1. Τι πάνε να διαστρέψουν οι Νεοπαγανιστές

Ψέματα διαδίδουν οι Παγανιστές για την κατοχή της Κρήτης από τους Άραβες και την απελευθέρωσή της από τον Νικηφόρο Φωκά. Λενε ότι ο Νικηφόρος Φωκάς έσφαξε τους αυτόχθονες δήθεν Ειδωλολάτρες Κρήτες, όταν την ανακατέλαβε. Φτάνουν στο σημείο να παρουσιάζουν ως μάρτυρα των γεγονότων ένα μυθικό πρόσωπο που, αν έζησε ποτέ, έζησε πριν το 1000 π.Χ. Το 824 οι Άραβες είχαν καταλάβει την Κρήτη που έγινε κέντρο Πειρατείας των Αράβων που λυμαίνονταν τις Κυκλάδες, την Πελοπόννησο κ.λ.π.. Μέχρι την Θεσσαλονίκη έφτασαν, σημειώνει ο Ιωάννης Καμενιάτης. Αυτή είναι η αλήθεια. Κι αυτούς τους Άραβες εξόντωσε ο Νικηφόρος Φωκάς.

 

2. Ο Χριστιανισμός δεν χάθηκε στην Κρήτη

Βέβαια, οι Άραβες δεν μπόρεσαν να καταλάβουν όλη τη νήσο. Σύμφωνα με αραβικές πηγές, μόνο τα Σφακιά και η περιοχή τους δεν υποδουλώθηκαν  (Βασ. Ι. Καλαϊτζάκη, Η Κρήτη και οι Σαρακηνοί, εκδ. ΡΩΝΤΑ, σ. 156). Μια πόλη έμεινε ανάλωτη, κατά τον Ι. Γενέσιο (Bonn, σ. 47, 16-20) και κατά τον Γ. Φραντζή δύο, η Γορτύνη και η Κυδωνία (Lipsiae, σ. 104, 12-16). Από τα αδούλωτα Σφακιά και τις άλλες περιοχές οι γενναίοι Κρήτες συνέχισαν να αμύνονται. «Η άμυνα και η αντίσταση του πληθυσμού της Κρήτης κατά του κατακτητού ούδ’ επί στιγμήν εσταμάτησε» (Βασ. Ι. Καλαϊτζάκη, Η Κρήτη και οι Σαρακηνοί, εκδ. ΡΩΝΤΑ, σ. 160).

Ο Παπαρηγόπουλος βέβαια γράφει πως (Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, 1885, επανέκδ. εκδ. Κάκτος, 1992,  τ. 10, 6): «Ο Αβού-Χαφί-Ομάρ Α’ (κατά τους Βυζαντινούς ιστορικούς «Απόχαψις») πίεσε τόσο πολύ τους κατοίκους [της Κρήτης] να δεχθούν το δικό του δόγμα, ώστε, όταν μετά από 138 χρόνια επανακτήθηκε το νησί, είχαν μείνει μόνο αμυδρά ίχνη χριστιανισμού. (...) και ο Ομάρ, αφού κάλεσε αποίκους από την Ισπανία, την Αίγυπτο και τη Συρία, ίδρυσε νέα πρωτεύουσα». Ωστόσο, μόνο οι εποικισμοί της Κρήτης με Άραβες είναι γεγονός. Τα περί εξάλειψης του Χριστιανισμού σήμερα δεν θεωρούνται ακριβή.

 

3. Ειδωλολάτρες στην Κρήτη δεν ήταν δυνατόν να υπάρχουν

 Το Κοράνι ως γνωστόν επιτρέπει την ανοχή στους «λαούς της Βίβλου», δηλ. στους Χριστιανούς και τους Ιουδαίους, αλλά όχι στους Ειδωλολάτρες. Κι όμως, Οι Νεοπαγανιστές φτάνουν στο σημείο να ισχυρίζονται ότι στην Αραβοκρατούμενη Κρήτη ενώ σφαγιάστηκαν οι Χριστιανοί, οι Άραβες θα ανέχονταν να υπάρχουν Ειδωλολάτρες, σε μια κτίση του Ισλάμ! Ακόμη κι αν υπήρχαν το 824 μ.Χ. Ειδωλολάτρες, πού θα τους έβρισκε για να τους "σφάξει ο Φωκάς" αργότερα; Τον είχαν προλάβει οι Άραβες!

Ακόμη οι Νεοπαγανιστές ισχυρίζονται ότι οι  ανύπαρκτοι, όπως δείξαμε, ειδωλολάτρες Κρήτες συνεργάζονταν με τους Μουσουλμάνους κατακτητές. Περιττό να αναφέρουμε ότι καμία πηγή, αραβική ή ελληνική, δεν αναφέρει ειδωλολάτρες τον 9^ο και τον 10^ο αιώνα ή νωρίτερα στην Κρήτη. Χώρια που ένας Μουσουλμάνος ΠΟΤΕ δεν θα συνεργαζόταν με ειδωλολάτρη εναντίον "λαών της Βίβλου"! Να πώς διαστρεβλώνεται η αλήθεια. Ο Ρασσιάς γράφει (Μια Ιστορία Αγάπης, τ. Γ’, σ. 94): «το ίδιο έτος ο Βυζαντινός στρατηγός Νικηφόρος Φωκάς εκστρατεύει κατά των Σαρακηνών και Ελλήνων αβάπτιστων και Εθνικών ("λέγεται γαρ κατόχους είναι Κρήτας μαντείαις και βωμολοχίαις και πλάναις" ομολογεί ο Λέων Διάκονος, στο 2^ο βιβλίο της "Ιστορίας" του)». Κι ενώ ο Ρασσιάς στην αμέσως επόμενη σελίδα παραθέτει σχεδόν ολόκληρη την σχετική παράγραφο του Λέοντα Διάκονου, για να μας πει (ό.π., σ. 95) ότι «ο πολιορκούμενος πληθυσμός δεν ήταν τελικά, στο σύνολό του ή στο μεγαλύτερο τμήμα του, μωαμεθανικός» (έκανε και στατιστική εκτίμηση προφανώς), «ξέχασε» να παραθέσει επακριβώς τι λέει ο Λέων Διάκονος για τις «μαντείες» και «πλάνες» του παραπάνω αποσπάσματος (Λέοντα Διάκονου, Ιστορία, 2, 6): «Φημολογείται ότι οι Κρητικοί είναι γνώστες χρησμών και απόκρυφων τελετών και άλλων τέτοιων αγυρτιών, πράγματα που έχουν παραλάβει παλαιόθεν από τους Μανιχαίους και τον Μωάμεθ» («λέγεται γαρ κατόχους είναι Κρήτας μαντείαις και βωμολοχίαις και πλάναις, προς των Μανιχαίων και του Μωάμεθ παρειληφότας ανέκαθεν»). Άρα οι συγκεκριμένες «μαντείες» δεν είναι ένδειξη ύπαρξης Παγανιστών Κρητών, αλλά είναι επιρροή του Μανιχαϊσμού και του λαϊκού Ισλάμ. Στο κάτω-κάτω θα μπορούσαν να συνεπάγονται απλώς διατήρηση παγανιστικών εθίμων και λαϊκών παραδόσεων στους εξισλαμισμένους Κρήτες και Άραβες Μουσουλμάνους (όπως και η ασυναίσθητη διατήρηση παγανιστικών εθίμων από Έλληνες Ορθόδοξους (π.χ. καρναβάλι), διόλου δεν συνεπάγεται ότι αυτοί είναι Παγανιστές και όχι Ορθόδοξοι).

Μάλιστα ο Ρασσιάς παραλείπει ακριβώς αυτήν την φράση του Λέοντα, «πράγματα που έχουν παραλάβει παλαιόθεν από τους Μανιχαίους και τον Μωάμεθ», λες και νόμισε ότι η Ιστορία του Λέοντα είναι τόσο δυσεύρετο κείμενο, ώστε αυτός να μπορεί να διαστρεβλώνει το νόημά της και να ισχυρίζεται ότι ο χριστιανός Λέοντας παραδέχεται, εμμέσως πλην σαφώς, ύπαρξη Παγανιστών Κρητών. Αυτοσχεδιάζει λοιπόν ο Ρασσιάς θεωρώντας την εύκολη κατάκτηση, το 824, της Κρήτης, ως απόδειξη ότι οι τοτινοί Κρήτες «άλλοι είναι μόνο τύποις χριστιανοί, άλλοι άθρησκοι και άλλοι Εθνικοί» (Μια Ιστορία Αγάπης, τ. Γ’, σ. 27). Δηλαδή δίχως καμία απολύτως πληροφορία κανενός Άραβα ή Βυζαντινού συγγραφέα, η εύκολη υποδούλωση της Κρήτης για τον Ρασσιά συνεπάγεται ότι υπήρχαν τότε Παγανιστές Κρητικοί, ενώ απλούστατα συνεπάγεται ελλειπή αμυντική ικανότητα.

 

4. Ο λόγος της υποδούλωσης της Κρήτης στους Μουσουλμάνους

Κατά πρώτον η Εικονομαχία (726-843 μ.Χ.) και η επανάσταση του Θωμά (821-823 μ.Χ.) είχαν εξασθενίσει τη Ρωμέηκη Αυτοκρατορία. Η επανάσταση είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή του στόλου του νησιωτικού θέματος των Κιβυρραιωτών: έτσι οι Άραβες μπορούσαν να καταπλεύσουν ανενόχλητοι στην Κρήτη. «Σύμφωνα με τις αραβικές πηγές [(67) Ν.Ε. Οικονομάκη, Η επιδρομή και η κατάκτηση της Κρήτης υπό των Αράβων κατά των Μπαλαδούρι, Κρητ. Χρον., τ. ΙΖ’, τχ. Α’, 1963, σ. 303-310] οι Σαρακηνοί συνάντησαν αντίσταση και για να το κατακτήσουν πολέμησαν αρκετό χρονικό διάστημα» (Βασ. Ι. Καλαϊτζάκη, Η Κρήτη και οι Σαρακηνοί, εκδ. ΡΩΝΤΑ, σ. 45). Πράγματι οι Άραβες αγωνίστηκαν επί έναν χρόνο (μέσα 823-μέσα 824 ή, κατ’ άλλους, μέσα 827-μέσα 828) για να καταλάβουν την Κρήτη: απόδειξη της λυσσαλέας αντίστασης των Ελλήνων Κρητών.

 

5. Οι Κρητικοί παρέμειναν στο πλευρό των Ρωμηών

Μάλιστα, σύμφωνα με τους ίδιους τους Άραβες ιστοριογράφους της εποχής εκείνης, «Κατείχαν οι Μουσουλμάνοι... την Κύπρον και την Κρήτην... αλλά εγένετο κυρίαρχος εις αυτάς ο εχθρός [= οι Ρωμιοί]... οι δε κάτοικοί της [=της Κρήτης] διετέλουν εις κατάστασιν πολέμου και άλλοτε εις κατάστασιν εκεχειρίας... Και εκείνο το οποίον προεκάλεσεν την απώλειαν των δύο νήσων μετά την απόφασιν του εχθρού [= του Βυζαντίου] να επιτεθή εναντίον των, είναι η αδικία και ο φθόνος και η δυστροπία που έδειξαν οι κάτοικοί των κατά την εισβολή του [=του Νικηφόρου Φωκά]» (Ν. Ε. Οικονομάκη, Ειδήσεις Αράβων γεωγράφων-περιηγητών περί της εν Κρήτη αραβοκρατίας, ΠΒΔΚΣ, τ. Γ’, 1968, σ. 187-194, στο Βασ. Ι. Καλαϊτζάκη, Η Κρήτη και οι Σαρακηνοί, εκδ. ΡΩΝΤΑ, σ. 160). Δηλαδή οι Κρήτες, εκτός από τους συνήθεις λίγους εξωμότες, έδειχναν πολεμική και εχθρική διάθεση προς τους Μουσουλμάνους. Ακόμη και γι’ αυτούς τους λίγους που εξισλαμίστηκαν, μπορούμε να υποθέσουμε, σύμφωνα με τον Λόγο εις άγιον Βάρβαρον του Κωνσταντίνου Ακροπολίτη ότι παρέμειναν κρυπτοχριστιανοί: «και πρώτα μεν τας περιφήμους των νήσων Κρήτην τε και Σικελία... και το γε βαρύτατον συχνούς των ζωγρηθέντων, τούτο μεν τη εκ της σφετέρας αυτών ευτυχίας απάτη, τούτο δε τη εκ της αιχμαλωσίας ανάγκη, προς την ιδίαν φευ θρησκείαν μεταστήσαι». Ο Ακροπολίτης μιλά για εξισλαμισμό λόγω ανάγκης· επίσης μιλά για συχνούς εξισλαμισμούς, αλλά όχι για πλήρη εξισλαμισμό.

 

6. "Σαρακηνοί" = "Παγανιστές";

Επιπλέον ο Ρασσιάς καταφεύγει στην γενική και αόριστη πληροφορία ότι οι Βυζαντινοί ιστοριογράφοι με το όνομα «Σαρακηνοί» εννοούσαν όχι μόνο τους Μουσουλμάνους αλλά ενίοτε και τους μη χριστιανικούς λαούς της Γης, «άρα» οι Σαρακηνοί της Κρήτης είναι (και) Παγανιστές ελληνικής καταγωγής. Τώρα, πώς στέκει το συμπέρασμα αυτό, ενώ δεν υπάρχει καμία αντίστοιχη ένδειξη ειδικά για την αραβοκρατούμενη Κρήτη, είναι προφανώς περιττό να το εξηγήσει ο Ρασσιάς. Λογικά, εάν το «Σαρακηνοί» σημαίνει ενίοτε απλώς τους μη Χριστιανούς (κι όχι μόνον τους Μουσουλμάνους), αυτό δε συνεπάγεται ότι σημαίνει πάντοτε – ειδικά όταν δεν έχουμε κάποια ένδειξη – συμπαρουσία μη Μουσουλμάνων, ήτοι Παγανιστών ή Ιουδαίων.

Ο Λέων Διάκονος αναφέρεται εξαρχής στη δυναστεία των «Αραβιτών Κρητών» (Ιστορία, 1, 2) οι οποίοι κατέκτησαν την Κρήτη, δηλώνοντας έτσι ότι αναφέρεται σε Μουσουλμάνους, έπειτα αναφέρει ξανά την αραβομουσουλμανική προέλευση (όπου μιλά για «παιδιά της Άγαρ»· και, αντίθετα με τον όρο «Σαρακηνοί» ο οποίος ενίοτε χρησιμοποιούταν και για τους μη Χριστιανούς απλώς, ο όρος «Αγαρηνοί» χρησιμοποιούνταν από τους Χριστιανούς για να δηλώσει αποκλειστικά τους Αραβομουσουλμάνους κι εξισλαμισθέντες και όχι τους «μη Χριστιανούς» γενικά) των υπερασπιστών του Χάνδακα (Ιστορία, 1, 6) και συνεχώς αποκαλεί τους εχθρούς που κατείχαν το Χάνδακα «βαρβάρους».

 

7. Ποιοι ήταν οι επιζήσαντες που είχαν σφάξει τους Θεσσαλονικείς;

Περιττό να προσθέσουμε, έπειτα από όλα αυτά, πως ο ισχυρισμός ότι «Όσοι από τους Σαρακηνούς και τους μη χριστιανούς Κρήτες έχουν επιζήσει και δεν έχουν προλάβει ν’ αποσυρθούν στα βουνά υποβιβάζονται σε καθεστώς δουλοπαροικίας» (Μια Ιστορία Αγάπης, τ. Γ’, σ. 96) είναι απλώς αποκύημα της τεράστιας φαντασίας του Ρασσιά, γιατί απλούστατα – το ξανατονίζουμε και θα το τονίζουμε – κανείς ιστοριογράφος, Άραβας ή Βυζαντινός δεν αναφέρει τίποτε από όλα αυτά. Ενδεικτικό της αγωνιώδους προσπάθειας του Ρασσιά για απόκρυψη της αντίστασης των Ελλήνων Κρητικών στην αραβική κατάκτηση της Κρήτης (αντίστοιχη με την παράλειψη παράθεσης της φράσης σχετικά με την προέλευση των «μαντειών»), είναι ότι αναφέρει ότι τα Σφακιά «θα αφεθούν σε καθεστώς πλήρους αυτονομίας» (Μια Ιστορία Αγάπης, τ. Γ’, σ. 28) από τους Κατακτητές, ενώ οι ίδιες οι αραβικές πηγές αναφέρουν ότι τα Σφακιά δεν υποδουλώθηκαν, προφανώς λόγω της ισχυρής αντίστασης των Κρητών. Και βέβαια αλλού αναφέρει αδιάφορα και σχεδόν ως ουδέτερος (παρουσιάζει την πράξη ως... αντίποινα!) την τρομερή καταστροφή της Θεσσαλονίκης και της Βέροιας, το 904 από τους Σαρακηνούς της Κρήτης (με τον συνεπακόλουθο σφαγιασμό και εξανδραποδισμό των κατοίκων τους), πόλεις των οποίων τους κατοίκους ο Ρασσιάς αποκαλεί απλώς «χριστιανούς» (Μια Ιστορία Αγάπης, τ. Γ’, σ. 76) και όχι ελληνικής καταγωγής (ίσως να νομίζει ότι οι τοτινοί κάτοικοι της Θεσσαλονίκης ήταν Βούλγαροι ή Σλάβοι χριστιανοί, χριστιανοί αγνώστου εθνότητας – «οπότε τι μας ενδιαφέρει εμάς η άλωση της Θεσσαλονίκης» – και όχι Έλληνες Ορθόδοξοι: άποψη που φανταζόμαστε ότι θα χαροποιούσε πολλούς διεκδικητές της ελληνικής Μακεδονίας), ώστε να απαλύνει τις εντυπώσεις για τη δράση των ελληνομάχων Μουσουλμάνων (στους οποίους φυσικά συμπεριλαμβάνει και φανταστικούς Ειδωλολάτρες).

 

8. Οι Άραβες ιστορικοί διαψεύδουν τον Ρασσιά

Η αλήθεια είναι ακριβώς η αντίθετη από την άποψη ότι όλοι οι Κρήτες εξισλαμίστηκαν. Αν και εξισλαμίστηκαν οι κάτοικοι των πεδινών περιοχών και διαδόθηκε δια της βίας το Ισλάμ από τους Άραβες, μεγάλο μέρος των Κρητικών παρέμεινε πιστό στη θρησκεία των προγόνων του: «Οι Άραβες ιστορικοί Ibn Istakhri, Ibn Hawkal και Abu Mas’udi αναγνωρίζουν και τονίζουν πως ο λαός της Κρήτης σε όλη της διάρκεια της αραβοκρατίας όχι μόνο δεν εξαραβίστηκε και δεν αφομοιώθηκε από τους Σαρακηνούς, αλλά αντίθετα ούτε μια στιγμή δεν έπαυσε να αμύνεται κατά του εισβολέα σθεναρά και να προβάλλει συνεχώς αποφασιστική κατά των κατακτητών αντίσταση˙ αδιάκοπη υπήρξε, όπως αυτοί διαβεβαιώνουν, και η τέλεση των εκκλησιαστικών και θρησκευτικών τους καθηκόντων σ’ όλη τη διάρκεια των 134 ετών της αραβικής κυριαρχίας» (Βασ. Ι. Καλαϊτζάκη, Η Κρήτη και οι Σαρακηνοί, εκδ. ΡΩΝΤΑ, σ. 182) – βλ. και Ν. Ε. Οικονομάκη, Ειδήσεις Αράβων γεωγράφων – περιηγητών περί της εν Κρήτηι αραβοκρατίας, ΠΒΔΚΣ, τ. Γ’, Αθήνα 1968, σ. 187-194 και 189-190. Δηλαδή η αλήθεια είναι πως ορισμένοι εξωμότες, γενίτσαροι και δοσίλογοι συνεργάστηκαν με τους κατακτητές, κάνοντας ληστείες και επιτιθέμενοι στους ομοεθνείς τους Έλληνες των παραλίων του Αιγαίου, ενώ οι περισσότεροι Κρήτες παρέμειναν Χριστιανοί – έστω και με χαλαρώτερη την θρησκευτική συνείδηση – και αντιστέκονταν στους Άραβες, κι έρχονται οι Νεοπαγανιστές να ντροπιάσουν τους Κρητικούς, λέγοντας πως οι τελευταίοι συνεργάστηκαν με χαρά μαζί με τους Άραβες.

 

9. Οι Κρητικοί συνεργάσθηκαν με τους Ρωμηούς

Κρητικοί αυτόμολοι είχαν προειδοποιήσει έγκαιρα την κυβέρνηση της Κωνσταντινούπολης για την επικείμενη τρομερή επιδρομή του 904 στη Θεσσαλονίκη (Ι. Καμενιάτης στη Συνέχεια Θεοφάνους, Bonn, σ. 508, 5-14). Αλλά και κατά την απελευθέρωση της Κρήτης, «καθημερινώς αυτομολούσαν στο στρατόπεδο του Νικηφόρου Φωκά και του έδιναν βοήθεια και πολυτιμες πληροφορίες» (Βασ. Ι. Καλαϊτζάκη, Η Κρήτη και οι Σαρακηνοί, εκδ. ΡΩΝΤΑ, σ. 162): «Έκτοτε δε πολλοί καθ’ εκάστη ηυτομόλουν προς τον μάγιστρον» Συνέχεια Θεοφάνους, Bonn, σ. 476, 10-11. «Κρητικοί πήραν μέρος και συμπολεμήσανε μαζί με τους άνδρες του Νικηφόρου Φωκά κατά την πολιορκία του Χάνδακα» (Βασ. Ι. Καλαϊτζάκη, Η Κρήτη και οι Σαρακηνοί, εκδ. ΡΩΝΤΑ, σ. 162) (Συνέχεια Θεοφάνους, Bonn, σ. 476, 10-11). Μάλιστα, Κρητικοί ειδοποίησαν και οδήγησαν τον Νικηφόρο Φωκά κατά την πολιορκία του Χάνδακα κατά των Σαρακηνών της ενδοχώρας οι οποίοι κατείχαν το γήλοφο και είχαν συνεννοηθεί με τους πολιορκούμενους Σαρακηνούς να ενεργήσουν αιφνιδιαστική επίθεση κατά του Νικηφόρου Φωκά απ’ έξω και από μέσα από την πόλη, για να τον εξαναγκάσουν να λύσει την πολιορκία (Λέοντα Διάκονου, Ιστορία, 1, 7, όπου γράφει «Ιθαγενείς Άνδρας»).

10. Ποιοι ήταν οι σφαγισθέντες;

Οι σφαγιασθέντες αναφέρονται και από Βυζαντινούς χρονογράφους (π.χ. Λέων Διάκονος). Μόνο που δεν είναι Κρήτες, αλλά άνδρες εκστρατευτικού σώματος Αράβων που στάλθηκαν από τη Β. Αφρική για να ενισχύσουν τους πολιορκημένους Άραβες του Χάνδακα (Λέοντα Διάκονου, Ιστορία, 1, 7: «σε κάποιο μικρό λόφο άρχιζε να συγκεντρώνεται βαρβαρικό στράτευμα σαράντα περίπου χιλιάδων, με σκοπό να επιτεθούν αιφνιδιαστικά και απροειδοποίητα εναντίον των Ρωμαίων, να τους εκδιώξουν από το νησί και να απεγκλωβίσουν τους ομοφύλους τους που είχαν αποκλειστεί στην πόλη»). Το εκστρατευτικό αυτό σώμα, χάρη σε πληροφορίες χριστιανών Κρητών προς τον Φωκά, έπεσε σε ενέδρα και εξοντώθηκε. Αυτή είναι η ιστορία, την οποία διαστρεβλώνουν οι Νεοπαγανιστές.

Οι Νεοπαγανιστές αποκαλούν «σφαγή Παγανιστών Κρητικών από τους Βυζαντινούς» την άλωση του Χάνδακα και την σφαγή των Μουσουλμάνων Αράβων υπερασπιστών της. «Τον 10^ο αιώνα, με την άλωση του Χάνδακα από τον Νικηφόρο Φωκά, κατασφάζονται πολλές χιλιάδες Κρήτες που ζούσαν στα παραθαλάσσια πεδινά (...) ενώ οι Έλληνες υποχρεώνονται να αποσυρθούν στο εσωτερικό και εξ αυτών οι Εθνικοί στα βουνά» (Βλ. Ρασσιά, Υπέρ της των Ελλήνων νόσου, εκδ. Ανοιχτή Πόλη, τ. 3, σ. 100). Έτσι, οι ανύπαρκτοι Εθνικοί επανέρχονται... στη ζωή (κι ας αφήσουν οι Νεοπαγανιστές τις εντελώς αβάσιμες «υποθέσεις» τους ότι ο Αλέξιος Α’ με το «παράβαση» εννοεί την Ειδωλολατρία κι όχι τον Ισλαμισμό, γιατί, είπαμε, όσο πιο πολύ λεν τέτοια πράγματα, τύπου Κρήτης ή Ιπποδρόμου ή Μ. Χωνιάτη, ή ανυπαρξίας παπύρων, τόσο λιγότερο κανείς τους παίρνει στα σοβαρά). Όπως έχουμε πει, ο Χάνδακας ιδρύθηκε από τους Άραβες κατακτητές του νησιού και εποικίστηκε με Μουσουλμάνους από την Ισπανία, την Συρία και την Αίγυπτο. Η σφαγή των κατοίκων ήταν όντως τρομακτική, αλλά αυτό συνέβη λόγω της πεισματικής αντίστασής τους, κι επιπλέον, αυτοί που σφάχτηκαν, οι κάτοικοι του Χάνδακα, δεν ήταν Κρητικοί, αλλά ξενόφερτοι Μουσουλμάνοι έποικοι. Άλλωστε ο Νικηφόρος Φωκάς, βλέποντας τη σφαγή «μπήκε ανάμεσά τους και προσπαθούσε να κατευνάσει την ορμή των στρατιωτών, επιχειρώντας να τους μεταπείσει να μην σκοτώνουν όσους παρέδιδαν τα όπλα (...) Με τέτοια λόγια ο στρατηγός μόλις που κατόρθωσε να ανακόψει την ανελέητη ορμή των στρατιωτών» (Λέοντα Διάκονου, Ιστορία, 2, 7). Οι δε Μουσουλμάνοι της υπόλοιπης Κρήτης, έπειτα από την απελευθέρωση του Χάνδακα, έστελναν πρεσβείες υποταγής και, όπως έχουμε δει στο κεφάλαιο περί οσίου Νίκωνα, εξελληνίστηκαν και εκχριστιανίστηκαν ειρηνικά. Μαθαίνουμε ότι μετά την πτώση του Χάνδακα ο Νικηφόρος «οδήγησε τους στρατιώτες του στην ύπαιθρο. Αφού λοιπόν την υποδούλωσε και την λαφυραγώγησε και υπέταξε όλους τους αντιπάλους χωρίς σταγόνα αίμα...» (Λέοντα Διάκονου, Ιστορία, 2, 8). Δεν υπήρξαν άλλες εστίες αντίστασης λοιπόν. Όταν οι Νεοπαγανιστές αποκαλούν «Εθνικούς» τους Άραβες κατακτητές και τους δοσίλογους Αραβοκρητικούς εξωμότες (όπως ήταν εξωμότες και αγριότεροι των Τούρκων οι Τουρκοκρητικοί), οι οποίοι άλωσαν το 904 την Θεσσαλονίκη κατασφάζοντας τους Θεσσαλονικείς, και αλώνιζαν στο Αιγαίο με την πειρατεία, τρομοκρατώντας τους Έλληνες, ψεύδονται.