Κήρυξαν εκστρατεία κατά των μονοθεϊστικών θρησκειών

Το 2006 ήταν η χρονιά κατά την οποία αναγεννήθηκε το κίνημα του αθεϊσμού μέσα από την έκδοση μιας σειράς βιβλίων, που είχαν μεγάλη ανταπόκριση στην κοινή γνώμη και απασχόλησαν τα ευρωπαϊκά και αμερικανικά ΜΜΕ. Ειδικότερα, οι διανοητές Ρίτσαρντ Ντόκινς, Ντάνιελ Ντένετ, Σαμ Χάρις και Μισέλ Ονφρέ είναι οι κυριότεροι εκπρόσωποι του ιδεολογικού ρεύματος, που δεν θέλει απλά να αποδείξει ότι δεν υπάρχει θεός, αλλά και ότι θα πρέπει να επιδείξουμε μηδενική ανοχή απέναντι στις μονοθεϊστικές θρησκείες, που είναι συνώνυμες του σκοταδισμού, της καταπίεσης και μιας μεσαιωνικής αντιδραστικής κοσμοθεωρίας.

Καταρρίπτουν τις διάτρητες πέντε αποδείξεις του Θωμά Ακινάτη για την ύπαρξη του Θεού, αποκηρύσσουν τη μετά θάνατον ζωή και αποσυνδέουν την έννοια της ηθικής και του ανθρωπισμού από την πίστη, φέρνοντας ως χαρακτηριστικό παράδειγμα τις κατεξοχήν κοσμικές σκανδιναβικές κοινωνίες, στις οποίες η κοινωνική ευαισθησία και η φιλανθρωπία είναι πιο έκδηλες από οπουδήποτε αλλού στην Ευρώπη. Καταγγέλλουν την ασυλία που απολαμβάνουν οι θρησκείες στον –κοσμικό υποτίθεται– Πρώτο Κόσμο, όπου ιδρύονται καθημερινά θρησκευτικά σχολεία (βλ. ισλαμικά κέντρα στη Βρετανία) και στον οποίο οι Εκκλησίες τυγχάνουν προνομιακής μεταχείρισης σε οικονομικό (φοροαπαλλαγές, πλημμελής λογιστικός έλεγχος) αλλά και κοινωνικό επίπεδο (συγκάλυψη σεξουαλικών σκανδάλων στην Καθολική Εκκλησία) σε σχέση με άλλους θεσμούς. Επιπλέον επικρίνουν την ατολμία των πολιτικών, ακόμη και αριστερών, να διατρανώσουν ότι είναι αθεϊστές φοβούμενοι ότι θα χάσουν την εκλογική τους πελατεία.

Ο σοβαρότερος εκπρόσωπος των αθεϊστών είναι ο καθηγητής στην Οξφόρδη, Ρίτσαρντ Ντόκινς, ο οποίος δίνει μεγάλη έμφαση στην προστασία των παιδιών από τον προσηλυτισμό. Θεωρεί δε ότι να αποκαλεί κανείς Εβραιόπουλο ή Χριστιανόπουλο έναν ανήλικο είναι εξίσου γελοίο όσο και να βαφτίζει ένα 10χρονο τροτσκιστή ή νεοσυντηρητικό. Ο Ντόκινς πιστεύει ότι μεγάλη σημασία στην εκστρατεία κατά των μονοθεϊστικών θρησκειών διαδραματίζει η γλώσσα και ταυτόχρονα επισημαίνει ότι οι αθεϊστές υφίστανται παρόμοιες διώξεις με αυτές των ομοφυλοφίλων. Προτείνει λοιπόν την εγκατάλειψη του όρου αθεϊστής, που εξ ορισμού ενέχει μία αρνητική χροιά και την αντικατάστασή της από μία αισιόδοξη έννοια, ανάλογη με αυτήν του gay (χαρούμενος στα αγγλικά) για τους ομοφυλόφιλους. Ετσι καταλήγει στο επίθετο bright (έξυπνος, φωτεινός) και έχει μάλιστα δημιουργήσει την ιστοσελίδα www.the-brights.net, στην οποία μπορεί κανείς να εγγραφεί και να ενώσει τη φωνή του με εκατομμύρια άλλους βουβούς μέχρι πρότινος αθεϊστές.

Στο μακρύ κατάλογο των ακτιβιστών άθεων προσέθεσε πρόσφατα το όνομά του ο Αμερικανός φιλόσοφος, Ντάνιελ Ντένετ, ο οποίος υπεραμύνεται του όρου «bright», αποφασίζοντας να αψηφήσει την κοινωνική κατακραυγή και να εκδηλωθεί. Ο Ντένετ, που διδάσκει στο Ταφτς, αν και είναι λιγότερο μαχητικός από τους υπόλοιπους πιστεύει ότι θα έπρεπε να είναι υποχρεωτική η ουδέτερη, επιστημονικά τεκμηριωμένη παρουσίαση όλων των θρησκειών στο σχολείο.

Ο φωτογενής Αμερικανός συγγραφέας, Σαμ Χάρις, ο οποίος εμφανίζεται συχνά σε ντοκιμαντέρ και εκπομπές περί αθεϊσμού, είναι ο πλέον κινδυνολόγος σε σχέση με τους ομοϊδεάτες τους. Διατυπώνει εσχατολογικές προβλέψεις, θεωρώντας ότι οι μονοθεϊστικές θρησκείες θα οδηγήσουν την ανθρωπότητα σε μία θάλασσα αίματος και καταφέρεται με οξύτητα εναντίον της θρησκευτικής μετριοπάθειας, κατηγορώντας την ότι αποτελεί προθάλαμο του θρησκευτικού εξτρεμισμού. Τέλος, ο Μισέλ Ονφρέ θεωρεί πως όλες οι μονοθεϊστικές θρησκείες «σταυρώνουν τη ζωή και εξυμνούν την ανυπαρξία», διαφημίζοντας τη μετά θάνατον ζωή.

Οσο κι αν συμφωνεί κανείς με τις βασικές αρχές του κινήματος, εύκολα μπορεί να προσάψει στους εκπροσώπους του ένα διάχυτο ναρκισσιμό, αλλά και αυτισμό, καθώς το βασικό τους ακροατήριο είναι οι όμοιοί τους και όχι το αφιονισμένο πλήθος πιστών, που καταφεύγει με φανατισμό και μισαλλοδοξία στις μονοθεϊστικές θρησκείες. Η αδιαλλαξία, με την οποία εκφράζουν τις απόψεις τους, μόνο σε περαιτέρω πόλωση μεταξύ αθεϊστών και πιστών μπορεί να οδηγήσει, χωρίς να απαντά στο κεντρικό ερώτημα, δηλαδή με ποιο τρόπο θα ενσωματωθούν οι περιθωριοποιημένοι στις δυτικές κοινωνίες και θα ασπαστούν τις θεμελιώδεις αξίες τους, χωρίς να απαιτείται άνωθεν, νομοθετική επιβολή, όπως συνέβη στη Γαλλία με την απαγόρευση της μαντήλας στα σχολεία.