Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Κεντρική Σελίδα

Ορθοδοξία - Μυστήρια

18. Η Μικρά Είσοδος

Μετά τα Αντίφωνα, σε κάθε θεία Λειτουργία, βλέπουμε να γίνεται μέσα στον ιερό ναό μία ιερά λιτανεία, κατά την οποία προβάλλεται το Ιερό Ευαγγέλιο, που συμβολίζει τον Ίδιο τον Κύριό μας Ιησού Χριστό. Η Λιτανεία ξεκινά από την Αγία Τράπεζα, όπου πάντοτε στο κέντρο της είναι τοποθετημένο το Ιερό Ευαγγέλιο, περνάει από το κέντρο του Ναού, ανάμεσα από τους πιστούς και καταλήγει πάλι στην Αγία Τράπεζα.

Η είσοδος αυτή  μας βοηθεί να συνειδητοποιήσουμε την πρώτη επίσημη παρουσία του Χριστού στον κόσμο. Ο Χριστός εδώ προβάλλεται  με το ιερό Ευαγγέλιο. Ο ιερέας αφού προσκυνήσει το Ιερό Ευαγγέλιο το δίνει στον Διάκονο (αν υπάρχει) εκείνος κρατεί το Ευαγγέλιο στο ύψος του προσώπου του, για να καλύπτεται το πρόσωπο του,  ώστε και με τη πράξη αυτή να τονίζεται ότι ο ερχόμενος είναι ο Χριστός με το ιερόν Ευαγγέλιο. Προπορεύεται λαμπάδα που συμβολίζει τον Ιωάννη τον Πρόδρομο. Όπως λέει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, "Ο Βαπτιστής Ιωάννης  ήταν το αναμμένο λυχνάρι που φωτίζει" (Ιωάν. 5:35), ήταν εκείνος που άνοιξε το δρόμο για τον ερχομό του Χριστού. Έτσι ολόκληρη η Εκκλησία υποδέχεται το ιερό Ευαγγέλιο, για να θυμίσει ότι ο Χριστός μπαίνει στην ιστορία του κόσμου και ότι ο άνθρωπος ενώνει τη ζωή του με την θεανθρώπινη  ζωή του Χριστού μέσα στην  Εκκλησία Του.

Ο Ιερέας  όταν φθάσει  με τη Λιτανεία στο μέσον του ναού, με κατάνυξη απευθύνει  την Ευχή: "Δέσποτα Κύριε, ο Θεός ημών, Συ που εγκατέστησες στον ουρανό τάγματα και στρατιές αγγέλων και αρχαγγέλων, ευδόκησε μαζί με μας,  στο Άγιο Θυσιαστήριο, να εισέλθουν και άγιοι Άγγελοι, για να συλλειτουργήσουν και να δοξολογήσουν μαζί μας την αγαθότητά σου".  Και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτό γίνεται. Αφού, όπου εμφανίζεται ο Χριστός περιβάλλεται από πλήθος Αγγέλων Του· ιδιαίτερα στη θεία Λειτουργία, όπου ο Ίδιος ο Χριστός ιερουργεί το Μυστήριο της θείας Ευχαριστίας. Δεν είναι μόνον ο Άγιος Σπυρίδων που έβλεπε δίπλα του αγίους αγγέλους να συλλειτουργούν μαζί του. Έχουμε και άλλα παρόμοια γεγονότα με συλλειτουργούς αγγέλους. Γι' αυτό άλλωστε στη θεία Λειτουργία έχουν συμπεριληφθεί και ψάλλονται γνωστοί από την Αγία Γραφή ύμνοι αγγέλων, όπως - Θεού θέλοντος- θα δούμε σε επόμενες ομιλίες μας. Με χαρά ψάλλουμε: "Ευφραινέσθωσαν οι ουρανοί, και αγαλλιάσθω η γη· σήμερον γαρ αληθώς, μία ποίμνη γέγονεν Αγγέλων και ανθρώπων" (Θεοτοκίον Εσπερινού 30 Δεκεμβρίου). Αλήθεια! Το έχουμε συναισθανθεί πόσο ψηλά μας ανέβασε ο Κύριος, πόσο υπερβολικά μας ετίμησε!

Μετά την "Ευχή της Εισόδου" ο Ιερέας ευλογεί την Είσοδο των Λειτουργών  στο Άγιο Βήμα. Και ο Διάκονος υψώνοντας το Ιερό Ευαγγέλιο, ώστε να το βλέπουν όλοι εκφωνεί: «Σοφία! Ορθοί».  Σοφία είναι το Ιερό Ευαγγέλιο. Σοφία είναι ο Χριστός, όπως γράφει ο Απόστολος Παύλος: "Ο Χριστός που κηρύττουμε  είναι του Θεού η δύναμη και του Θεού η Σοφία" (Α' Κορ. 1:24). Όλοι μας «Ορθοί», όχι μόνον σωματικά, αλλά και ψυχικά, με πνευματική ετοιμότητα και εγρήγορση, προσβλέπουμε στο Ιερό  Ευαγγέλιο. Όπως ακριβώς γινόταν στις πόλεις και στα χωριά της Γαλιλαίας και Ιουδαίας, ό,που εμφανιζόταν ο Χριστός. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που γράφουν συχνά οι Ιεροί Ευαγγελιστές: Ο Κύριος πήγαινε σε έρημο τόπο για να προσευχηθεί. "Όταν το πλήθος των ανθρώπων μάθαινε πού ήταν, έσπευδε να συναντήσει τον Χριστό, πεζοπορώντας από τις διάφορες πόλεις" (Ματθ.14:13). Κι εμείς ατενίζοντας  το Ιερό Ευαγγέλιο, αισθανόμαστε ότι  έχουμε  ανάμεσά μας  το ίδιο το Χριστό. Γι' αυτό αυθόρμητα, όλοι μαζί οι πιστοί, υποκλινόμαστε με ευλάβεια προς το Ιερό Ευαγγέλιο, κάνοντας το σημείο του σταυρού και παρακινούμε ο ένας τον άλλον: «Δεύτε προσκυνήσωμεν και προσπέσωμεν Χριστώ». Και αμέσως στη συνέχεια, απευθυνόμενοι προς τον Χριστόν ψάλλουμε: "Σώσον ημάς Υιέ Θεού...". Ω! Πόσοι άνθρωποι που απηύθυναν στον Ιησού με πίστη τη λέξη "Σώσον με" (ή ελέησόν με) όντως σώθηκαν με θαυματουργική επέμβαση του Κυρίου! Ποιόν να πρωτοαναφέρει κανείς; Τους Δώδεκα Μαθητές που κινδύνευαν να πνιγούν από την τρικυμία στη Τιβεριάδα; Φώναξαν προς τον Κύριο ένα: " Κύριε σώσε μας" και με το πρόσταγμα του Κυρίου αμέσως "έγινε απόλυτη γαλήνη" (βλ. Ματθ.8:23-26). Τα Ιερά Ευαγγέλια και η Ιστορία της Εκκλησίας μας είναι γεμάτα από παρόμοια θαύματα με τα οποία ο Κύριος ανταποκρίνεται σε όσους Του απευθύνουν το "Σώσε με" με πίστη

Η Είσοδος του Κυρίου -με την μορφήν του Ιερού Ευαγγελίου-  στο Άγιο Βήμα του Ναού τονίζει τον ερχομό του Υιού και Λόγου του Θεού στον κόσμο, ως αλάνθαστου Διδασκάλου. Ο Ίδιος ο Ιησούς το επιβεβαίωσε: "Εγώ είμαι η οδός και η αλήθεια και η ζωή" (Ιωάν.14:6). Οι αυτήκοοι  Μαθητές Του το διεκήρυξαν: "Κύριε, Εσύ κατέχεις τα λόγια που οδηγούν στην αιώνια ζωή. Κι εμείς έχουμε πιστέψει κι έχουμε νιώσει πως εσύ είσαι ο Χριστός, ο Υιός του αληθινού Θεού" (Ιωάν. 6: 68-69). Αλλά υπάρχει και η μαρτυρία των εχθρών του Ιησού. Έστειλαν φρουρά να συλλάβουν τον Ιησού, την ώρα που εκήρυττε. Οι φρουροί ακούοντας τα λόγια του Κυρίου έμειναν έκθαμβοι και ...ξέχασαν  την εντολή που είχαν λάβει! "Όταν οι φρουροί γύρισαν πίσω στους αρχιερείς και στους Φαρισαίους, κι αυτοί τους ρώτησαν: "Γιατί δεν τον φέρατε;" Οι φρουροί απάντησαν: "Ποτέ δεν μίλησε άνθρωπος όπως αυτός"! (Ιωάν.7:45-46).

Αυτός λοιπόν, ο Ιησούς Χριστός, ο μοναδικός Διδάσκαλος,  προβάλλεται κατά την Είσοδο του Ιερού Ευαγγελίου. Και στο πρώτο αυτό μέρος της θείας Λειτουργίας, μέχρι τις δεήσεις υπέρ των Κατηχουμένων, θα κυριαρχεί  η ιερουργία του Λόγου  του Θεού. Όπως ο Κύριος πρώτα εμφανίστηκε στον κόσμο και εκήρυξε το Ευαγγέλιό Του και μετά παραδίδεται στον ατιμωτικό σταυρικό θάνατο, έτσι και στη θεία Λειτουργία πρώτα προβάλλεται ως Διδάσκαλος και  Ιερουργός  του Ευαγγελίου, και μετά  ως Ιερουργός της θυσίας του Αγίου Σώματος και Αίματός Του. Η σειρά δηλαδή της θείας Λειτουργίας αντιγράφει τον επίγειο βίον Του.