερείς της παρατάξεώς του, οι οποίοι ασπάζονταν τα ματθαιικά φρονήματα. Ο Χρυσόστομος σκόπευε επιπλέον δια της ανωτέρω Εγκυκλίου να αφομοιώση όσο το δυνατόν περισσοτέρους κληρικούς και πιστούς, οι οποίοι αποσκιρτούσαν από τις ματθαιικές τάξεις μετά τον θάνατο του Ματθαίου (14-5-1950).

Η ανωτέρω διακήρυξις του Χρυσοστόμου ότι τα Μυστήρια της Εκκλησίας της Ελλάδος «στερούνται της αγιαστικής χάριτος»³⁸ και η προτροπή του για αναμύρωσι των Νεοημερολογιτών χαρακτηρίσθηκε από τις Ορθόδοξες Εκκλησίες ως το «πλέον επαίσχυντον σημείον της όλης σταδιοδρομίας αυτού» και ως η «σπουδαιοτέρα πρόκλησις» κατά της Εκκλησίας³⁹. Με την άποψι αυτή συμφωνούμε απολύτως. Όσο μεγάλος και αν ήταν ο πόθος του Χρυσοστόμου για επανένωσι των Γ.Ο.Χ., δεν δικαιολογούσε την διακήρυξι τέτοιων απαραδέκτων φρονημάτων.

Φρονήματα μάλιστα τα οποία ο Χρυσόστομος δεν ασπαζόταν, καθώς στην Εγκύκλιό του δεν εξέφραζε καμμία αίτησι συγγνώμης προς τους Ματθαιικούς, πράγμα που θα συνέβαινε, εάν ο Χρυσόστομος πίστευε, τα όσα έγραφε.

Γενικότερα ο Χρυσόστομος, όπως προαναφέραμε, εντάχθηκε στους Γ.Ο.Χ. έχοντας ως σκοπό «την επαναφοράν του πατρίου εορτολογίου εις την Εκκλησίαν»⁴⁰ και την συγκράτησι των Γ.Ο.Χ. μέσα σε λογικά, εκκλησιολογικά πλαίσια. Ο Χρυσόστομος δεν εφήρμοσε ποτέ, τα όσα έγραφε στην Εγκύκλιο του 1950, διότι ουδέποτε αποδέχθηκε την ματθαιική άποψι περί αποκοπής της Εκκλησίας της Ελλάδος από το σώμα του Χριστού και ανάγκης δημιουργίας μιας νέας Εκκλησίας, της Εκκλησίας των Γ.Ο.Χ. Ο Χρυσόστομος θεωρούσε την Εκκλησία του νέου ημερολογίου ως την νόμιμη και «ανεγνωρισμένην Αυτοκέφαλον Ελληνικήν Εκκλησίαν», τους δε Γ.Ο.Χ. ως «μίαν φρουράν, ήτις φρουρεί τον θεσμόν του ορθοδόξου Εορτολογίου, ον ηθέτησεν ως μη ώφειλεν η πλειοψηφία της Ιεραρχίας»⁴¹.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Χρυσόστομος δύο έτη μετά την έκδοσι της ανωτέρω Εγκυκλίου του ωνόμαζε τους Γ.Ο.Χ. όχι ως την μοναδική Εκκλησία του Χριστού, αλλά ως «θρησκευτική κοινότητα των Παλαιοημερολογιτών»⁴² και ως «αποσχισθέντας από της Εκκλησίας Παλαιοημερολογίτας», τους οποίους η Ελλαδική Εκκλησία ώφειλε «εις τους κόλπους αυτής να προσελκύση»⁴³.

Αυτό όμως που αναμφίβολα αποδεικνύει, ότι ο Χρυσόστομος δεν πίστευε, τα όσα διεκήρυξε το 1950, είναι η απόφασίς του να μη προβή σε νέες χειροτονίες αρχιερέων, με αποτέλεσμα η παράταξις μετά τον θάνατό του (1955) να μείνη και πάλι χωρίς επίσκοπο. Εάν ο Χρυσόστομος αποδεχόταν τις ματθαιικές κακοδοξίες, σύμφωνα με τις οποίες την Εκκλησία του Χριστού αποτελούσαν μόνο οι Γ.Ο.Χ. και όχι οι Εκκλησίες που ακολουθούσαν το νέο ημερολόγιο και όσες κοινωνούσαν μαζί τους, είναι σίγουρο ότι δεν θα άφηνε την Εκκλησία των Γ.Ο.Χ. ανεπίσκοπη.

 

Σημειώσεις:

---

38. Μάρκου Χανιώτου, Το ημερολογιακόν σχίσμα, σελ. 167.

39. Χριστοδούλου Κ. Παρασκευαίδου, Ιστορική και κανονική θεώρησις..., σημείωσις 569, σελ. 295.

40. Ηλία Αγγελοπούλου, Μητροπολίτης πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομος Καβουρίδης, σελ. 83.

41. Χρυσοστόμου πρώην Φλωρίνης, Άπαντα, τόμος β΄, σελ. 24.

42. Ιωάσαφ Ανάγνου, Βίγλα Ορθοδοξίας, σελ. 35.

43. Αμφιλοχίου ιερομονάχου, «Γνώσεσθε την αλήθειαν», σελ. 34.