Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Κεντρική Σελίδα

Ορθοδοξία - Μυστήρια

11. Ειρήνη και Ενότητα

Μετά το δεύτερο αίτημα των λεγομένων "Ειρηνικών" της θείας Λειτουργίας, και το τρίτο αίτημα, που ακολουθεί, αναφέρεται στο μεγάλο θέμα της ειρήνης.

Εκφωνεί ο Διάκονος: "Υπέρ τής ειρήνης τού σύμπαντος κόσμου, ευσταθείας τών αγίων τού Θεού Εκκλησιών και τής τών πάντων ενώσεως, τού Κυρίου δεηθώμεν".

Η Εκκλησία με το αίτημα  αυτό, ως φιλόστοργη μητέρα, μας προτρέπει να προσευχηθούμε  με αγάπη και ενδιαφέρον για τους άλλους. Οι άλλοι πιστοί, οσοδήποτε μακρυά και αν βρίσκονται, σε όποιοδήποτε έθνος και αν ανήκουν, είναι αδελφοί μας. Όλοι μαζί αποτελούμε την οικογένεια του Χριστού. Με τα μάτια λοιπόν της αγάπης αγκαλιάζουμε τους συνανθρώπους  μας και παρακαλούμε γι' αυτούς τον Κύριο, να απολαμβάνουν το μέγιστον δώρον της ειρήνης.

Στην αίτηση αυτή ζητούμε επίσης από τον Κύριο να χαρούμε τους καρπούς της ειρήνης Του τήν "ευστάθειαν", δηλαδή την σταθερότητα των τοπικών Εκκλησιών, και την ένωση των πάντων μέσα στην αλήθεια Του.

Όταν στον κόσμο επικρατούν ειρηνικές σχέσεις μεταξύ των κρατών, τότε και οι τοπικές Εκκλησίες πορεύονται σε γαλήνια νερά.  Μέσα στην ειρήνη του Θεού το σκάφος της Εκκλησίας πλέει σταθερά προς τον ακύμαντο λιμένα της Βασιλείας. Γι' αυτό παρακαλούμε  στη θεία Λειτουργία το Χριστό: "Μνήσθητι Κύριε, τής αγίας σου... αποστολικής Εκκλησίας, τής από περάτων έως περάτων τής οικουμένης, και ειρήνευσον αυτήν... Παύσον τα σχίσματα τών Εκκλησιών· σβέσον τα φρυάγματα τών εθνών· τας τών αιρέσεων επαναστάσεις ταχέως κατάλυσον, τη δυνάμει τού Αγίου Σου Πνεύματος. Πάντας ημάς πρόσδεξαι εις την βασιλείαν σου, υιούς φωτός και υιούς ημέρας αναδείξας· την σην ειρήνην και την σην αγάπην χάρισαι ημίν, Κύριε ο Θεός ημών· πάντα γαρ απέδωκας ημίν" (Λειτουργία Μ.Βασιλείου).

Η Εκκλησία του Χριστού, βέβαια είναι μία. Όμως τοπικά, είναι απλωμένη σε όλες τις Ηπείρους. Για την καλύτερη διαποίμανσή της, από τους Αποστολικούς ακόμη χρόνους, είναι οργανωμένη σε Τοπικές Εκκλησιαστικές Επαρχίες με πνευματικόν ηγέτην έναν Επίσκοπο. Αποφάσεις Οικουμενικών Συνόδων ρυθμίζουν με ειδικούς Κανόνες, πώς λειτουργεί μία Επισκοπή, Αρχιεπισκοπή, Μητρόπολις ή Πατριαρχείο. Κάθε Εκκλησιαστική Επαρχία φέρει τον τίτλο της Πόλης, στην οποία εδρεύει ο Επίσκοπος ή της ευρύτερης Επαρχίας ή και της Χώρας. Γι' αυτό έχουμε π.χ. την Ιερά Μητρόπολη Σμύρνης (από το όνομα της πόλεως), την Ιερά Μητρόπολη Πισιδίας (από το όνομα της Επαρχίας), τήν Ιερά Αρχιεπισκοπή Αυστραλίας (από το όνομα της χώρας.). Κάτι παρόμοιο συναντούμε στην Καινή Διαθήκη, όπου γίνεται λόγος για την "Εκκλησίαν  τού Θεού την ούσαν εν Κορίνθῳ" (Α' Κορ. 1:2) ή την Εκκλησίαν της Γαλατίας (Α' Κορ. 16:1). Από αυτά συνάγεται ότι Εκκλησίες καλούνται και είναι και οι επί μέρους  Ορθόδοξες Χριστιανικές Κοινότητες, που είναι εγκατεσπαρμένες στα πέρατα της Οικουμένης και τηρούν τα Ορθόδοξα δόγματα, την ηθικήν διδασκαλίαν, τις Αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων, την Ιεράν Παράδοση και οι Επίσκοποί τους διατηρούν την Αποστολικήν διαδοχήν και βρίσκονται σε κοινωνία με το όλον Σώμα της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Για όλες αυτές  τις Ορθόδοξες Εκκλησίες δεόμεθα να διακρατεί ο Δομήτωρ της Εκκλησίας Χριστός εδραίες στην πίστη και σταθερές σε όσα παρέλαβαν από τους προγενέστερους.

Ένας ακόμη καρπός της ειρήνης είναι η ενότητα των πάντων εν Χριστώ. Την ενωτική δύναμη της ειρήνης υπογραμμίζει και ο Απόστολος Παύλος στους Εφεσίους: αδελφοί, τους λέει "να προσπαθείτε να διατηρείτε, με την ειρήνη που σας συνδέει μεταξύ σας, την ενότητα που δίνει το Πνεύμα του Θεού" (Εφ. 4:3). Ο Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος σχολιάζοντας τα λόγια αυτά γράφει:

"Δεν είναι δυνατόν να υπάρχει η ενότητα του Πνεύματος  μέσα στην έχθρα και τη διχόνοια... Γιατί όπως ακριβώς η φωτιά, όταν βρει ξερά ξύλα τα μετατρέπει όλα σε μιά φωτιά, ενώ όταν βρει υγρά ξύλα  ούτε ενεργεί ούτε συνενώνεται με αυτά, έτσι κι εδώ. Τίποτε από αυτά που ψυχραίνουν την αγάπη δεν μπορεί να συσφίγξει την ενότητα, ενώ κάθε τι από αυτά που τη θερμαίνουν μπορεί να το πραγματοποιήσει σε μεγάλο βαθμό... Και εδώ -συνεχίζει ο ιερός Χρυσόστομος- ο Απόστολος Παύλος θέλει να συνδεθούν μεταξύ τους οι πιστοί. Όχι απλώς να ειρηνεύουν, ούτε απλώς να αγαπούν, αλλά να είναι όλοι ένα, μία ψυχή" (PG 62: 72-3). Η σύγχυση και ο θόρυβος διαιρούν και κομματιάζουν έναν άνθρωπο, ενώ η ειρήνη ενώνει τους πολλούς. Η ειρήνη μας ενώνει μεταξύ μας, αλλά και με τον Θεό.

Βαθύς πόθος της ανθρώπινης ψυχής είναι να δίνει ο Κύριος στις οικογένειές μας και στους εγγύς και μακράν αδελφούς μας, την μεταξύ μας ομόνοια, την αδιαίρετη ένωσή μας μαζί Του, ώστε ποτέ να μη χωριστούμε από την αγάπη του Κυρίου μας. Με αυτόν το δεσμό της ειρήνης να προσπαθούμε να συνδεθούμε οι πιστοί μεταξύ μας και με τον Θεό. Αυτός ο δεσμός  δεν συνθλίβει τους δεμένους. Δεν τους πιέζει. Αλλά τους κάνει να νιώθουν  πιο ελεύθεροι και από τους ελεύθερους. Συνδεδεμένοι οι πιστοί με τον δεσμό της ειρήνης και της αγάπης φθάνουμε, διά της θείας Λειτουργίας, στην απέραντη αγάπη του Θεού.

Αγαπητοί μου αδελφοί και αδελφές, σας παρακαλώ να μεταφερθούμε αυτή την ιερή στιγμή νοερώς όλοι μας στο ανώγαιον των Ιεροσολύμων, τη νύκτα της προδοσίας και της συλλήψεως του Ιησού για να ακούσουμε  ποιά ήταν η μεγαλύτερη  τελευταία επιθυμία Του για τους Μαθητές Του και όλους όσοι αργότερα θα βαπτίζονταν και θα Τον ακολουθούσαν.

Βλέπουμε νοερώς τον Ιησού να υψώνει τα χέρια Του και τους οφθαλμούς Του προς τον ουράνιο Πατέρα Του και με μεγάλη συγκίνηση να απευθύνει ολόθερμη δέηση. Τι λέει; "Άγιε Πατέρα, αυτούς που έφερες κοντά μου διατήρησέ τους στην πίστη με τη δύναμη του ονόματός σου που μου χάρισες, για να μείνουν ενωμένοι όπως εμείς" (Ιωάν. 17:11). "Προσεύχομαι όχι μόνον γι' αυτούς αλλά και για κείνους που με το κήρυγμα αυτών θα πιστεύσουν σ' εμένα, ώστε να είναι όλοι ένα όπως εσύ, Πατέρα, είσαι ενωμένος μ' εμένα κι εγώ με σένα" (Ιωάν. 17: 20-21).

Μετά από αυτά που  ακούσαμε, ως τελευταία επιθυμία του Κυρίου προ του Πάθους Του, ελπίζω όλοι να συμφωνείτε, ότι αξίζει καθένας  μας να κάνει το παν για τη διατήρηση της ενότητός μας με τον  Χριστόν και την Εκκλησίαν Του και μεταξύ μας. Αμήν.